Hoofdstuk 3 : Over wetenschap, causaliteit en
verklaring
1. Inleiding
Verschillende visies op ‘objectiviteit’ doorheen de geschiedenis
o Realisme
o Zacht realisme
o Hard realisme
Wat is een realistisch perspectief ?
o Metafysisch / ontologisch
Er bestaat een objectieve realiteit los van ons
o Semantisch
Concepten en termen in wetenschap verwijzen naar die realiteit
o Epistemisch
We kunnen deze werkelijkheid kennen, ‘de waarheid’ benaderen
2. Een realistisch perspectief
Vergaren van objectieve kennis = moeilijk !
o Eigen interpretaties, beïnvloedbare of selectieve waarneming
Belang van methodologie
o Poging om deze vertekeningen uit te schakelen
Cyclus
o Deductie
o Testen
o Falsificeren / confirmeren
o Bijsturen
Dé waarheid zal wallicht nooit achterhaald worden, enkel (betere / minder slechte)
benaderingen door rigoureus onderzoek
Geen uitsluiting van subjectieve beleving
o Insluiting van subjectieve beleving als onderwerp van objectieve studie
Meest prominente tegenhanger van realisme : constructivisme
o Relativistische benadering
o Hard : geen objectieve realiteit van zacht : wel deels objectieve realiteit
o Beiden in principe verzoenbaar (soft-constructionisme en minimalistisch realisme)
o Blijvende discussie (methodenstreit)
3. Het concept ‘verklaren’
Heel wat inkt over gevloeid !
(Causale) verklaring voor deze cursus :
o ‘To explain is to exhibit or assume a mechanism in the natural sciences no event or
process in regarded as having been satisfactorily understood unless its actual or
possible mechanism has been unveiled.’
1
Etiologische Criminologie
, = duidelijk een mechanistische opvatting over het begrip ‘verklaren’
4. Fundamentele vragen over causaliteit
Kerndebat in de wetenschapfilososfie
o Wat is ‘causaliteit’ ?
o Wanneer is een verband ‘causaal’?
Verschillende visies
5. Causaliteit als regelmatige samenhang
David Hume : causaliteit kan nooit vastgesteld worden, regulariteiten wél
Gelijkaardig aan causaliteit als correlatie / intuïtieve opvatting van causaliteit
Voorwaarden :
o Noodzakelijkheid : oorzaak voor gevolg
o Constant conjunction : oorzaak en gevolg samen geobserveerd
o Nabijheid : oorzaak en gevolg worden dicht bij elkaar geobserveerd
Alle kennis is gebaseerd op ervaring (Hume = empirist)
Kennis komt inductief tot stand
Causaliteit is niet meer dan regelmatige samenhang
Bij Hume : ‘Correlations are all that matter, all the rest is chatter’
6. Causaliteit als de productie van effecten
Enkel spreken over samenhang is niet voldoende …
Mario Bunge : hedendaags wetenschapfilosoof over causaliteit
Belang van ‘productiviteit’
o De oorzaak moet ook in zekere mate verantwoordelijk zijn voor het gevolg/ de
gevolgen
Belang van ‘toestandsverandering’
o De oorzaak moet wezenlijk inwerken op de toestand die wijzigt door de oorzaak
Twee basisvoorwaarden
o Wetmatigheid : als de oorzaak zich voordoet, moet het gevolg zich ook voordoen (in
gelijkaardige condities)
o Productie : de oorzaak moet deze verandering teweeg brengen via (bekende)
theoretische modellen
Causaliteit als een mechanisme :
2
Etiologische Criminologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hwarlop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.