Complete samenvatting over alle behandelde stof in de 4e periode van het 2e leerjaar van Voedingsleer. Onderwerpen: foliumzuur B11, B12, pancreas, lever, vitamine K, vetten nieuwe inzichten, vocht. Succes met leren! Ik heb meer samenvattingen van de opleiding op mijn profiel staan, misschien kunne...
Het is een hele fijne en beknopte samenvatting! Mag ik je vragen welk cijfer je voor dit datapunt kennis hebt gehaald aan de hand van deze samenvattingen?
Ook wel PGA (pteroylglutamic acid). Foliumzuur = synthetisch, folaat = uit voeding.
ROLLEN IN HET LICHAAM
Samen met co-enzymen THF (tetrahydrofolaat) en DHF: onderdeel van een enzymcomplex die 1-koolstof
compounds (die vrijkomen bij metabolisme) overzet. Deze actie zorgt ervoor dat:
• Vitamine B12 omgezet wordt tot een van zijn co-enzym vormen
• Synthetiseert DNA die nodig is voor alle snelgroeiende cellen → rode bloedcellen, darmcellen. B12
vooral aanmaak rode- en witte bloedcellen, volwassenen, onderhoud myeline (zenuwen)
• Bouwt homocysteïne om in de aminozuur methionine. Homocysteïne geassocieerd met HVZ. Doordat
foliumzuur homocysteïne afbreekt kan het een beschermende rol spelen tegen HVZ. Als dit niet
gebeurt, hoop homocysteïne zich op en dat lijkt bloedpropjes en atherosclerotische laesies op te
leveren.
• Bij ongeboren vrucht eiwitsynthese, centrale zenuwstelsel
ABSORPTIE EN ACTIVATIE
In eten zit foliumzuur vaak in de ‘bound form’: polyglutamaat (foliumzuur + een draad van aminozuren –
glutamaat). In supplementen en verrijkte voedingsmiddelen vaak monoglutamaat. Om foliumzuur te activeren
is er een enzym nodig die de hulp van vitamine B12 nodig heeft. Zonder die activatie blijft foliumzuur gevangen
in de cellen in zijn methylvorm, waardoor DNA-synthese en celgroei niet meer mogelijk zijn.
De lever verwerkt het te veel aan foliumzuur in gal waardoor die mee gaat in de enteropathische circulatie. Als
cellen in het maag-darmkanaal zijn beschadigd, gaat foliumzuur ook verloren. Dat is vaak het geval bij
alcoholisme; een verminderde foliumzuur opname door verliezen + meer schade aan het maag-darmkanaal
(foliumzuur helpt bij cel multiplicatie en de cellen van het maag-darmkanaal worden als een van de meeste
cellen het vaakst vervangen).
1
,J2P4 Voedingsleer
DEFICIËNTIE
Problemen met groeiend weefsel (celdeling en eiwitsynthese). Problemen met rode bloedcel formatie. De
eerste tekenen zijn daarom bloedarmoede en achteruitgang van het maag-darmkanaal.
• Macrocytaire megaloblastische anemie: zonder foliumzuur zorgt DNA schade ervoor dat rode
bloedcellen kapotgaan wanneer ze willen delen en ‘maturen’. Gevolgen: bij een deficiëntie kunnen op
den duur algehele (spier)zwakte, een gladde tong en neurologische stoornissen optreden (prikkelingen
in en gevoelloosheid van voeten en handen; verschijnselen van een gecombineerde strengziekte).
• Problemen met ontwikkeling van de neurale buis waar de hersenen en ruggengraat zich uit
ontwikkelen. Foliumzuur is nodig voor deze ontwikkeling. Bij een tekort kan een open ruggetje
ontstaan: spina bifida aperta of occulta.
Primaire deficiëntie: door inadequate inname (bijvoorbeeld kinderen die geitenmelk kregen). Secundaire
deficiëntie: verhinderde absorptie of hoge metabole behoefte; verhoogd wanneer cel multiplicatie verhoogd
moet worden zoals bij tweelingen en drielingen, kanker, huidziekten, bloedverlies, problemen in het maag-
darmkanaal etc.
Van alle vitaminen lijkt foliumzuur het meest kwetsbaar te zijn in de interactie met medicatie, waardoor het
ook tot een secundaire deficiëntie kan leiden.
Vooral alcoholici met deficiënte voeding hebben kans op een deficiëntie.
TOXICITEIT
Hoge inname van foliumzuur kan een vitamine B12 deficiëntie maskeren. Wanneer iemand hoge dosissen
supplementen tot zich neemt, kan dit gevaarlijk hoog worden. Hierdoor kan een vitamine B12 deficiëntie
onopgemerkt blijven met als gevolg neurologische schade.
VOEDINGSBRONNEN
Vooral in overvloed in peulvruchten, fruit en groenten. Donkergroene bladgroenten, verrijkte graanproducten.
Warmte en oxidatie tijdens het koken en bewaren kan wel de helft van het foliumzuur vernietigen.
2
, J2P4 Voedingsleer
AANBEVELINGEN
GB AI ADH AB VCP VC
Mannen 200 ug/d - 300 ug/d 1000 ug/d uit FE: 345 ug/d 25%
supplementen FZ: 49 ug/d
Vrouwen “ - “ “ FE: 311 ug/d
FZ 53 ug/d
Zwangere - - 400 ug/d “
Zwangere vrouwen hebben meer foliumzuur nodig omdat cellen aan het multipliceren zijn. Zij moeten 1 maand
voor de bevruchting tot 8 weken van de zwangerschap supplementen nemen. Biobeschikbaarheid: ongeveer
50% uit voeding en 100% uit supplement.
AANBEVELINGEN NEVO VERANDERINGEN
jaartal Berekening B11- Voedingsnormen Verklaring afkortingen en uitleg Veranderingen
activiteit
2001 FZA = -FZA = foliumzuuractiviteit = totaal
foliumzuur;
μg FZvoeding + μg
FZtoegevoegd -De biobeschikbaarheid van B11 van nature
in voeding en toegevoegd aan voeding
(verrijkt) wordt gelijk verondersteld.
2006 FZE = AB = 1000 ug [GR, -FZE = foliumzuurequivalenten Correcties voor de
voedingsnormen biobeschikbaarheid van de
μg FZvoeding + 1,7 * -AB = aanvaardbare bovengrens
2003]. verschillende bronnen van
μg FZtoegevoegd + 2 *
-biobeschikbaarheidsfactoren: B11.
μg Fzsupplement
• FZvoeding = 50%, andere bronnen
worden hieraan gerelateerd;
• FZtoegevoegd = 85%. De opname is
dus hoger dan van nature in
voeding, nl. 85% versus 50%.
Biobeschikbaarheid FZtoegevoegd
t.o.v. FZvoeding is dus 85/50=1,7;
• FZsupplement = 100%. De opname is
dus 2x zo hoog als FZ van nature
in voeding (100/50=2).
2011 FE = -FE = folaatequivalenten; -formule zelf is niet
veranderd
μg folaat + 1,7 * μg -FZ = foliumzuur = synthetisch, dus
(biobeschikbaarheidsfactoren
FZtoegevoegd + 2 * μg toegevoegd aan voeding (verrijkt) of in
zijn gelijk gebleven);
FZsupplement supplement;
-naamgeving is wel veranderd
-folaat = van nature in voeding
om onderscheid te maken
voorkomend B11.
tussen natuurlijk en
synthetisch B11;
-verder: nieuwe analysecijfers
en een andere
bepalingsmethode hebben
ertoe geleid dat
folaatgehaltes van veel
voedingsmiddelen in de
NEVO2011 hoger zijn dan die
in NEVO2006. Oude
voedingswaardeberekeningen
kunnen dus een
onderschatting voor B11-
gehaltes geven.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ingevanmoorsel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
