Complete samenvatting van Hoorcollege 7 'stedelijk water' van het vak water uit blok 3
Samenvatting bevat ook oefen opdrachten uit sowiso.
De relevante stof voor dit hoorcollege uit het dictaat 'water' is ook meegenomen in de samenvatting.
Geschikt voor de opleiding Built environment.
Ik heb zelf m...
Water in en om de stad Hc 7
leerdoelen
• Kan je toelichten hoe stedelijk en landelijk
waterbeheer van elkaar verschilt
• Kan je benoemen welke uitdagingen er
gelden voor het stedelijk gebied en hoe we
hier mee om kunnen gaan
• Kan je een uitgebreide waterbalans van een gebied opstellen (incl. verharde
ondergrond) en bereken hoeveel waterberging/ afwatering noodzakelijk is in een
gebied, rekening houdend met klimaatverandering
Intro
Om te begrijpen welke rol water in en om de stad heeft eerst een stukje geschiedenis. De eerste
beschavingen maakten in hun steden al handig gebruik van water. De Mesopotamiërs, Minoans, en
Grieken gebruiken bijvoorbeeld water om hun afval & poep te kunnen afvoeren. De Romeinen hadden een
grote focus op hygiënisch leven in en om de stad en brachten het systeem van gezondheidstechniek (met
een focus op het gebruik van water) naar een hoog niveau. Dit is op diverse plaatsen terug te zien in de
oude Romeinse opgravingen. Meer modernere riolerings- en drinkwatersystemen – in de vorm zoals wij
die nu kennen – hebben zich ontwikkeld vanaf de 19 e eeuw, als gevolg op enkele grote uitbraken van
Tyfus en Cholera. Over het algemeen hebben moderne riolerings- en drinkwatersystemen binnen het
stedelijk gebied drie doelen:
1) Het bevorderen van de hygiëne/gezondheid
2) Beschermen van de stad tegen overstromingen/wateroverlast
3) Het vermijden van verontreiniging van bodem, grond en oppervlaktewater (meer recent)
Als we ons nu verplaatsen naar de tegenwoordige tijd dan zien we dat het grootste deel van de
wereldwijde bevolking leeft in een stedelijk omgeving. De wereld kent vele enorme stedelijke
agglomeraties (aaneenschakeling van dorpen en steden) waarin miljoenen mensen bij elkaar liggen. Het
percentage wereldwijde bevolking dat leeft in het stedelijk gebied is sinds 1960 gegroeid van 1 miljard naar
3 miljard mensen in 2010 (50% van de wereldbevolking). De verwachting is dat dit aantal nog veel verder
zal toenemen. Rond 2050 woont naar schatting 69% van de wereldbevolking in stedelijk gebied. Deze
steden liggen veelal in deltagebieden (aan de kust) en verschillende uitdagingen op watermanagement
gebied komen hierbij elkaar. Het belang van goed stedelijk waterbeheer is hierin enorm.
Je ziet dat straks 69% in steden woont (urban) (rural = platteland)
,Welke functie heeft water dan nu in het stedelijk gebied? Dat is over het algemeen niet heel anders dan
vroeger. Water in het stedelijk gebied dient voor,
1) Het afvoeren van afvalstoffen
2) Het beheersen/afvoeren van neerslag in de stad
3) Het voorzien van bewoners van drinkwater
4) Het beheersen van het grondwater
5) Ter waarde-verhoging van de omgeving→ de beleving
Stedelijk waterbeheer
Om meer over stedelijk waterbeheer te begrijpen is het goed te weten wat precies de verschillen zijn met
de waterstromen in het landelijk gebied. Het grootste verschil tussen het stedelijk en landelijk gebied is
de mate van verharding van het oppervlak en de hoeveelheid groen. Deze aanwezigheid van
verharding/afwezigheid van groen zorgt er voor dat verschillende onderdelen van de hydrologische
kringloop anders zijn in het stedelijk gebied, in vergelijking tot het landelijk gebied.
Wat zijn die verschillen dan precies,
• In het stedelijk gebied infiltreert, door de verharding van het oppervlak, veel minder water in de
ondergrond→Dit heeft tot gevolg dat er veel minder grondwaterstroming plaatsvind in vergelijking
met het landelijk gebied.
• Daarnaast verdampt er, door de afwezigheid van groen, veel minder water in het stedelijk gebied
in vergelijking met het landelijk gebied.
• Minder infiltratie en minder verdamping leidt ertoe dat er meer water over het oppervlak
afstroomt in het stedelijk gebied in vergelijking met het landelijk gebied. Dit is bovendien over het
algemeen water met een relatief slechte waterkwaliteit
, Riolering
Om de afvoer van water in het stedelijk gebied te reguleren maken we gebruik van rioleringssystemen.
Deze systemen vangen hemelwater (neerslag) en afvalwater (van huishoudelijk en industrieel gebruik) op
en voeren het af richting een waterzuiveringsinstallatie. Rioleringssystemen worden gedimensioneerd op
‘gemiddelde’ condities, rekening houdend met enkele extremen. Het kan daardoor voorkomen dat onder
zeer zware regen het rioolsysteem de hoeveelheid water niet aankan. Het water komt dan versnelt via een
overstort in het oppervlaktewater terecht. Gemeentes proberen het aantal keer dat dit gebeurt te
minimaliseren aangezien zo’n overstort van water met een relatief slechte waterkwaliteit, uitkomt in
oppervlaktewater wat slecht is voor het
milieu.
Werking van het rioolstelsel.
Het rioolsysteem in het stedelijk gebied dient ertoe om twee typen waterstromen af te voeren namelijk,
• Afvalwater→ de mens
• Hemelwater→neerslag
Dit kan plaatsvinden via een gemengd of een gescheiden stelsel,
• Bij een gemengd stelsel→ afvalwater en hemelwater worden in één systeem opgevangen en
gezamenlijk afgevoerd
• Een gescheiden stelsel→ vangt hemelwater en afvalwater afzonderlijk van elkaar op in
verschillende systemen. Een gescheiden stelsel voert het afvalwater af richting de waterzuivering.
Hemelwater kan direct worden geloosd op het oppervlaktewater. Sommige rioolbuizen
functioneren ook als ondergrondse drainage/infiltratieleidingen om in de openbare ruimte het
grondwater te managen.
Gemengd stelsel
Een gemengd stelsel verzameld en voert zowel hemelwater als afvalwater af. Afvalwater noemen we de
droogweerafvoer (DWA). Deze DWA bestaat uit huishoudelijk en industrieel afvalwater.
Wat afgevoerd mag worden (vervuiling, hoeveelheid) hangt af van de sector. Voor hotels, scholen, cafés
gelden bijvoorbeeld andere normen dat voor huishoudens. Gewone huishoudens voeren ongeveer 100-
150 liter/dag/persoon af aan DWA. Als we die getallen
vergelijken met andere Europese landen zijn we relatief zuinig
op dit gebied.
Werking gemengd stelsel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Pepijn1903. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
