In deze samenvatting staan alle doelstellingen van de anatomie lessen van TLP 6 over thoraxchirurgie gegeven op de Amstel Academie voor de opleiding tot operatieassistent. Er staan plaatjes bij om de anatomie te verduidelijken.
6.1 Anatomie: Thorax chirurgie
-De student kan t.a.v. de thoraxwand de ligging, functie, onderdelen, vascularisatie en innervatie
beschrijven
De thorax is de borstkarst en onderdeel van de romp. De thorax zit tussen de hals en de buik, met als
basis de benige borstkas. Dit wordt caudaal begrensd door de apertura thoracis inferior en het
diafragma. Er worden twee delen van de borst onderscheiden, namelijk de borstwand en de
borstholte.
De thoraxwand is opgebouwd uit verschillende lagen, namelijk:
-Huid met vetweefsel
-Bindweefsel en vet
-Mammae (borst met klierweefsel)
-Spieren
Na het wegnemen van de spieren, komt men terecht op de benige structuren, namelijk:
-Clavicula (sleutelbeen)
-Sternum (borstbeen)
-Ribben
o Arcus costalis: ribbenboog
-Thoracale wervels
De functie van de borstkast is het beschermen van de borstorganen, maar ook het faciliteren van
beweging voor ademhaling. Dit is tegengesteld aan elkaar.
Sternum
Het sternum, borstbeen, verbindt de ribben en de clavicula aan elkaar. Het is een afgeplat stuk bot
met een puntig uiteinde. Er kunnen drie delen worden onderscheiden:
-Manubrium (handvat)
o Incisura jugularis
o Angulus sterni (hoek die het sternum maakt van lateraal)
-Corpus (lichaam)
-Processus xiphoïdeus (puntig uiteinde)
Als het sternum van lateraal wordt bekeken, zijn de aanhechtingen van de
ribben goed te zien. Rib I tot en met rib VII hechten zich vast aan het
sternum ter plaatse van een articulatio sternocostalis. Dit is een gewricht
die zorgt voor de verbinding tussen het sternum en de ribben.
Ribbenkast
In totaal heeft de mens twaalf ribben, aangezien er ook twaalf thoracale wervels zijn. De costae
verae zijn zeven ware ribben en maken verbinding met het sternum. Deze zeven
ribben zijn ook de langste ribben. De thoracale wervels liggen hoger dan de
aanhechting van dezelfde rib op het sternum. Hierdoor lopen de ribben schuin naar
beneden. Tevens zijn de costae spuriae, valse ribben, aanwezig in het lichaam. Dit zijn
de ribben VIII tot en met X. Deze zitten vast door middel van kraakbeen en zitten
hierdoor niet direct vast aan het sternum. Tot slot zijn er twee costae fluctuantes,
zwevende ribben. Dit zijn rib nummer XI en XII en zitten alleen aan de thoracale wervels
vast. Deze ribben hebben niet echt een beschermende functie voor de thoraxholte, wel
worden de bovenste gedeeltes van de nieren beschermd door deze ribben.
1
, Wervelkolom
In totaal bestaan er twaalf thoracale wervels met ieder een rib. De thoracale wervels worden
afgekort met Th1 – Th12. Als de wervelkolom vanaf lateraal wordt bekeken, zijn gewrichten te
zien tussen de wervels onderling. Maar er zitten ook gewrichten tussen de wervels en de ribben.
Dit zijn de articulatio costovertebralis. In totaal zitten twee ribben op één wervel, aan de
bovenzijde van het wervellichaam en aan de onderzijde van het wervellichaam. Een rib
zit dus tussen twee vertebrae, of een vertebrae zit tussen twee ribben. Dit zorgt voor het
faciliteren van de beweging van de thoraxwand. De zwevende ribben zitten in hun eentje vast
op een enkele wervel, zij zijn dus de uitzondering op de regel.
Ademhaling
De beweging van de ademhaling wordt mogelijk door de hierboven genoemde gewrichten. Dus de:
-Art. sternocostalis
-Art. costovertebralis
De beweging wordt gemaakt door het diafragma (middenrif), dit is de grote koepelvormige
spierplaat. Deze spier is de primaire ademhalingsspier, die het meeste werk levert om de ademhaling
te maken. Het diafragma wordt daarbij geholpen door tussenribspieren en door andere
hulpademhalingsspieren (nekspieren en buikspieren).
Openingen
Aan de thoraxwand zijn diverse openingen te onderscheiden:
-Bovenste opening
o Apertura thoracicis superior
o Bevat de trachea en oesophagus
-Onderste opening
o Apertura thoracicis inferior
o Bevat de aorta en vena cava
-Tussen de ribben
o Spatium intercostale
o Bevat spieren, zenuwen en vaten
Spieren
De spieren in de thoraxwand hebben een functie bij zowel inspiratie als expiratie. De
spieren zorgen bij inspiratie voor het vergroten van de thorax door contractie. Ze
zorgen voor meer volume van de thorax wat een onderdruk veroorzaakt. Dit heeft
inademing tot gevolg en een actieve beweging. De expiratie is het ontspannen van
de spieren. De longen willen van de hoge druk/overdruk af, waardoor de thorax
terug veert en uitademing veroorzaakt. Dit is een passieve beweging.
Het spatium intercostale is de ruimte tussen de ribben, waarbij
spieren zitten rondom deze ribben. Deze spieren zijn:
-Musculus intercostalis externus
o Buitenste laag spieren
o Schuine oriëntatie/beweging
o Spier maakt een soort V-vorm
o Ontspringen aan de onderrand van de rib en hechten aan de bovenrand van de rib
daaronder
o De aanhechting van de spier wordt naar het begin van de spier toegetrokken
o De thorax wordt naar boven bewogen en de spieren spelen dus een rol bij inspiratie
o Vooral bij geforceerde in- en uitademing
2
, -Musculus intercostalis internus
o Tweede spierlaag
o Schuine oriëntatie/beweging
o Spier maakt een soort A-vorm
o Ontspringen aan de bovenrand van de rib en hechten aan de onderrand van de rib
daarboven
o De aanhechting van de spier wordt naar het begin van de spier toegetrokken
o De thorax wordt naar beneden bewogen en de spieren spelen dus een rol bij de
expiratie
-Musculus intercostalis transversus/intimis
o Spieren die aan de binnenkant van de thorax zitten
o Ontspringen van rib II tot en met rib VI
o Hechten aan op het sternum
o Spelen een rol bij de expiratie
Vaatzenuwbundel
Tevens lopen vaten en zenuwen onder de ribben, dit wordt de intercostale vaatzenuwstreng
genoemd. Deze streng loopt altijd onder de betreffende rib door. Hierbij geldt voor de arteriën dat er
een arterie aan de voorzijde loopt en een arterie aan de achterzijde:
A. subclavia à a. thoracica interna à a. intercostalis anterior
Aorta à a. intercostalis posterior
De a. intercostalis anterior en a. intercostalis posterior voegen samen, wat een anastomose vormt.
Dit zorgt dus voor vascularisatie vanuit twee kanten (voorkant en achterkant).
Het veneuze systeem is ongeveer vergelijkbaar met die van het arteriële systeem. Hiervoor geldt:
Vv. intercostalis anteriores à v. thoracica interna
Vv. intercostalis posteriores à v. azygos en v. hemiazygos
Het is van belang om deze vaatzenuwstreng te herkennen, omdat soms een punctie gedaan wordt of
een drain geplaatst wordt op de operatiekamer. Hierbij moet dit altijd boven de rib geplaatst worden
in verband met letselschade van de vaatzenuwbundel.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thessak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
