Samenvatting
Samenvatting - Grondslagen van recht (RGBUSBR001)
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Vak afgerond met een 7,1
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Week 3 - recht en regels, Hart - Grondslag van RechtOnderwerp 1: rechtspositivisme
Rechtspositivisme: De rechter moet in alle gevallen het recht naar de letter van de wet
toepassen. Recht en moraliteit zijn gescheiden.
1. normatief rechtspositivisme: de wetten moeten altijd gevolgd worden. Men mag
echter wel oordelen of de wet rechtvaardig is, en wanneer dit niet het geval is, is hier
de conclusie dat onrechtvaardig recht geen recht is.
2. beschrijvend rechtspositivisme: het is enkel relevant hoe een rechtsregel tot stand
is gekomen. Indien dit via een toelaatbare route is, dan is die rechtsregel recht. De
vraag of onrechtvaardig recht, recht is, wordt uitgesloten.
Antipositivisten: de vraag of men morele overwegingen nodig heeft om het geldende recht
toe te passen.
Voorbeeld: Het verbod op onmenselijke behandelingen (Art. 3 EVRM) Hoe kan men bepalen
wat verstaan moet worden onder ‘onmenselijke behandelingen’?.
- Volgens antipositivisten heb je hier wel morele overwegingen voor nodig om dit in te
vullen.
- De positivisten volgen het feit dat er bij het toepassen van het recht geen ruimte is
voor morele overwegingen.
Dworkin: Volgens hem moet je het recht analyseren, hier beginselen herkennen en dan op
de grond van de beginselen in een specifieke casus tot de best verdedigbare conclusie
komen.
anti-rechtspositivist
- iedere rechter mag alleen recht spreken op basis van het geldende recht
- als er geen duidelijke rechtsregel is kan een rechter kijken naar de rechtsbeginselen
om daarop een uitspraak te kunnen doen
Thomas Hobbes: De Engelse filosoof Thomas Hobbes dacht wel dat mensen alleen aan
zichzelf dachten. Dit gegeven zou volgens hem leiden tot totale chaos. Aan deze
oorlogstoestand zou men alleen kunnen ontsnappen als er een zichtbare macht zou bestaan
die de mensen dwingt, op straffe van sancties, om zich aan de regels te houden. Engels
filosoof John Locke was het weer niet eens met Hobbes.
Onderwerp 2: Hart - rechtspositivisme
“...is het belangrijk in te zien waren we - zelf als ideal - niet de opvatting moeten huldigen dat
een regel zo gedetailleerd kan zijn dat de vraag of die al dan niet van toepassing is op een
bepaald geval altijd al tevoren beslist was…”
- er bestaan gevallen waarbij het onduidelijk is of/welke regel wel of niet van
toepassing is, hierbij heeft een rechter discretie en mag hij zelf een regel vormen
filosofisch gedachte-experiment Hart:
, Hart begint bij een primitieve samenleving, hiervoor formuleert hij een aantal essentiële
regels (primaire regels). Echter ontstaan er bij enkel deze regels problemen, waardoor er
secundaire regels worden opgesteld. De regels reguleren het gedrag van de individuen in
de samenleving onderling. De secundaire en primaire regels maken een rechtssysteem.
De primaire regels
1. regels verbieden doodslag en mishandeling, maar mensen zijn in staat om elkaar pijn
te doen. Mensen staan er wel voor open om in vrede samen te leven.
2. regels die eigendom beschermen.
3. regels die overeenkomsten mogelijk maken
4. sancties, dit geeft de mogelijkheid om regels ook te kunnen bewerkstelligen wanneer
deze niet worden nageleefd.
De opkomende problemen
1. onzekerheid. Er is twijfel over welke regels gelden of wat ze precies betekenen. Dit
kan leiden tot conflict.
2. veranderende omstandigheden. Het kan voorkomen dat regels niet meer aansluiten
op de realiteit door veranderende omstandigheden.
3. problemen van handhaving. In een primitieve samenleving is er sprake van sociale
controle, maar in een complexere samenleving is dit niet genoeg. Het probleem kan
zich ook voordoen dat mensen het recht in eigen handen nemen en op hun eigen
manier straffen gaan uitdelen - en op deze manier regels overtreden.
4. gemeenschapstaken. Zonder aanvullende regels is het lastig om de
gemeenschapstaken, voor bijvoorbeeld het verdedigen van de leefomgeving, goed te
vervullen.
Opkomende secundaire regels, deze sluiten aan op de problemen:
1. Herkenningsregel: lost twijfels en meningsverschillen over welke regels gevolgd
moeten worden op. Deze formuleert een kenmerk dat een rechtsregel als geldende
regel geldt. Ook moet er gezag zijn, zodat men zich genoodzaakt voelt om deze
regel te gehoorzamen.
- voorbeeld: goedkeuring van de Staten-Generaal voor het maken van een wet.
2. Veranderingsregels: beschrijven voor wie en onder welke voorwaarden regels
kunnen aanvullen, aanpassen of verwijderen.
- voorbeeld: wetgeving regels uit het staatsrecht, die een bepaalde entiteit de
bevoegdheid geven om nieuwe regels te formuleren en bestaande regels aan
te passen.
- voorbeeld: de Nederlandse staat is veranderd van een nachtwakersstaat naar
een verzorgings- en interventiestaat.
- privaatrechtelijke veranderingsregels: overeenkomsten tussen burgers
waarbij de partijen bijvoorbeeld bepaalde verplichtingen kunnen vragen.
3. Handhavingsregels: Het verbod voor burgers om zelf geweld te gebruiken om
regels te handhaven en de regels die de bevoegdheid scheppen om geschillen op
een vreedzame wijze op te lossen.
- voorbeeld: oprichten van een rechterlijke macht en de uitvoering van
rechterlijke vonnissen mogelijk maken.
- Wet op rechterlijke organisatie, wetboek van strafvordering etc.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annebellevanheugten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70073 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen