Krijgen handhaving terug, leveren geld (belasting) en vrijheid in
Hoofdstuk 5 Awb
Politie is grootste handhavingsorgaan
Handhaving: De mogelijkheden die een bestuursorgaan heeft om naleving van wetten te
bewerkstelligen of af te dwingen
Toezicht: met daartoe bevoegde personen (toezichthouders) controleert het bestuursorgaan
of de wetten en regels in zijn werkgebied worden nageleefd
Doelen handhaving / toezicht: orde bewaren
- Effectmeting van wetten en beleid (overheid)
- Beoordelen of gewenste doelen worden bereikt (overheid)
- Verhoging van de kwaliteit van de uitvoering van de maatschappelijke taken
(overheid en burgers)
- Onderlinge verhoudingen eerlijk verdelen (burgers)
- Kwetsbare belangen beschermen (overheid en burgers)
Bestuursrechtelijke handhaving:
- Bestuursrechtelijk
Hoofdstuk 5: boetes, last onder bestuursdwang (onrechtmatige situatie naar rechtmatige
situatie), last onder dwangsom
- Strafrechtelijk
Straffen en vrijheidsbeperkende maatregelen
- Privaatrechtelijk
Overeenkomsten: 6:162
Via welke weg en door wie?
Overheid
- Bestuursrecht, bestuursorgaan
- Strafrecht. OM
- Privaatrecht. Civiele rechter
Burger
- Klacht/verzoek aan het bestuur (bestuursrecht)
- Art 12 Sv. Beklag bij het gerechtshof bij niet vervolgen (strafrecht)
- Schadevergoeding via art 6:162 BW (privaatrecht)
Bestuursrechtelijke sancties
- Last onder dwangsom (5:21)
- Last onder bestuursdwang (5:31d) - herstel
- Intrekkingsbeschikking
- Bestuurlijke boete (5:40) - bestraffend
Art 6 EVRM; recht op een eerlijk proces
, 1. Bij bepalen van gegrondheid van ingestelde vervolging
○ Recht op eerlijke en openbare behandeling
○ Binnen een redelijke termijn
○ Door een onafhankelijk en onpartijdige rechter (koninklijk besluit, overheid is
niet je ‘baas’. Zij kunnen je dus niet ontslaan; kan geen angst voor ontslag
komen waardoor de uitspraken normaal worden genomen)
○ Die bij de wet is ingesteld
○ Uitspraak in het openbaar (maar zie uitzonderingen)
2. Onschuldig tot het tegendeel in rechte is vast komen te staan
3. Bij vervolging volgende rechter:
a. Onverwijld - in taal die hij begrijpt - op de hoogte worden gebracht van aard
en reden strafvervolging
b. Tijd en faciliteiten voor voorbereiding verdediging
c. Rechtsbijstand door raadsman naar keuze en indien nodig kosteloze
rechtsbijstand
d. Ondervragen getuigen a charge en oproepen getuigen a décharge
e. Kosteloze bijstand door een tolk, indien hij de taal ter terechtzitting niet
verstaat
Waarom is art 6 EVRM van toepassing? Arrest Öztürk
(https://www.hetrechtenstudentje.nl/jurisprudentie/ehrm-21-februari-1984-nj-1988937-ozturk/
Essentie
Vervolging in de zin van art 6 EVRM is veel breder dan alleen het vervolgen van
strafrechtelijke overtredingen.
Ook het vervolgen van andere overtredingen kan onder het bereik van artikel 6 EVRM vallen
Het EHRM heeft voorwaarden in het leven geroepen pmo te kijken of er sprake is van een
strafvervolging, een criminal charge, in de zin van art 6 EVRM
Dit zijn
- De nationale classificatie van de overtreden norm
- De aard van de overtreding
- De aard en zwaarte van de sanctie
Gevolg: bestuurlijke boete is een criminal charge
Wettelijk kader handhaving en toezicht - hoofdstuk 5 Awb
5.1 → algemene bepalingen
5.2 → toezicht op de naleving
5.3 → herstelsancties
5.4 → bestuurlijke boete
Webcollege
Handhaving: de mogelijkheid die een bestuursorgaan heeft om naleving van wetten en
regels te bewerkstelligen of af te dwingen
Toezicht: met daartoe bevoegde personen (toezichthouders) controleert het bestuursorgaan
of de wetten en regels in zijn werkgebied worden nageleefd
Handhaving is gericht op twee typen van gedrag:
1. Gedrag dat we niet willen verbieden, maar wel willen regelen
, 2. Gedrag dat we streng verbieden
Bestuursrechtelijke handhaving: toezicht en handhaving in het bestuursrecht zijn gericht op
de naleving van wetten en regels die de samenleving ordenen in het kader van het
algemene belang
Plaats handhaving in het bestuursrecht; AWB. Organisatie - bevoegdheden - normering -
handhaving - rechtsbescherming
5:4 lid 1 en 2 AWB: de bevoegdheid tot opleggen van sanctie bestaat voor zover
deze bij of krachtens de wet is verleend. In de wet moet staan wat er van je
verwacht wordt, dat een overtreding is en hoe deze wordt gesanctioneerd →
legaliteitsbeginsel!
Moet het bestuursorgaan handhaven? JA! Beginselplicht tot handhaving.
Verschillende mogelijkheden (bestuursrechtelijke) handhaving
- Bestuursrechtelijke sancties
- Strafrechtelijke sancties
- Privaatrechtelijke sancties
Voor B en S: Una via beginsel - je moet 1 van de twee wegen kiezen (5:44 Awb) & Ne bis in
idem - je kan niet 2 keer gestraft worden voor hetzelfde feit (5:43 Awb)
Bestuurlijke sancties:
- Last onder dwangsom (5:21 Awb)
- Last onder bestuursdwang (5:31d Awb)
- Intrekking beschikking
= herstelsancties - gericht op herstellen van de situatie zoals die zou moeten zijn als de
norm juist was nageleefd
- Bestuurlijke boete (5:40 Awb)
= bestraffende / punitieve sanctie - gericht om jou te straffen voor het feit dat jij
je niet gedragen hebt conform de norm die de overheid in de wet conform het
legaliteitsbeginsel heeft opgelegd → leedtoevoeging
Niet sanctioneren. Er is beginselplicht tot handhaving maar je kan gedogen.
Gedogen: het niet optreden tegen een overtreden van wet- of regelgeving door het daartoe
bevoegde bestuursorgaan.
→ legaliteitsbeginsel geldt wel, wordt niet gehandhaafd
Wanneer? Jurisprudentie 2004 ABRvS
- Er is een uitzicht op legalisatie van de situatie. Door bv aanvragen van vergunning
kan je legaliseren. Dan hoeft er niet gehandhaafd te worden
- Onevenredige belangen worden geschaad als je overgaat tot handhaving en niet
handhaven beter is voor de samenleving als geheel. Denk aan drugsbeleid in NL.
Wettelijk kader handhaving en toezicht:
- Art 6 EVRM. Criminal charge: bijzondere bescherming voor iemand bij wie een
overtreding is geconstateerd. Geldt ook voor bestuurlijke boete. Alle
beschermingsmaatregelen hierin opgenomen gelden ook voor bestuurlijke boete.
- Grondwet. Beperkingen, met name art 10 & 12: recht op privacy en huisvrede
- Awb boek 5. Algemene bepalingen, over bv sancties
- Bijzondere bestuurswetten. Regelen specifiek onderdeel, bv milieuregeling. Regels
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper malou-sjd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
