Dit is een samenvatting van het vak geschiedenis en gaat over Het Midden-Oosten. Het is van de uitgever Feniks en ThiemeMeulenhoff. En in deze samenvatting staan alle vijf de hoofdstukken. Het behoort tot een Themakatern van VWO. Het bevat de hele geschiedenis van het Midden-Oosten, maar dan sameng...
Geschiedenis samenvatting Midden-Oosten
H1.1
Het Ottomaanse Rijk werd in de dertiende eeuw gesticht, het rijk stond onder gezag van de Turkse
Sultan, die de titel kalief droeg. In de achttiende eeuw brokkelde de Ottomaanse macht snel af,
oorzaken hiervoor waren:
- Technologische achterstand op het Westen, conservatieve islamitische geestelijken verzetten
zich tegen elke vorm van modernisering.
- De opkomst van Rusland, de troepen van tsaar Peter de Grote drongen door tot de Zwarte
Zee.
- Economische achterstand in de tijd van een wereldeconomie.
- De meeste sultans misten leiderscapaciteiten, bijvoorbeeld het haremsysteem wat veel geld
kosten.
- Nationalisme onder niet-Turkse onderdanen, verschillende landen konden zich los vechten
en een eigen staat stichten.
- Door modern imperialisme raakte ze Noord-Afrika kwijt.
1.2
1869: opening van het Suezkanaal.
1875: Egypte werd gedwongen om het aandelenpakket in de Suezkanaalmaatschappij te verkopen,
doordat de Egyptische heerser Ismail zijn land wilde moderniseren, maar dat kostten veel geld. De
Britse premier Benjamin Disraeli kocht de aandelen, want dat zou de route van London naar Bombay
veel korter maken. Door Engeland, Frankrijk en Italië raakte de sultan heel Noord-Afrika kwijt, maar
ook stukken in het Midden-Oosten.
1882: antiwesterse rellen in Egypte, Britse troepen gingen aan land om de rellen te onderdrukken en
zo begon de Britse bezetting van Egypte. Die zou duren tot 1956. Egypte werd een Brits protectoraat,
een gebied onder beschermheerschap.
Door de auto-industrie werd de vraag naar olie enorm. Begin twintigste eeuw werd in Irak en Iran de
eerste olie aangeboord.
1909: Angelo-Persian Oil Company opgericht.
1914: Britse regering kreeg 51% van de aandelen in handen Britisch Petroleum, BP.
Het Midden-Oosten werd steeds belangrijker door de olie en het Suezkanaal, de westerse wereld
zouden daar nu een actieve rol gaan spelen.
1.3
Sultan Abdul Hamid II probeerde zijn gezag te versterken. Hij was bereid om dit te doen met een
jihad, de heilige oorlog van de moslims, om het westers imperialisme te bestrijden. Turken en
Arabieren waren de voornaamste bevolkingsgroepen in het Ottomaanse Rijk. De Turkssprekende
bevolking begon steeds nationalistischer te worden. De minderheden, zoals Armeniërs, Arabieren en
Koerden moesten met dwang geturkificeerd worden. Er werd een Comité gesticht van eenheid en
vooruitgang Jong-Turken. Zij wilden modernisering van de staat en afschaffing van voorrechten
voor buitenlandse ondernemers. Ze hadden haat tegen de Europese overheersing, maar
bewonderden de westerse techniek en vooruitgang.
1908: Jong-Turken pleegden staatsgreep.
1909: Sultan Abdul Hamid II werd afgezet en vervangen door zijn broer Mehmed V..
Veel Arabieren werden slachtoffer van turkificatie, hierdoor ontwikkelden zij een eigen
zelfbewustzijn arabisme. Nationalistische Arabische genootschappen verspreidden geschriften en
kranten en de taal werd een nieuwe leven in geblazen.
, 1.4
De Jong-Turken kozen in de eerste wereldoorlog de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Dit
zorgde ervoor dat ze in oorlog waren met Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Een Turkse aanval
op het Suezkanaal werd door de Britse troepen afgeslagen. In de Kaukasus en in Oost-Anatolië
gingen de Turken in de aanval tegen Rusland, maar daar leden zij meteen grote verliezen. De
christelijke Armeniërs werden gewantrouwd omdat ze een mogelijke helper zouden zijn van de
Russen.
April 1915: Armeense bevolkingsgroep gedeporteerd naar de Syrische woestijn, dit is ook wel de
Armeense genocide. Dit werd niet gedaan door het Turkse leger, maar door vrijgelaten criminelen of
leden van Koerdische bendes. De regeringspartij maakten de plaatselijke bevolking medeplichtig, zij
moedigden de mensen aan om huizen van Armeniërs te plunderen.
1.5
1915: mislukte poging van de Britten om het Ottomaanse Rijk uit te schakelen. De Britten besloten
daarom om het rijk van binnenuit te verzwakken door de Arabische inwoners van het rijk los te
weken.
1916: Brits-Arabische overeenkomst tussen sir Henry McMahon en Hoessein Ibn Ali. Daarin werd
afgesproken dat Hoesseins bedoeïenenlegers in opstand zouden komen tegen de Turkse regering, in
ruil voor de belofte van de Britten dat Hoessein een onafhankelijk koninkrijk mocht stichten op het
grondgebied van de latere staten Syrië, Irak en Saudi-Arabië.
Juni 1916: Arabische opstand, Turkse garnizoenen in Mekka en Medina werden uitgeschakeld en er
begon een opmars naar het noorden onder leiding van Hoesseins zoon Feisal. Kolonel T. Lawrence
was contactpersoon tussen de Britten en sjarief Hoessein, hij werd bekend als Lawrence of Arabia.
1918: Britse en Arabische troepen werden onthaald als bevrijders van het Turkse juk.
1916: achter de rug van de Arabieren om hadden de Britten en de Fransen de geheime Sykes-
Picotovereenkomst. De Fransen zouden een invloedssfeer krijgen in Syrië en Libanon en de Britten
een landverbinding tussen de Middellandse Zee en de Perzische Golf.
1919: Parijse vredesconferentie, er werd niet geluisterd naar de Arabieren.
1920: conferentie van San Remo, Arabieren kregen geen eigen koninkrijk. Deze beslissing kwam in
het Verdrag van Sèvres. De gebieden werden mandaatgebieden, dat is een volmacht om een bepaald
gebied te beheren. Volgens de Volkenbond moesten Engeland en Frankrijk de Arabieren opvoeden
tot zelfbeschikking.
Feisal liet zich in Damascus tot koning van Syrië uitroepen, de Franse troepen trokken Syrië binnen en
Feisal ging in ballingschap. Hij kreeg van de Britten de koningstroon van Irak aangeboden. In 1932 zou
Irak een onafhankelijk koninkrijk worden, maar de Britten hielden controle over de olievelden. Feisals
broer Abdoellah liet zich door de Britten aanstellen als emir van Transjordanië toen dat gebied werd
losgemaakt van Palestina. Sjarief Hoessein werd door Ibn Saoed uit Mekka verdreven. Hij stichtte het
koninkrijk Saudi-Arabië.
1.6
De turken reorganiseerde hun troepen onder leiding van Mustafa Kemal. De Turken namen de
Armeense republiek in Oost-Anatolië in en versloegen ze de Grieken.
1922: anderhalf miljoen Grieken werden uitgewisseld tegen vierhonderdduizend Turken, die nog in
Griekeland woonden.
1923: nieuwe grenzen Turkije werden erkend in het Verdrag van Lausanne. Mustafa Kemal zette de
laatste sultan af en riep officieel de Republiek Turkije uit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verarosendal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
