- Predictieve validiteit: de mate waarin op basis van een theoretische verklaring er een opgestelde
prognose uitkomt.
- Face-validity: de indruk die een techniek op het eerste gezicht maakt.
- Betrouwbaarheid: accuraatheid en precisie van een meetinstrument.
- Verschillen tussen voorspellingen en scenario’s:
Voorspellingen Scenario’s
Bedoeld om zekerheid te versterken Bedoeld om onzekerheid in beeld te brengen
Versluieren van risico’s Verhelderen van risico’s
Enkelvoudige lineaire projecties Alternatieve beelden van de toekomst
Versterken starheid Stimuleren flexibiliteit en gevoeligheid
- Historisch determinisme: als toekomstvoorspellingen zijn gebaseerd op historische gegevens
( zogenaamde memory of the past) dan wordt er verondersteld dat er redelijke continuïteit en stabiliteit
is. Deze gaat er vanuit dat door kennis van het verleden de toekomst kan worden voorspeld.
- Toekomstparadox (Postma & Rood): dat beslissingen de toekomst beïnvloeden. De
toekomstparadox komt voort uit een grote mate van onzekerheid over de toekomst, terwijl er wel
beslissingen moeten worden genomen.
- Zichzelf vervullende forecast: een voorspelling die alleen uitkomt omdat hij opgesteld is.
- Zichzelf vernietigende forecast: komt niet uit, juist omdat hij is opgesteld.
- Scenario’s: gaan over denkbare toekomstbeelden, liefst gegoten in indringende verhalen. Mogelijke
waarschijnlijke gebeurtenissen in de toekomst. Het doet geen voorspelling, maar uit zich in een
uitdagend doch aanvaardbaar verhaal over de toekomst, met alle facetten die de onderneming kunnen
raken.
- Scenarioplanning: hierin worden belangrijke ontwikkelingen, ofwel trends, in kaart gebracht. Het
brengt de wereld dus van buiten naar binnen. Het gaat ervan uit dat de toekomst onzeker is en is
bedoeld om de managers van de onderneming inhoudelijk en mentaal voor te bereiden op wat zou
kunnen gebeuren.
- Scenario denken: is een methode voor strategieontwikkeling voor organisaties in een turbulente
omgeving (ik leef in de omgeving waarin veel gaat veranderen). Naar aanleiding hiervan moet je
complexe en risicovolle strategische keuzes maken.
- Doel scenario denken: om onze ogen te openen (kijken naar invloeden van buitenaf (van mensen))
- zekerheden en onzekerheden bespreekbaar maken
- mogelijke toekomsten in kaart brengen
- logisch
- consistent
- plausibel (iets wat geloofwaardig klinkt)
- strategie ontwikkelen die in meerdere werelden krachtig en voordelig is
- Hoe scenario denken:
1. Centrale vraag vaststellen (wat eten we in de toekomst bijv)
2. Onzekerheden inventariseren (temperaturen die stijgen (polen) bijv.)
3. Zekerheden inventariseren
4. Clusteren onzekerheden
5. Outline enkele scenario’s bepalen
6. uitwerken aansprekende scenario’s
7. centrale vraag per scenario beantwoorden
- Risico: is uit te drukken in een statistische kans. Risico’s zijn te identificeren en te kwantificeren.
- 4 mogelijkheden om met risico’s om te gaan:
1. Vermijden: door elke risicovolle innovatie af te wijzen.
, 2. Accepteren: door niets te doen of ze in de prijs te verrekenen.
3. Delen: risico’s delen met een derde partij door bijv. het afsluiten van een verzekering.
4. Reduceren: door bijv. aan geografische spreiding te doen of effectief risicomanagement in
te voeren.
- Zwarte zwanen: onwaarschijnlijke gebeurtenissen die een enorme impact kunnen hebben en die we
alleen achteraf konden ‘voorspellen’.
- Epilogisme: een theorievrije methode waarbij je nagenoeg zonder te generaliseren feiten verzamelt
en je bewust bent van de neveneffecten van causale verbanden.
- Verschillende soorten onzekerheden:
- Niveau 1 - een ‘genoeg’ duidelijke toekomst: als de toekomst wordt bepaald door enkele
risicofactoren is ze redelijk te voorspellen.
Bijv: de opkomst van goedkope luchtmaatschappijen zoals Ryanair.
- Niveau 2 – Alternatieve toekomsten: overzichtelijke toekomstbeelden waarbij een aantal
alternatieven zijn te noemen. Door analyses bekijk je de waarschijnlijkheid van de
toekomstbeelden.
- Niveau 3 – Een reeks van alternatieve toekomstige ontwikkelingen: complexiteit van het
geheel neemt toe door de toename van het aantal onzekerheden, waardoor het moeilijk wordt
om een beperkt aantal toekomstbeelden te formuleren.
- Niveau 4 – Totale onzekerheid: situatie is zodanig complex geworden dat er geen
toekomstbeelden te maken zijn. Je kan wel terugredeneren: hoe is het zo gekomen?
- 2 soorten onzekerheden volgens Asselt & Rotmans:
1. Onzekerheid door variabiliteit: het maatschappelijk probleem dat wordt onderzocht kan zich
op verschillende manieren gedragen of door belanghebbenden worden gewaardeerd.
2. Onzekerheid door gelimiteerde kennis: gelimiteerd door degenen die de studie uitvoren en
de stand van de huidige wetenschap.
- Manieren om onzekerheden te managen:
- De robuuste strategie: hierbij houdt men rekening met alle toekomstbeelden. Het is een
middel-of-the road-strategie die risico’s uitsluit door adequaat in te spelen op een flink aantal
toekomstbeelden, maar daardoor nooit geheel op 1 zal toesnijden.
Nadeel: deze strategie kan aspecten missen.
- De flexibele strategie: de organisatie investeert in een bepaald toekomstbeeld, maar houdt
voor het overige alle opties open totdat er meer duidelijkheid is over de toekomst.
- Basisprincipes bij het schetsen van beelden van de toekomst:
- Wetten en theorieën: denk aan natuurwetten die ons zekerheid bieden
- Causale logica: vooral bruikbaar voor de korte en middellange termijn. Een voorbeeld van
een causaal verband is actie leidt tot reactie.
- Omdraaifout (Taleb): hierbij worden twee op elkaar lijkende, maar totaal
verschillende beweringen met elkaar verward, bijv. alle terroristen zijn moslim.
- Trends en tijdreeksen: voor de korte en middellange termijn. Het doortrekken van
ontwikkelingen uit het verleden en het heden naar de toekomst.
- Ontwerpen: door bewust te handelen kan de toekomst worden beïnvloed
- Fantasie: kan leiden tot vernieuwingen
- Methoden van toekomstonderzoek:
1. Prognose: een uitspraak over de
toekomst die zowel gebaseerd is op
gegevens uit het verleden als op
verklarende theorieën.
- Onvoorwaardelijke prognose:
uitspraak over een toekomstige
toestand, een voorspelling
zonder voorwaarden zoals een
weersvoorspelling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisBoderie92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.