Samenvatting

Samenvatting Ontwikkelingspsychologie - Ontwikkelingspsychologie (PB0112)

0 keer verkocht

Instelling
Open Universiteit (OU)

Boek
Ontwikkelingspsychologie

Deze uitgebreide samenvatting van 158 pagina's omvat hoofdstuk 1 t/m 13 en is gestructureerd op basis van de leerdoelen zoals vermeld in de bijbehorende studietaken van de Open Universiteit.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 158 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Nee
Wat is er van het boek samengevat? Hoofdstuk 1 t/m 13
Geupload op 21 maart 2025
Aantal pagina's 158
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

hechtingspatronen
opvoedingsstijlen
fijne en
h
ontwikkelingstheorie piaget
cognitieve ontwikkeling volgens vygotsky
informatieverwerkingstheorie
sociale leertheorie bandura
zelfdeterminatietheorie zdp

Volgen

annebelsinnige Lid sinds 4 jaar 60 documenten verkocht

Ontwikkelingspsychologie
Open Universiteit | Samenvatting PB0122-242814B | Boek: Robert S. Feldman (9e editie)

Studietaak 1.1 - Hoofdstuk 1
Leerdoelen

Een definitie van ontwikkelingspsychologie geven

Een beschrijving geven van de uitgangspunten en reikwijdte van het vakgebied

De belangrijkste onderwerpen en vraagstukken binnen de ontwikkelingspsychologie
benoemen

De recente ontwikkelingen en de toekomst van het vakgebied schetsen

Verschillende invloeden op de menselijke ontwikkeling onderscheiden.

Een definitie van ontwikkelingspsychologie geven

Ontwikkelingspsychologie = de wetenschappelijke studie van patronen van groei,
verandering en stabiliteit bij mensen gedurende hun hele leven, van conceptie tot en met
late volwassenheid

Een beschrijving geven van de uitgangspunten en reikwijdte van het vakgebied

3 ontwikkelingsdomeinen binnen de ontwikkelingspsychologie:

Fysieke ontwikkeling = ontwikkeling die betrekking heeft op de fysieke opbouw van
het lichaam, zoals de hersenen, het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de
behoefte aan eten, drinken en slaap.

Voorbeeld: wat bepaalt de sekse van een kind, wat zijn de voordelen van
borstvoeding, wat zijn de gevolgen van premature geboorte, etc.

Rijping = blijvende fysieke of psychologische verandering als gevolg van
biologische groeiprocessen

Cognitieve ontwikkeling = ontwikkeling die betrekking heeft op intellectuele
vermogens, zoals denken, leren, herinneren en probleem oplossen.

Voorbeeld: wat zijn onze vroegste herinneringen, heeft tweetaligheid voordeel, wat
zijn de leereffecten van tv kijken, etc.

Sociaal-emotionele ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling

Sociaal-emotionele ontwikkeling = ontwikkeling die betrekking heeft op sociale
relaties, interacties met anderen en op het omgaan met emoties

Voorbeeld: wat zijn de effecten van opvoedingsstijlen, hebben kinderen die
gepest worden eigenschappen gemeen, etc.

Ontwikkelingspsychologie 1

, Persoonlijkheidsontwikkeling = ontwikkeling van duurzame gedragingen en
(karakter)eigenschappen die de ene persoon van de andere onderscheiden

Voorbeeld: heeft een kleuter besef van goed en kwaad, wat zijn oorzaken van
suicide bij adolescenten, etc.

Ontwikkelingsfasen:

Prenatale periode: van conceptie tot geboorte

Babytijd: 0-2 jaar

Peuter- en kleutertijd: 2-6 jaar

Schooltijd: 6-12 jaar

Adolescentie: 12-20 jaar

→ note: deze fasen zijn een sociale constructie = een idee over de realiteit dat weliswaar
breed geaccepteerd is, maar afhangt van de maatschappij en de cultuur op een bepaald
moment

Tijdstippen waarop bepaalde mijlpalen in de ontwikkeling (bv. pubertijd) van mensen zich
voltrekken, kunnen variëren gebaseerd op:

Biologische oorzaken: de ene mens is sneller volgroeid dan de andere

Omgevingsfactoren: cultuur speelt een belangrijke rol, bv. als het gaat om relaties
aangaan

Cohort = een groep mensen die in een bepaalde periode leven, waardoor zij voor een deel
gelijke ervaringen opdoen (generaties)

Normatieve versus niet-normatieve gebeurtenissen:

Normatieve gebeurtenissen = gebeurtenissen die zich voor de meesten individuen
binnen een groep op dezelfde manier voltrekken.

Normatieve leeftijdsgebonden invloeden = biologische en sociale-
omgevingsinvloeden die leeftijdsgebonden zijn. Deze komen ongeveer gelijktijdig
voor bij het merendeel van individuen binnen eenzelfde leeftijdsgroep van een
bepaalde cultuur of subcultuur.

Normatieve historisch bepaalde invloeden = biologische en sociale-
omgevingsinvloeden die zijn verbonden aan de specifieke maatschappelijke situatie
in de historische tijd.

Normatieve sociaal-culturele invloeden = hiermee worden o.a. de brede cultuur,
etnische afkomst, sociale klasse en het behoren tot een subcultuur bedoeld. Deze

Ontwikkelingspsychologie 2

, sociaal-culturele invloeden zijn eigenlijk een specificering van een bepaalde groep
en hebben op die manier invloed op leeftijdsgebonden- en historisch bepaalde
invloeden. Zoals verplicht onderwijs rond 6 jaar (leeftijdsgebonden, maar voor een
bepaalde cultuur). In de Westerse culturen is dit normaal, maar dit geldt
bijvoorbeeld niet voor de Himba’s uit Namibië.

Niet-normatieve gebeurtenissen = specifieke gebeurtenissen die plaatsvinden in het
leven van een bepaald persoon, terwijl de meeste andere mensen hier niet mee te
maken krijgen.

De belangrijkste onderwerpen en vraagstukken binnen de ontwikkelingspsychologie
benoemen
Centrale vraagstukken over de ontwikkeling van kinderen die het vakgebied domineert:

De aard van veranderingen tijdens de ontwikkeling; continue verandering versus
discontinue verandering

Het belang van kritieke en gevoelige perioden

Het levensloop-model versus gerichtere benaderingen

Nature-nurture debat

(1) Continue verandering versus discontinue verandering:

Continue verandering = geleidelijke kwantitatieve ontwikkeling, waarbij prestaties op
een bepaald niveau voortvloeien uit die op de vorige niveaus. Kinderen kunnen
geleidelijk steeds meer verwerken in hun denken.

Discontinue verandering = ontwikkeling die in aparte stappen of stadia plaats vindt, en
waarbij elk stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in een eerdere
stadia. Ontwikkeling kan abrupt, met sprongetjes, verlopen.

(2) Kritieke en gevoelige perioden: de invloed van de omgeving

Kritieke periode = een specifieke tijdsspanne in de ontwikkeling waarin een bepaalde
gebeurtenis of het uitblijven daarvan de grootste, en zelfs onomkeerbare, gevolgen
heeft.

Kritieke perioden komen voor wanneer de aanwezigheid van bepaalde soorten
stimuli uit de omgeving noodzakelijk is voor een normale ontwikkeling, of wanneer
blootstelling aan bepaalde stimuli abnormale ontwikkeling tot gevolg heeft

Stimuli = prikkels, oftewel veranderingen in de uitwendige of inwendige omgeving
waarop een organisme reageert

Voorbeelden: aanwezigheid van volwassene in de vroege kinderjaren is essentieel
voor het veilig en gehecht voelen van het kind, de eerste duizend dagen zijn van

Ontwikkelingspsychologie 3

, belang voor de ontwikkeling van het kind en bepaald hun latere gezondheid en
functioneren, medicatie gebruik tijdens de zwangerschap kan schade toe brengen
aan de ontwikkeling van een kind.

Plasticiteit = de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke
structuur veranderbaar is → sommige gemiste sociale ervaringen kunnen op latere
leeftijd worden ingehaald door latere ervaringen.

Gevoelige periode = een afgebakende tijdspanne, meestal vroeg in het leven, waarin
mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde omgevingsinvloeden, of juist het ontbreken
daarvan, en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van specifieke vaardigheden.

Voorbeeld: jonge kinderen leren gemakkelijk een tweede taal, waarbij dit op latere
leeftijd moeilijker is

Verschil kritieke periode en gevoelige periode:

Bij kritieke perioden wordt aangenomen dat het permanente en onomkeerbare
gevolgen heeft waneer een zich ontwikkelend individu bepaalde invloeden mist of
juist te maken krijgt met schadelijke invloeden

Bij gevoelige perioden kan het ontbreken of juist aanwezig zijn van bepaalde
omgevingsinvloeden de ontwikkeling kan verstoren, maat latere ervaringen kunnen
deze effecten weer opheffen → plasticiteit wordt onderkent

(3) Levensloop-model versus focus op specifieke perioden

Waar voorheen de focus van ontwikkeling vooral lag op babytijd tot adolescentie, wordt
tegenwoordig de hele periode van conceptie tot en met hoge ouderdom van belang
geacht.

Redenen: de ontdekking dat er in elk levensstadium sprake is van ontwikkelingsgroei
en -verandering, en de grote invloed die de sociale omgeving op ontwikkeling heeft.

Voorbeeld: de leeftijd van ouders; tienermoeder versus dertiger moeder.

(4) De relatieve invloed van nature en nurture op de ontwikkeling

Nature-nurture debat = de discussie over de oorsprong van ons gedrag en onze
eigenschappen; in hoeverre komen deze voort uit onze aanleg en genen, en in
hoeverre uit onze opvoeding en leefomgeving.

Nature = verwijst naar onze eigenschappen, vermogens en capaciteiten die mensen
van hun ouders erven (genen).

Nurture = de omgevingsinvloeden die ons gedrag en onze eigenschappen bepalen.
Invloeden zijn biologisch (drank en drugs gebruik tijden zwangerschap), sociaal
(opvoedingsstijl), en maatschappelijk (sociaal-economische staat waarin een kind
opgroeit).

Ontwikkelingspsychologie 4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.