Handhaving en toezicht
Week 1
Wat is handhaving?
Omschrijving:
“Handhaving is elke actie die erop is gericht de naleving van het geldende recht te
bevorderen en te bewerkstelligen, zo nodig door het opleggen van sancties”.
Zie p.15 van de handleiding “handhaving door en voor gemeenten’.
Actie: vereist een handelen, bv opleggen van een sanctie of een waarschuwing of een
informeel gesprek.
Opleggen van een sanctie doe je door middel van een besluit.
Doel: het bewerkstelligen van normconform gedrag. Je wilt dat de wet wordt nageleefd.
Middelen:
- Goede wetgeving;
- Duidelijke informatievoorziening (o.a. handhavingsbeleid (bv. Wanneer iemand
permanent woont terwijl het een vakantiepark is, in strijd met het bestemmingsplan)
en prettig contact met de overheid (informeel contact, bellen of langsgaan));
- Goede interne organisatie (Omgevingsdiensten: zij doen nu de handhaving, niet de
gemeente meer. Bijvoorbeeld Shell controleren.);
- Opleggen van sancties (bestuursrechtelijk en strafrechtelijk).
Drie handhavingswegen:
- Strafrechtelijk;
- Bestuursrechtelijk;
- Privaatrechtelijk (moet als er sprake is van een overtreding van een publiekrechtelijk
voorschrift. APV, milieuwet. Moet voortkomen van de overheid).
Handhaving van het privaatrecht? Uitspraak van 6 augustus 2014
(ECLI:NL:RVS:2014:2922)
o Bevoegdheid tot handhaving wegens overtreding publiekrechtelijke
voorschriften;
o Niet wegens gestelde inbreuken op eigendomsrecht derden.
o Het ging over een appartementencomplex. Man zei staat deels op mijn grond.
Dient de overheid daartegen op te treden? Nee, alleen op het moment
waarop hij niet had gebouwd. Was in overeenstemming gebouwd. Alleen
inbreuk op eigendomsrecht. Het is dan privaatrechtelijk dus civiele rechter.
1
,Handhaving en toezicht
Wanneer handhaven? Bij een illegale situatie of een dreigende illegale situatie -> handhaving
begint met toezicht.
Er moet sprake zijn van een overtreding of er moet een overtreding dreigen. Overtreding:
Schending van een publiekrechtelijk wettelijk voorschrift. Je moet in je beschikking
uitleggen wat de overtreding is! Waarvan is nu sprake? Kan ook sprake zijn van een
dreigende overtreding. Bv. Je ziet een schuurverkoop, dan worden er flyers uitgedeeld.
Mag niet o.b.v. het bestemmingsplan omdat het een woonbestemming is. Dan zeg je
klaarblijkelijk dreigt… je moet bewijs hebben.
Toezicht definitie: De werkzaamheden die door of namens een bestuursorgaan (college
B&W, burgemeester. Je moet kijken welk bestuursorgaan bevoegd is tijdens de casus. Is er
sprake van een overtreding? Zo ja, welke sanctie pas je dan toe? Besluit neem je namens van
het besturend gezag. Namens de burgemeester, college B&W) worden verricht om na te
gaan of de voorschriften worden nageleefd, worden aangeduid als toezicht op de naleving
van wettelijke voorschriften.
Toezichthouders definitie: niet iedere werknemer van een bestuursorgaan is een
toezichthouder. Een persoon moet op grond van een wettelijk voorschrift zijn belast met het
houden van toezicht op de naleving van wettelijke voorschriften. (zijn speciaal aangewezen)
Awb artikel 5:11 markeren: krachtens wettelijk voorschrift
Toezichthouders zijn er in verschillende disciplines:
- Een toezichthouder bouwen en wonen,
- Een toezichthouder milieu of
- Een toezichthouder openbare ruimte
- Een toezichthouder dierenbescherming.
Het is mogelijk dat een toezichthouder voor meerdere disciplines is aangesteld.
De toezichthouder is (vaak) aangewezen door het College van B&W en dient zich als zodanig
ook te legitimeren.
Hij mag alleen toezicht houden op wetgeving op grond waarvan hij is aangewezen, deze
wetgeving wordt achterop de legitimatie vermeld.
Uitspraak CBB 15 januari 2016 (ECLI:NL:CBB:2016:1)
Mystery callers feitelijk opgetreden als toezichthouder.
Vaststelling feiten en omstandigheden dienen te worden gedaan door ter zake
deskundige ambtenaar of toezichthouder.
Mysterie callers geen ambtenaar en niet gebleken dat zij zijn aangewezen als
toezichthouder.
Onderzoeksbevoegdheden verkregen in strijd met artikel 5:11 Awb.
Onderzoek hadden ze gebruikt voor sanctie als zorgverzekeraar. Er zou misleidende
info staan op de website. Er mocht geen sanctie worden opgelegd omdat ze niet
toezichthouder waren. Zorgverzekeraar werd in het gelijk gesteld.
2
, Instrumenten voor toezicht
- Medewerkingsplicht (artikel 5:20 Awb) vs. criminal charge/cautie (artikel 5:10a Awb)
Je kan medewerking niet weigeren;
- Bevoegdheid tot het betreden van plaatsen met bijzondere aandacht voor woningen
(artikel 5:15 Awb), eventueel met behulp van sterke arm (als je een bedrijf wilt
controleren mag je naar binnen);
1. Uitspraak CBB 21 november 2013 (ECLI:NLCBB:2013:248): betrokkenen mochten niet
beslissen dat alleen kon worden betreden in aanwezigheid van de maten van de
maatschap. (Ging over een veehouderij die werd gecontroleerd EU
landbouwverordening. Er was een bacterie in omloop. Toen ze onaangekondigd
aankwamen was alleen de vrouw aanwezig. Sorry ik kan geen toegang geven want ik
word geopereerd. Wacht tot mijn man en zoon. Mannen hadden half uur gewacht.
Uiteindelijk kwam een sanctie. In strijd met de medewerkingsplicht. Alleen maar zouden
meewerken als die man en zoon zouden komen).
2. ABRvS 19 februari 2014 (AB 2014,149). Hoofdbewoner gaf toestemming. Daaruit kan
worden afgeleid dat andere bewoners instemmen met de binnentreding, maar niet de in
die woning aanwezige afzonderlijke en afsluitbare gedeelten bestemd tot exclusieve
bewoning door de andere bewoners. Je mag een woning nooit zomaar binnentreden.
Mag alleen met toestemming, machtiging officier van justitie. Ging om kamerverhuur.
Huisvestingsvergunning: mag niet teveel mensen in 1 pand wonen. Als de hoofdbewoner
binnen mag komen mag hij alleen in algemene kamers komen. Niet in de
studentenkamers. Kamers die dicht zijn mogen niet worden betreden. Hoever rijkt de
toestemming.
- Bevoegdheid tot het vorderen van inlichtingen (artikel 5:16 Awb), ook ID!;
Passieve informatieplicht. Wordt iets niet gevraagd hoef je het niet te geven.
- Bevoegdheid tot het vorderen van inzage van zakelijke gegevens en bescheiden
(artikel 5:17 Awb), kopietjes maken;
- Bevoegdheid tot onderzoek vervoersmiddelen (artikel 5:19 Awb);
- Bevoegdheid tot onderzoek, opneming en monsterneming (artikel 5:18 Awb);
Voorbeeld: als iemand illegaal drank stookt, dan moet de toezichthouder kunnen vaststellen
dat de vloeistof die hij heeft aangetroffen, ook daadwerkelijk alcohol is. Om dit te kunnen
doen, is ook in de wet opgenomen dat hij verpakkingen mag openen om monsters van zaken
te kunnen nemen.
Verplichtingen toezichthouder
- Legitimatie (artikel 5:12 Awb) ze kunnen alleen toezichthouder op datgene waar ze
voor zijn aangesteld;
- Uitleggen reden bezoek;
- Evenredigheidsbeginsel (artikel 5:13 Awb) op minst belastende wijze uitvoeren;
- Cautieplicht bij bestraffende sancties, hierover later meer.
De rol van BOA’s wordt steeds groter en specialistischer (parkeerwacht, mileu-inspecteur,
boswachter).
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimvleeuwen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.