In deze samenvatting vind je alle informatie die je moet weten voor je kennisbasistoets Wereldoriëntatie. Deze samenvatting bevat alleen het gedeelte voor aardrijkskunde. De andere delen komen nog online. Dit alles samen wordt ook gevormd tot een bundel!
,Inhoud
Hoofdstuk 1 - Kaart en Atlas...................................................................................................................4
Wat is aardrijkskunde.........................................................................................................................4
1.1 geografisch leren kijken................................................................................................................4
1.2 schaal............................................................................................................................................5
1.3 Atlas..............................................................................................................................................6
1.4 plaatsbepaling op de aarde..........................................................................................................7
1.5 topografie.....................................................................................................................................8
Hoofdstuk 2 – weer en klimaat...............................................................................................................9
2.1 planeet aarde................................................................................................................................9
2.2 temperatuurfactoren..................................................................................................................10
2.3 neerslag......................................................................................................................................11
2.4 luchtbewegingen........................................................................................................................13
2.5 plantengroei en klimaten............................................................................................................14
2.6 klimaatverandering.....................................................................................................................16
Hoofdstuk 3 – Landschappen in Nederland..........................................................................................18
3.1 zandlandschap............................................................................................................................18
3.2 Lösslandschap.............................................................................................................................18
3.3 veenlandschap............................................................................................................................19
3.4 zeekleilandschap.........................................................................................................................20
3.5 duinlandschap.............................................................................................................................20
3.6 rivierkleilandschap......................................................................................................................21
Hoofdstuk 4 – Nederland en het water................................................................................................22
4.1 hoog en laag land........................................................................................................................22
4.2 Zuiderzeewerken........................................................................................................................23
4.3 deltawerken................................................................................................................................24
4.4 ruimte voor de rivier...................................................................................................................25
4.5 kustverdediging..........................................................................................................................26
4.6 waterproblemen wereldwijd......................................................................................................27
Hoofdstuk 5 – actieve aarde.................................................................................................................29
5.1 endogene en exogene krachten.................................................................................................29
5.2 plaatbewegingen........................................................................................................................29
5.3 vulkanisme..................................................................................................................................30
5.4 de aarde beeft............................................................................................................................31
5.5 bergen........................................................................................................................................31
5.6 kringloop van het gesteente.......................................................................................................32
,Hoofdstuk 6 – bevolking en ruimtelijke inrichting................................................................................34
6.1 bevolkingsaantallen....................................................................................................................34
6.2 leeftijdsopbouw van de bevolking..............................................................................................35
6.3 buitenlandse migratie.................................................................................................................36
6.4 binnenlandse migratie................................................................................................................37
6.5 stad en platteland.......................................................................................................................38
6.6 ruimtelijk beleid tot 2028...........................................................................................................39
Hoofdstuk 7 – grenzen en identiteit.....................................................................................................40
7.1 soorten grenzen..........................................................................................................................40
7.2 Europese Unie............................................................................................................................42
7.3 bestuur in de Europese Unie......................................................................................................43
7.4 de Europese unie in de wereld...................................................................................................44
7.5 identiteit en conflicten................................................................................................................45
7.6 wereldgodsdiensten...................................................................................................................46
Hoofdstuk 8 – bestaansmiddelen.........................................................................................................47
8.1 economische systemen..............................................................................................................47
8.2 primaire sector...........................................................................................................................47
8.3 secundaire sector.......................................................................................................................49
8.4 tertiaire sector............................................................................................................................50
8.4 globalisering...............................................................................................................................51
8.6 keerzijde van globalisering..........................................................................................................53
Hoofdstuk 9 – arm en rijk in de wereld................................................................................................55
9.1 wanneer ben je rijk?...................................................................................................................55
9.2 steeds meer stedelingen.............................................................................................................56
9.3 natuurlijke factoren voor onderontwikkeling.............................................................................57
9.4 economische factoren voor onderontwikkeling.........................................................................58
6.5 sociale factoren voor onderontwikkeling...................................................................................59
6.6 global goals – werelddoelen.......................................................................................................60
Hoofdstuk 10 – bronnen van Energie...................................................................................................62
10.1 Energie......................................................................................................................................62
10.2 uitputbare energiebronnen......................................................................................................62
10.3 vernieuwbare energiebronnen.................................................................................................63
10.4 elk voordeel heeft zijn nadeel...................................................................................................64
10.5 energieverbruik........................................................................................................................65
10.6 het Nederlandse energiebeleid................................................................................................66
, Hoofdstuk 1 - Kaart en Atlas
Wat is aardrijkskunde
Aardrijkskunde betekent letterlijk de kennis van de aardrijken. Dit zijn landen, staten
en volken die er op aarde zijn. De Grieken noemen het geografie, dit is exact
hetzelfde. Er is onderwijs tussen fysische en sociale geografie. Fysische geografie
heeft alles te maken met wat de natuur en de aarde doet. Denk hierbij aan de
landschappen, het weer of vulkanen. Sociale geografie is dus de rol van de mens op
de aarde, maar ook de democratie en economie. Aardrijkskunde is geen populair
vak. Het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) houdt zich
bezig met de promotie van het vak. Zij hebben onder andere de kerndoelen voor
aardrijkskunde vastgesteld en doen expedities met als doel materiaal voor kinderen
te ontwikkelen.
1.1 geografisch leren kijken
actueel wereldbeeld
Om de wereld om je heen goed kunnen te begrijpen, moet je een goed wereldbeeld
hebben. Als er iets voordoet moet je vertellen waar iets zich afspeelt en waarom juist
op die plek. De wereld verandert constant waardoor je een actueel wereldbeeld moet
hebben. Dit wordt ook wel metal image genoemd. Dit beeld wordt gevormd door wat
iemand meemaakt, ziet of hoort van bepaalde plekken. Maar het wereldbeeld is bij
niemand hetzelfde, en kan dus sterk verschillen. Het wil dus ook niet zeggen dat het
beeld van iemand juist is. Tijdens aardrijskundelessen maken de leerlingen
systematisch kennis met de wereld. Er wordt dus gewerkt aan het creëren van een
wereldbeeld. Ook topografie is iets wat hier goed bij kan helpen. Leerlingen leren bij
aardrijkskunde ook processen te verklaren en leren feiten over de wereld.
Geografische zienswijze of geografische vierslag
Geografische zienswijze of geografische vierslag is de systematische wijze waarop
er gewerkt wordt tijdens de aardrijkskunde lessen. De leerlingen leren op een
bepaalde manier de wereld om zich heen te ontdekken. Deze methode bestaat
vooral uit het stellen van vragen door de leerkracht en antwoorden geven door de
leerlingen. Belangrijk is dat de leerlingen eerst goed waarnemen (kijken). Daarna
moet er beschreven worden wat het kind ziet, dit levert namelijk een hoop informatie
op. Daarna volgt het verklaren: uitleggen hoe iets kan gebeuren. Stap vier is
generaliseren. Dit houdt in dat de leerlingen deze situaties gaan herkennen en hun
kennis kunnen toepassen. Als laatste komt de mening erbij kijken, waarderen. Wat
vindt het kind hierover. Dus de stappen zijn: waarnemen -> beschrijven -> verklaren -
> generaliseren -> waarderen
Multiperspectiviteit: natuurlijke en menselijke factoren
Bij het verklaren zijn natuurlijke en menselijke factoren van belang. Natuurlijke
factoren kunnen zijn veranderingen zoals temperatuur, beweging van de aarde of de
stand van de zon. Menselijke factoren zijn veranderingen die veroorzaakt worden
door de activiteit van de mens. Deze zijn te onderscheiden in: economische factoren
zoals rijkdom en armoede. Culturele factoren zoals godsdienst en taal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisannevduyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
