COLLEGE 1: MENSBEELDEN EN TAAK VAN DE
SOCIAAL WERKER
Filosofie: ‘Liefde voor wijsheid’
De filosofie stelt vragen daar waar iets vanzelfsprekend lijkt. Filosofie onderzoekt het ‘onbekende’. Je
blijven verwonderen is daarbij van belang.
1. Nadenken over hoe je de samenleving het beste kan inrichten.
2. Nadenken over wat goed hulpverlenen is.
3. Nadenken over normen en waarden.
Sociologie
Sociologie is een wetenschap die zich bezig houdt met het verklaren van gedrag van individuen en
groepen van mensen vanuit de maatschappelijke invloeden die ze ondergaan.
1. Hoe leven wij samen?
2. Hoe is onze samenleving opgebouwd?
3. Hoe verandert onze samenleving?
Recht
Recht is een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat wat je wel en wat je niet
mag doen. Soms staat er ook in op welke manier je iets moet doen. Sommige regels zijn
opgeschreven in wetten. Het recht moet er voor zorgen dat mensen goed met elkaar kunnen
samenleven.
Dwingend
Regelend
Bronnen van recht: verdrag, grondwet, wetgeving
Weergave van normen uit de samenleving
Staatsrecht, strafrecht, bestuursrecht, burgerlijk recht
De opdracht van de sociaal werker
De taak van een sociaal werker is omschreven in een maatschappelijke opdracht. Dat wil
zeggen: de taak die de sociaal werker volgens het werkveld én de samenleving heeft.
(overheid als opdrachtgever speelt hierbij een belangrijke rol)
Deze opdracht is internationaal hetzelfde.
Leidend is de definitie van het Sociaal Werk zoals in 2014 is vastgesteld door de I.F.S.W.
(International Federation of Social Workers)
Vertaling Global Defenition of Social Work, 2014
1. Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die sociale
verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen
bevordert.
2. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en
respect voor diversiteit staan centraal in het sociaal werk.
3. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen, menswetenschappen en
inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om
levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.
1
,Niets blijft zoals het is….
De opdracht van de sociaal werker is niet altijd het zelfde geweest.
Als de samenleving verandert, dan verandert die opdracht ook..
Het is maar hoe je het bekijkt…
- In de loop van de geschiedenis veranderen samenlevingen. Als een samenleving verandert,
dan verandert ook de blik op wat een sociaal werker ‘moet’ doen. Het doel verandert dus
steeds. Dit is een dynamisch proces.
- Dat geldt ook voor de opvattingen over wat goede zorg inhoudt. Ook binnen bepaalde tijden
verschillen deze opvattingen. Vandaag bespreken we een aantal visies die van belang zijn in
het denken over wat goed sociaal werk inhoud.
Perspectieven op sociaal werk
1. Rehabilitatie
2. Sociaal-collectivisme
3. Individueel-reformisme
4. Lebensweltorientierung als doel
5. Mensenrechtprofession als doel
Rehabilitatie
Rehabilitatie is een vorm van hulpverlening aan mensen met (langdurige) psychiatrische problemen.
Het doel is om mensen te ondersteunen in hun herstelproces en bij hun deelname aan de
samenleving.
- (er wordt niet alleen naar de beperkingen van een cliënt gekeken, maar vooral naar de
mogelijkheden)
Sociaal-collectivisme
De sociaal-collectieve benadering richt zich op het verbeteren van de maatschappelijke positie van
de meest onderdrukte en achtergestelde groepen
.
- (bijvoorbeeld door groepen te helpen emanciperen of door de samenleving te veranderen)
Individueel-reformisme
In deze benadering wordt sociaal werk gezien als een vorm van dienstverlening aan de cliënt. Gericht
op aanbod (weinig vraaggericht)
Het veranderen van de maatschappij is net aan de orde (meer gericht op behoud)
- (bijvoorbeeld individuele schuldhulpverlening)
Lebensweltorientierung
Stelt de leefwereld van de cliënt centraal (die Lebenswelt)
Welke problemen doen zich voor in het alledaagse bestaan? (der Alltag)
Stimuleert de zelfredzaamheid van de cliënt, zodat deze goed kan functioneren in het leven
van alledag
2
,Mensenrechtprofession
Vanuit deze opvatting kunnen drie centrale opdrachten voor het sociaal werk worden benoemd:
Bescherming van personen tegen schending van hun rechten.
Verzetten tegen systematische schending van mensenrechten
Mensenrechteneducatie en er voor zorgen dat instanties deze rechten waarborgen.
Centrale waarde sociaal werk
Artikel 1: bevorderen menselijke waardigheid
De sociaal werker respecteert, erkent, en bevordert de menselijke waardigheid van de unieke
persoon. Het beroepsmatig handelen van de sociaal werker is erop gericht de burger/cliënt binnen
zijn sociaal-culturele context, en in wisselwerking met zijn omgeving tot zijn recht te laten komen.
Mensbeelden
mens·beeld
(het; o; meervoud: mensbeelden)
1 idee, voorstelling van het mens-zijn
2 overheersende mensbeelden
Jouw opvattingen over mens en samenleving worden onder andere bepaald door je mensbeeld.
1. Autonoom mensbeeld
2. Zorgend mensbeeld
Uitgangspunten autonoom mensbeeld
Mensen zelfstandig en vrij zijn en over hun eigen leven kunnen beslissen.
Vrijheid belangrijker is dan solidariteit.
Mensen verantwoordelijk zijn voor hun handelen.
Grootste bedreiging voor mensen met een autonoom mensbeeld: inmenging in de
bestaansvrijheid.
(VVD)
Uitgangspunten zorgend mensbeeld
Mensen sociaal en rationeel zijn. Ze zijn betrokken bij elkaar.
De zorg voor jezelf en voor elkaar centraal staat.
De context essentieel is.
De grootste bedreiging is: verlaten worden.
(SP)
3
, Thomas Hobbes (1588-1679)
- De mens is van nature slecht.
- Jaloezie, strijd en streven naar zelfbehoud in combinatie met schaarste leiden tot een oorlog,
van allen tegen allen.
- We worden elkaars vijanden, door de gelijke kans onze doelen te verwezenlijken.
- Niemand is te vertrouwen
Oplossing: sociaal contract (om veiligheid te garanderen)
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
- De mens is van nature goed.
- De oorspronkelijke mens is vrij (van regels), onafhankelijk van anderen. Er is geen
maatschappelijke ongelijkheid.
- De maatschappij verpest de mens (bezit, regels & wetten).
- De mens is een (sociaal) gevoelswezen. Medelijden is een ‘oorspronkelijke deugd’.
Garantie van vrijheid? Sociaal contract: de algemene wil.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xrachellhanna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.