Samenvatting

Samenvatting Individu & Maatschappij jaar 1, tentamen 4. Recht en ethiek

0 keer verkocht

Instelling
Hanzehogeschool Groningen (Hanze)

Samenvatting van 26 pagina's voor het vak Conceptuele onderwijseenheid individu en maatschappij: recht en ethiek aan de Hanze (Cijfer: 8,0)

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 26 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 19 maart 2025
Aantal pagina's 26
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

€7,66

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Samenvatting I & M blok 4 – Recht en Ethiek

Week 15. Inleiding gezondheidsrecht, patiëntenrecht, Wet BIG

Recht: het geheel van overheidsregels dat op een bepaald moment in de samenleving geldt.
Belangrijkste doel van recht: het ordenen van de samenleving en het geven van regels om
conflicten op te lossen zodat de orde kan terugkeren.

Rechtsbronnen:
1. De belangrijkste vindplaats van het recht is de wet.
2. Een tweede vindplaats van het recht is de jurisprudentie.
Dit is de verzameling van rechterlijke uitspraken.
Medisch tuchtcollege: speciale instantie die binnen de beroepsgroep van zorgverleners
bindende uitspraken doet over de zorg die een zorgverlener heeft geboden.
3. Een derde bron voor het recht is het internationale verdrag. Internationale verdragen
hebben steeds meer invloed op ons nationale recht.

In de gezondheidszorg speelt zelfregulering een belangrijke rol. Dit wil zeggen dat niet de
overheid, maar de beroepsgroep of sector zelf regels opstelt waarmee ze aangeeft welke normen
ze binnen de beroepsgroep hanteert.

Het recht is ingedeeld in vijf onderdelen, die rechtsgebieden worden genoemd:
• Burgerlijk recht: regels voor de rechtsverhouding tussen burgers onderling.
Typerend voor het burgerlijk recht is dat er geen opsporingsdienst is die controleert of
iedereen zich wel aan de regels houdt
De rechten en plichten uit het burgerlijk recht staan in het Burgerlijk Wetboek.
In het Burgerlijk Wetboek is onder andere de Wet op de geneeskundige
behandelingsovereenkomst (WGBO) opgenomen, die rechten en plichten tussen
zorgverleners en patiënten beschrijft.
• Bestuursrecht: stelt de overheid in staat te zorgen voor een goede gang van zaken in de
samenleving.
Binnen de gezondheidszorg behoort tot bestuursrecht: de Wet publieke gezondheid, de
Wet op beroepen in de individuele gezondheidszorg en de Wet op kwaliteit, klachten en
geschillen zorg.
• Staatsrecht: regels voor de democratische organisatie van de overheid en voor de
verhouding tussen burger en overheid. Daarnaast beschrijft het grondrechten van
burgers.
• Strafrecht: regels voor strafbare gedragingen en regels voor opsporing, vervolging en
berechting.
• Internationaal recht: regels voor de rechtsverhouding tussen staten. Internationale
verdragen waarin mensenrechten zijn vastgelegd, zijn hiervan voor de gezondheidszorg
belangrijk.
Het EU-recht kent verordeningen en richtlijnen.

,Gezondheidsrecht: rechtsregels uit de verschillende rechtsgebieden die de gezondheidszorg
betreffen.
Onder gezondheidsrecht vallen de volgende wetten:
• Wet publieke gezondheid (Wpg): regelt de organisatie van de openbare
gezondheidszorg, bestrijding van infectiezieken en de isolatie van personen en
vervoersmiddelen die internationaal gezondheidsgevaren kunnen opleveren.
Ook regelt te wet de jeugd- en ouderen gezondheidszorg.
• Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG): geeft regels voor
de handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg.
• Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz): stelt eisen aan de zorg die
zorgaanbieders bieden en geeft regeling voor de afhandeling van klachten.
• Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): geeft regels voor de
hulpverlenersrelatie tussen de individuele patiënt en de hulpverlener.
Het geeft regels over de behandelingsovereenkomst, het dossier, inzagerecht
informatieplicht en de toestemming voor een behandeling.
• Wet zorg en dwang en de Wet verplichte ggz: geven regels voor gedwongen zorg en
opname en voor de positie va de patiënt als op hem gedwongen zorg wordt toegepast of
als hij gedwongen is opgenomen.

Rechtsbeginselen: algemene normen die het fundament vormen voor het recht. Concrete
rechtsregels worden hiervan afgeleid.
De drie belangrijkste rechtsbeginselen voor het gezondheidsrecht zijn:
➢ Zelfbeschikking: vrijheid die iedere mens heeft om zoveel mogelijk zelf te
beslissen/recht van patiënten om zelf te beslissen over hun behandeling.
- Recht op onaantastbaarheid van het lichaam
- Recht op eerbieding van persoonlijke levenssfeer
- Recht op zelfmanipulatie
➢ Bescherming: er moet verantwoordelijkheid worden genomen voor mensen die
(dringend) hulp en zorg behoeven.
Zelfbeschikking en bescherming kunnen botsen, bijvoorbeeld; wanneer een patiënt zelf
niet in staat is te beslissen over een behandeling.
➢ Gelijkheid en het verbod op discriminatie: iedereen behoort in gelijke
omstandigheden aanspraak te kunnen maken op goede zorg.
Dit kan botsen met zelfbeschikking en/of zelfbescherming.

Moraal: het geheel aan normen en waarden dat wordt gehanteerd door een persoon of groep.
Ethiek: het nadenken over en het analyseren van deze moraal. Dit wordt gedaan om tot een
antwoord te komen op de vraag wat in een bepaalde situatie moreel goed is om te doen.

Wet op Beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG): wet die gericht is op het
bewaken van de medische professionaliteit van de zorgverlener.
Wet BIG biedt zeven verschillende instrumenten om de kwaliteit en professionaliteit van de
zorgverlener te bewaken:
• Titelbescherming door registratie
• Titelbescherming door opleiding
• Voorbehouden handelingen, door zelfstandig bevoegden
• Voorbehouden handelingen, door opdracht en functionele zelfstandigheid
• Tuchtrecht
• Maatregelen van de Inspectie
• Strafbepalingen

, Titelbescherming door registratie: houdt in dat de zorgverlener pas het recht heeft om te titel
van bijvoorbeeld ‘verpleegkundige’ te voeren, wanneer hij zich in het register heeft laten
inschrijven. Registratie is pas mogelijk wanneer de zorgverlener aan bepaalde opleidingseisen
voldoet. De registers voor de verschillende beroepen worden bijgehouden door het CIBG en zijn
openbaar.
De titelbescherming door registratie geldt voor 11 beroepen: de artikel-3-beroepen.
Geldt voor de beroepen: apotheker, arts, fysiotherapeut, gezondheidszorgpsycholoog, klinisch
technoloog, orthopedagoog-generalist, physician-assistant, psychotherapeut, tandarts,
verloskundige en verpleegkundige.

De beroepsorganisaties van deze elf beroepen, mogen zelf onder voorwaarden specialismen
regelen. Een registratie in het BIG-register is vijf jaar geldig.
Hierna moet de zorgverlener aantonen dat hij recente werkervaring heeft en/of voldoende
actuele scholing heeft gevolgd.

Titelbescherming door opleiding: bij andere dan de elf hiervoor genoemde beroepen in de
individuele gezondheidszorg, kennen geen titelbescherming door registratie.
Bij hen is de titelbescherming gebaseerd op het afronden van een erkende opleiding.
Dit worden de artikel-34-beroepen genoemd.
Geldt voor de beroepen: apothekersassistent, diëtist, ergotherapeut, huidtherapeut, klinisch
fysicus, logopedist, mondhygiënist, oefentherapeut, optometrist, orthoptist, podotherapeut,
radiodiagnostisch laborant, radiotherapeutisch laborant, tandprotheticus en verzorgende.

Voorbehouden handelingen: medische handeling die uitsluitend door een bevoegde en
bekwame beroepsbeoefenaar mag worden uitgevoerd.
Wet BIG wijst 14 voorbehouden handelingen aan die alleen door bepaalde artikel-3-zorgverleners
zelfstandig mogen worden verricht.
Zelfstandig betekent hier dat de zorgverlener de bevoegdheid bezit om de indicatie voor de
handeling te stellen én ook de bevoegdheid heeft om de handeling uit te voeren.
Dit systeem geldt alleen voor het beroepsmatig handelen.
Een beroepskracht moet ook bekwaam zijn. Dat wil zeggen dat hij beschikt over de juiste
combinatie van kennis en vaardigheden om de handeling te verrichten.
Hij moet ook voldoende ervaring over de handeling hebben.
In noodsituaties geldt het verbod op uitvoeren van voorbehouden handelingen niet.

Een niet-bevoegde zorgverlener kan een voorbehouden handeling uitvoeren:
• In opdracht van een bevoegde zorgverlener
• In functionele zelfstandigheid

Tuchtrecht: gaat om de vraag of de zorgverlener verwijtbaar tekortgeschoten is in de zorg voor
de patiënt. Hieronder vallen alleen de elf artikel-3-beroepen.
Kenmerkend voor het tuchtrecht is dat een college van vooral beroepsgenoten, naar aanleiding
van een ingediende klacht, een bindend oordeel geven over het handelen van een collega.
In de uitspraak geeft het tuchtcollege aan of het de klacht gegrond of ongegrond vindt.
Regionale tuchtcolleges in: Groningen, Zwolle, Amsterdam, Den Haag en Eindhoven.
Als de klager of zorgverlener het niet eens is met de uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege,
kan hij in beroep gaan bij het Centraal Tuchtcollege in Den Haag.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.