Menswetenschappen in de verpleegkundige beroepsuitoefening (1999)
1. Filosofie en antropologie
1.1 Wat verstaan we onder filosofie?
Filosoferen: diep nadenken, doordenken of overdenken, wijsgerige bespiegeling houden. Omschrijvingen die
naar “hogere” verwijzen en wetenschap wijsbegeerte probeert te benoemen.
3 afdelingen:
Metafysica
o Kennis wezenlijke van alles wat bestaat > het allesomvattende weten
o Uitspraken rond leven en mens
Praktische normatieve filosofie
o Waardeleer met ethiek als kern
o Uitspraken kwaliteit leven en voor verschillende leeftijdsgroepen andere geldige opvattingen/
normen noemen.
Logica, kennisleer en methodologie
o Kritische instantie binnen filosofie; daadwerkelijk geldig wat men beweert.
o Nagaan logica kloppen
Algemene wet
Nadere verbijzondering aspect kwaliteit leven
Conclusie
Blijkt het juist? Ontstaan logische redenering algemeen geldig verklaard.
Filosofie: definiëren, verhelderen en verduidelijken van begrippen > beter en duidelijker communiceren +
misverstanden voorkomen en algemene geldigheid neemt toe. Filosofische uitdrukkingen in gewone
omgangstaal, betekenis en waarheid onomstreden zijn, analyseren. Filosofie toets waarheidsgehalte
uitspraken.
Ethisch beslissen
Leren effectieve wijze ethische beslissingen nemendoor middel geleide reflectie > confrontatie eigen
ervaringen. Centraal: normen en waarden en wijze waarop zorg verlenen. Beslissing therapeutisch werk met
patiënt en familie
1.2 Wat verstaan we onder antropologie
Wetenschapsgebied: herkomst, wezen en toekomst mens bestudeert ontwikkeling mens; biologie, anatomie
en fysiologie. Kortom: menselijke biologische verschijnselen die in tijd en ruimte afspelen op niveau bevolking.
Bestuderen verscheidenheid tussen populaties en niet individuen (psychologie) of maatschappelijke
groeperingen (sociologie).
Ontstaan mens, evolutie, genetica, mutaties, selectie en afstamming mens onderzoeken en beschrijven
(fysische antropologie). Ook wijsgerige en culturele antropologie.
Culturele antropologie: mens als cultuurdrager; binnen cultuur geboren en leren daarbinnen ontwikkelen.
Doorleven dynamisch proces omgaan culturele aspecten leven. Tegenwoordig multiculturele samenleving. VPK
inzicht culturele antropologie aandraagt over begrippen ziekte, ziektegedrag en ziektebeleving in verschillende
culturen. Vooral ontdekken welke mate eigen cultuur en onze cultuur waarden en opvattingen ten aanzien
ziekte, ziektegedrag en ziektebeleving beïnvloed.
1.3 Wat is het belang van deze wetenschappen voor de verpleegkunde?
Direct: vpk theorievorming, terminologie en ethiek. Indirect: belang vpk
Cultureel direct belang. Kennis en inzicht culturele aspecten en invalshoek verplegen bepaald door normen en
opvattingen (zelf)zorg en behandeling. Indirect: onderzoek inzicht manier culturele invloed zich ontwikkelen en
welke processen in welke mate invloed culturele verworvenheden en waarden > psychologie en sociologie
directer herkenbaar.
, Andrew McVicar en John Clancy: natuur (verworven) en cultuur (aangeleerd) invloed op men en menselijk
gedrag en dus op ziekte, gezondheid, zorgen en verplegen. Ook wel holistische zorgfilosofie. Bv.
verouderingsproces verhoogd risico slechte gezondheid en sterfte. Universeel maar aanzienlijke variatie in
tijdstip verandering, functieverlies en levensduur. Erfelijkheid en levensstijl grote invloed.
Ziekte Alzheimer: geheugenverlies, verminderd oordeelsvermogen, afname vermogen abstract denken en
verandering emotionele responsiviteit. Aandoening in delen hersenen door eiwit, amyloïdebètaproteïne,
afzetting waarbij neuronen zelf proteïne achtige kluwens tevoorschijn komen. Gen bestuurd door chromosoom
21 en genetisch basis dementie ondersteund bij vroeg begin bij men syndroom van down.
Ouderdomsziekten ontstaan door interactie stoffen omgeving en genen(expressies); ook
wel sociopsychofysiologische verschijnselen.
2. Psychologie: een inleiding
2.1 Wat is psychologie en wat is het belang ervan voor de verpleegkunde?
Psychologie: bezig houden met menselijk gedag en achtergronden hiervan > wat en
waarom? Gedrag bestuderen: hoe vaak, vorm, hoe komt het (beïnvloedbare factoren)? Kennis noodzakelijk
voor verplegen en reageren op basis van kennis en ervaring.
2.2 Systematiek in de psychologie
Wetenschappelijk. Psychologie anders dan verkondigen wijsheden
menselijk gedrag zonder wetenschappelijke onderbouwing.
Psycholoog bij afronding universitaire studie.
2.2.1 Methodeleer
In hoeverre trekken dergelijke conclusies op basis van beschikbare
gegevens gerechtvaardigd is. Het empirische wetenschappelijk
onderzoeken; handelen van onderzoeker. Empirisch: ondervinding; ervaring. Regels en technieken
verantwoord onderzoeken. Streven naar waarheid.
Methodoloog: adviseur wetenschappelijk onderzoeker. Fundament waarop wetenschappelijk werken
gebaseerd is.
Belang voor VPK
Vpk discipline eigen identiteit en steeds meer onderzoeken zullen doen. Beroepsmatig: vak vooruitbrengen
maar ook nieuwe normen en inzichten van haar professie eigen te maken en toe te passen > zelfstandig en
kritisch werken.
Professionaliseren: zelf vragen stellen en zelf antwoorden vinden en niet afwachten of andere disciplines iets
bieden.
Verschillende manieren met onderzoek te maken:
- Als consument van onderzoeksresultaten van anderen
o Vaktijdschrift lezen
- ‘lijdend voorwerp’
o Zelf onderwerp van onderzoek doordat onderzoek op jouw werkpek wordt gedaan
- Medewerker
o Helpen met jouw specifieke deskundigheid bij onderzoek bij opzet. Vpk moet kunnen
participeren in uitvoering en meewerken aan ontwikkeling meetinstrumenten waarin
kwaliteitscriteria operationeel worden gemaakt.
Eisen aan onderzoek
- Bekwaamheid
- Objectiviteit
- Eerlijkheid
- Publicatieplicht
- Ethisch verantwoord werken
Methoden in de psychologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JuliëtE. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.