Samenvatting voor het vak Inleiding recht, jaar 1 blok 1 HBO-rechten. Door deze samenvatting heb ik een 7,1 weten te halen. Gebruik deze samenvattingen voor het leren en het halen van een voldoende!
Aantekeningen Inleiding Recht
Functies van het recht
Ordenen van menselijke gedrag door het stellen van regels
Handhaven van de regels dor geschilbeslechting
1. Normatieve functie
2. Additionele functie
3. Instrumentele functie
4. Geschillenoplossing: eigenrichting voorkomen
Rechtsbronnen
Nederlands recht:
1. De wet
2. De jurisprudentie (rechtspraak)
3. De gewoonte
4. Verdragen
Rechtsbron de wet; verschillende soorten wetgevers
Verschillende wetgevers maken verschillende soorten regelgeving
Wet in formele zin (regering en Staten-Generaal)
AMvB’s (regering)
Ministeriële regelingen (minister)
Provinciale verordeningen (provinciale staten)
Gemeentelijke verordeningen (gemeenteraad)
Waterschap verordening
Rechtsbron de wet; rangorde bij conflict
Rangorde tussen de verschillende wetten (voorrangsregels)
Hogere regels gaan voor lagere regels
Bijzondere regels gaan voor algemene regels
Jongere regels gaan voor oudere regels
Rechtsbron de wet; hiërarchie
Verdragen
Grondwet (wet in formele zin)
AMvB’s (regering)
Ministeriële regelingen (minister)
Provinciale verordeningen – waterschap verordeningen
Gemeentelijke verordeningen
,Rechtsgebieden
Privaatrecht
- Onderwerp: rechtsverhouding tussen individuen (burgers onderling)
- Gelijkwaardige, horizontale verhoudingen
Publiekrecht
- Onderwerp: rechtsverhouding Staat – individu/inrichting van de overheid
- Verticale, ongelijkwaardige verhoudingen; het gaat nl. om de uitoefening van bevoegdheden
die exclusief aan de overheid zijn toegekend
Privaatrecht Publiekrecht
Personen- en familierecht Staatsrecht
Ondernemingsrecht Bestuursrecht
Vermogensrecht Strafrecht
Rechtsbronnen
1. De wet
2. De jurisprudentie
3. De gewoonte
4. Verdragen
De wet
Verschillende wetgevers: centraal en decentraal
Verschillende soorten wetten:
- Wetten in formele zin
- Wetten in materiële zin (ieder wetgevers besluit dat bestemd is voor onbepaald aantal
personen)
Rangorde bij conflict
Verschillende rechtsgebieden
Rechtsbron verdrag
Verdrag: overeenkomst tussen 2 of meer staten
Belangrijke voorbeelden:
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM)
Rechtsbron gewoonterecht
Gewoonterecht (ongeschreven recht)
Speelt vooral tol in burgerlijk recht, staatsrecht en volkenrecht
Ongeschreven recht
Voorwaarden:
1. Bestendig gebruik, ononderbroken, gedurende langere tijd, in bepaalde kring
2. Dit bestendige gebruik moet als rechtsnorm worden ervaren. Men moet de overtuiging
hebben dat men verplicht is zich aan de regels te houden
Voorbeelden:
- Staatsrecht
- Verhoudingen regering parlement
- Vertrouwensregel
- Burgerlijk recht
- Veehandel
Rechtsbron jurisprudentie
Art. 11 Wet Algemene Bepalingen
, Rechters passen de wet toe, maar zij leggen de wet ook uit of vullen de wet aan
Rechters spreken dus niet alleen recht, zij maken ook recht
De rechter gebruikt in de praktijk rechtspraak (vooral die van de Hoge Raad) als rechtsbron
en kent daaraan gezag toe: precedentwerking
Rechters beslissen in overeenstemming met bestaande jurisprudentie (vooral van Hoge
Raad). Goed voor rechtszekerheid!
Jurisprudentie heeft ook buiten de rechtelijke macht gezag. Advocaten en OM ontlenen hier
argumenten aan
Hoge Raad houdt zich gewoonlijk ook aan eigen, vaste rechtsspraak. Soms gaat Hoge Raad
‘om’
Interpretatie methoden
Wetten of woorden in wetten moeten worden uitgelegd
Hoe gaan rechter te werk als de wet moet worden uitgelegd?
Wetshistorische interpretatiemethode
Wat is de bedoeling van de wetgever? Parlementaire stukken (bijv. de Memorie van
Toelichting)
Teleologische interpretatiemethode
De rechter kijkt naar het doel van de wettelijke bepaling
Systematische interpretatiemethode
De rechter kijkt naar het systeem, zegt de plaats van de wet of het artikel nog iets over de
betekenis?
Grammaticale interpretatiemethode
Welke algemene betekenis heeft het woord (uit wettekst) en welke betekenis heeft het in
het alledaagse spraakgebruik
Anticiperende interpretatiemethode
De rechter baseert zich op toekomstig (bijna-)recht
Rechtsvergelijkende interpretatiemethode
De rechter verwijst naar een buitenlands rechtsstelsel
Redeneerwijzen
Wat moet de rechter beginnen als de wet geen oplossing biedt, omdat er geen regel bestaat of als er
een leemte is in de wet?
Dan kan de rechter niet interpreteren!
Rechter kan de wet aanvullen door:
De redenering naar analogie
De a contrario- redenering
De redenering naar analogie
Er is een overtuigende gelijkenis tussen het wel en het niet in de wet geregelde
De rechter kan op basis van die gelijkenis de regel van toepassing verklaren
- Voorbeeld
Regel : ‘koop breekt geen huur’ (huurbescherming)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper patatjespeciaal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
