Alle hoorcolleges van het onderwerp Logopedie en Dementie. Daarnaast een uitgebreide uitwerking van het responsiecollege (vraag antwoord). uitgewerkte studietaak
LOGOPEDIE EN DEMENTIE
HOORCOLLEGE 1 Logopedie en Dementie
Dementie: spectrum van klinische syndromen. Veroorzaakt door verschillende hersenziekten
met meervoudige stoornissen in cognitie, stemming of gedrag,
Combinatie van ziekteverschijnselen. Meest kenmerkend: geheugen. (niet altijd)
Progressieve aandoening. Niet onomkeerbaar, dus niet hetzelfde als bijvoorbeeld een delier/
depressie (tijdelijk)
Je spreekt van dementie wanneer er twee cognitieve stoornissen aanwezig zijn. Vaak
geheugenstoornis met één andere cognitieve stoornis zoals:
- Taal
- Praxis
- Plannen/organiseren
- Aandacht
Risicofactoren:
Geen factoren die alleen verantwoordelijk zijn voor ontstaan van dementie.
Uitzondering: enkele monogenetische factoren (mutatie niet enkel van één gen)
Meetstal combinatie genetische en niet-genetische factoren
Demografische factoren:
- Leeftijd
- Geslacht: gecompliceerde factor gezien langere overleving vrouwen
- Opleidingsniveau
o Niet consistent genoemd door onderzoekers
o Belangrijkste hypothese: hoger opgeleiden hebben meet cognitieve reserves
o Daardoor: later manifesteren symptomen, maar ogend sneller beloop.
- Demografisch: ras
o Vertekenend: afro-amerikanen scoren lager op cognitieve tests waardoor
vaker foutpositieve diagnose
- Genetisch
o Monogenetisch: bij start dementie voor 65 jaar: 60% familiair bepaald. Drie
genen autosomaal dominant: samen verantwoordelijk voor 8% vroeger
alzheimerdementie (AD)
o Suspectibiliteitgenen (vatbaarheidsgenen)
APOE-gen beïnvloedt risico op vroege en late vorm van AD
Door dragen gen/gendelen mogelijk eerder optreden dementie.
- Hart- en vaatziekten
o Hypertensie
o Cerebrale vaatschade
o Diabetes mellitus, maar controversieel
o Cholesterolproblemen
- Leefstijl
o Roken
o Alcohol: beschermt bij 1 tot 3 glazen per dag. Grote hoeveelheden kan leiden
tot cognitieve achteruitgang of ontstaan van dementie
, - Sociaal, mentaal en fysiek actief: betere cognitie en lagere kans op dementie
Impact dementie
71% van patiënten ervaart sterk verlies van kwaliteit van leven. Verminderd/verlies van
zelfstandigheid, vermogen om dingen, situaties en mensen te herkennen. Verdriet en angst.
Normale veroudering
Bij veroudering nemen bepaalde functies af.
- Werkgeheugen
- Episodisch geheugen (het herinneren van namen, gezichten en gebeurtenissen)
- Tempo van handelen en denken
- Gerichte aandacht
- Spierkracht
- Visus en gehoor
Oorzaak: verandering hersenstructuren waardoor verandering functioneren structuren
Grote individuele verschillen.
Verschil normale veroudering en demente
Ernstiger geheugenproblemen; hele gebeurtenis vs. details gebeurtenis
Geen verstoring dagelijks leven
Vroege symptomen
Vaak via omgeving valt het om. Vaak terloops gemeld.
Verandering cognitieve functies:
- Lichte geheugenstoornissen
- Detailverlies in herinneringen
- Oordeels-/kritiekstoornissen
- Traagheid in handelen/denken
- Overzichtsverlies
- Moeite met complexe handelingen/taken
- Verdwalen
- Minder vloeiende spraak/taal
- Visuele hallucinaties
- Paniekreacties bij demaskerende gebeurtenissen
Veranderingen in gedrag en stemming:
- Onzekerheid
- Angst
- Depressieve klachten
- Prikkelbaarheid
- Afhankelijk gedrag
- Initiatief/interesseverlies
- Terugtrekken uit sociale activiteiten
- Aspecifieke lichamelijke klachten
- Verwaarlozing
- Gewichtsverlies
- Verruwing omgangsvormen
, (Vroege) Symptomen bij onderzoek en observatie:
- Steunend op informant bij anamnese
- Bagatelliseren geheugenproblemen
- Desoriëntatie
- Geheugenstoornissen
- Motoriekstoornissen: lopen en evenwicht
- Overgevoeligheid voor antipsychotica
Fasen in dementiefasen
- Predementie:
o Subtiele psychische en lichamelijke veranderingen
o Uiteenlopende klachten waarvoor vaak inschakeling HA
o Patiënt is minder spontaan; heeft neiging zicht terug te trekken
- Beginnende dementie
o Meer ernstiger cognitieve problemen
o Werk en sociale activiteiten belemmerd
o Bij acceptatie en adaptie: relatief lange fase
- Matige dementie
o Verhoogd verzorgingsbehoefte
o Toenemend en ernstig probleemgedrag
- Gevorderde dementie
o Toenemend verpleegbehoeftig en volledig hulpbehoevend
o Geen herkenning omgeving
o Begeleiding omgeving en organiseren ondersteuning en opvang belangrijk
Dementietypen:
- Milde cognitieve stoornissen
- Alzheimerdementie
- Vasculaire dementie
- Lewy-body dementie
- Frontotemporale dementie (FTD)
Scala aan zeldzame dementievormen, vaak als gevolg van andere stoornissen zoals
huntington, ziekte van creutzfeldt-jakob, progressieve supranucleaire verlamming,
corticobasale degeneratie, hersentumoren, aids, alcoholabuses.
Dementie met afasieën
- Milde cognitieve stoornissen
- Alzheimderdementie: logopenische progressieve afasie (LPA)
- Vasculaire dementie
- Lewy-body-dementie
- Frontotemporale dementie (FTD):
o Progressieve niet-vloeiende afasie (PNVA)
o Semantische dementie (SD)
o Gedragsvariant (FTD)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouk1803. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
