Dit document bevat alle casussen van blok 1.6 Diabetes, Obesitas en Lifestyle. Het bevat veel plaatjes waardoor de leerstof veel duidelijker wordt. Met dit document heb ik zelf een 'Goed' behaald.
Jaar 1 GNK GEN1106 Diabetes, Obesitas en Lifestyle
Diabetes, Obesitas en Lifestyle: Casus 1 ‘De suikerdood?’
1. Wat is obesitas? (risicofactoren, beloop, epidemiologie)
Meten van obesitas
Obesitas = toename van vetweefsel die zo groot is dat deze de gezondheid
negatief beïnvloed
Een belangrijke marker voor lichaamsvet is de body mass index (BMI)
GEEN directe schatting van hoeveelheid vet maar wel een belangrijke
berekening
Gewicht (kg)
o BMI =
Lengte(cm)2
o BMI > 25 kg/m2 overgewicht
o BMI > 30 kg/m2 obesitas
o BMI > 35 kg/m2 morbide obesitas
Bij volwassenen en kinderen correleert de BMI niet altijd goed met het
vetpercentage BMI correleert slecht met verdeling van lichaamsvet
Lichaamsgewicht wordt voor 2/3 bepaald door dwarsgestreept spierweefsel
en vetweefsel!
Een andere manier is het meten van het percentage lichaamsvet
o Vetpercentage (mannen): > 25% obesitas
o Vetpercentage (vrouwen): > 35% obesitas
Buikomvang
o Voorspelt de ontwikkeling van diabetes en van eindorgaanschade
beter dan het gewicht of BMI
o Niet alleen absolute hoveelheid vet maar ook de centrale- intra-
abdominale- en viscerale vetverdeling
Onderwatermeting
Vetmassa en vetvrije massa hebben een adnere dichtheid
Berekenen adhv de wet van Archimedes
Goude standaard om vetpercentage te bepalen
Bio-impendatie metingen
Adhv een schok op weegschaal
Onbetrouwbaar
Huidplooimeting
Ook niet heel betrouwbaar
Dexa scan
Kijken naar dichtheid van weefsel
Röntgenstralen gaan beter door vetweefsel dan door bot- en spier weefsel
Betrouwbare meting over spiermassa en vetmassa
1
,Jaar 1 GNK GEN1106 Diabetes, Obesitas en Lifestyle
Epidemiologie
Obesitas is een grote bedreiging voor de gezondheid
Tot 1990 kwam het vooral voor in de geïndustrialiseerde landen, maar nu
stijgt de incidentie het sterkst in landen die een snelle economische
ontwikkeling doormaken
Obesitas gaat samen met een verhoogde incidentie van type 2 diabetes
mellitus, dyslipidemie (verhoogd vetgehalte in bloed), CVD en kanker
Wereldwijd had in 2016 39% van de volwassenen overgewicht waarvan 13%
obese was
Vanaf 1980 is er een wereldwijde toename van 30-40% in overgewicht en
obesitas geweest
De prevalentie van obesitas neemt toe met de leeftijd en piekt op 55-60
jarige leeftijd
o In ontwikkelde landen is 2/3 van de bevolking te zwaar of obese op die
leeftijd
o 25-30% van deze leeftijdscategorie heeft obesitas
Er is ook en verschil tussen mannen en vrouwen te zien
o Mannen hebben vaker overgewicht dan vrouwen
o Vrouwen zijn vaker obese dan mannen
Wereldwijd zijn er 41 miljoen kinderen onder de 5 jaar te zwaar of obese
Meer dan 340 miljoen kinderen tussen 5-19 jaar zijn te zwaar of hebben
obesitas
In 1975 had nog 4% van de kinderen obesitas of overgewicht in 2016 was
dit als 18%
Het komt evenveel voor bij jongens als bij meisjes
Voor kinderen worden leeftijd- en geslachtsspecifieke BMI-afkapwaarden
gebruikt
In NL heeft 49% van de bevolking overgewicht (incl. obesitas) en is 14% van de
bevolking obese
De prevalentie van obesitas is het hoogst in Zuid-Limburg 16,4%
Etiologie
Het ontstaan van obesitas berust op een complex mechanisme in de vetcel
dat van invloed is op de hormonale processen in het lichaam
Gewichtstoename ontstaat door een langdurige onevenwichtigheid in
energiebalans
Enerzijds bevorderen een zittende leefstijl en hoogenergetische voeding
gewichtstoename en obesitas, anderzijds verkleinen regelmatige
lichaamsactiviteit en laagenergetische voeding het risico op overgewicht en
obesitas
Stapeling van vet in abdomen vormt een groot risico op het krijgen van
obesitas
Omgevingsfactoren, individuele- en genetische factoren spelen een rol bij het
ontstaan van obesitas
2
,Jaar 1 GNK GEN1106 Diabetes, Obesitas en Lifestyle
o Omgevings- en individuele gedragsfactoren worden als belangrijkste
oorzaken beschouwd voor de verstoorde energiebalans en daarmee
voor de toename in het voorkomen van obesitas
Obesitas komt ook vaak in de familie voor
Obesitas bij ouders is een sterke risicofactor voor obesitas bij de kinderen
Hierbij spelen de gewoonten en de omgeving die familieleden met elkaar
delen een grote rol, maar ook erfelijke aanleg is van belang
Erfelijke factoren zijn vooral van invloed op de individuele variatie in de
aanleg voor obesitas
Ook culturele verschillen spelen een rol in sommige culturen wordt een
mager, slank postuur geassocieerd met ongezond zijn
Risicogroepen voor gewichtstoename zijn:
o Mensen die stoppen met roken
o Vrouwen die postpartum geen borstvoeding geven
Risicogroepen op kinderleeftijd zijn:
o Kinderen met een snelle groei op zuigelingenleeftijd
o Kinderen met een sterke stijging van de BMI voor 6 jaar
o Kinderen met 2 ouders met obesitas
Kind met obesitas heeft een verhoogd risico op obesitas op volwassen leeftijd
risico neemt toe met de leeftijd
o Dit geldt des te meer voor kinderen met ouders die beide obesitas
hebben
Van een aantal ziektebeelden (hypothyreoïdie, syndroom van Down,
syndroom van Cushing) is bekend dat zij gepaard gaan met gewichtstoename
Het komt slechts zelden voor dat een onderliggende aandoening de enige
oorzaak is van obesitas de gewichtstoename van een onderliggende
aandoening is beperkt
Geneesmiddelen (antidiabetica, antidepressiva, corticosteroïden) kunnen
gewichtstoename veroorzaken
Ook geneesmiddelen gebruik is zelden de enige oorzaak van obesitas de
bijdrage van geneesmiddelen tot het ontwikkelen van obesitas is beperkt
De eetstoornis binge eating disorder kan van belang zijn voor het ontwikkelen
en/of in stand houden van obesitas
Bij deze eetstoornis is er sprake van herhaalde episodes van eetbuien, die een
onaangename spanning opleveren
De eetbui wordt meestal niet gevolgd door compenserend gedrag (bv braken,
laxeren, …) zoals bij boulemie
Psychologische factoren zoals emotioneel eten, kunnen een rol spelen bij het
ontstaan van obesitas
Seksueel misbruik of andere vormen van geweld en affectieve verwaarlozing
bij kinderen zijn geassocieerd met het voorkomen van obesitas op volwassen
leeftijd
3
, Jaar 1 GNK GEN1106 Diabetes, Obesitas en Lifestyle
Diagnostiek
De huisarts meet de lengte, het gewicht en buikomvang en bepaalt de BMI
De buikomvang is ernstig verhoogd wanneer deze bij een man groter is dan
102 cm en bij een vrouw groter dan 88 cm
2. Wat is diabetes? (risicofactoren, beloop, epidemiologie)
Diagnose en symptomen diabetes mellitus
Bij een verhoogde bloedglucosewaarde
o Diagnose al gesteld wanneer er meerdere keren een waarde van >
11,0 mmol/L of een nuchtere waarde van > 6,9 mmol/L in veneus
plasma wordt gevonden
Symptomen
o Veel plassen = polyurie
o Veel drinken = polydipsie
o Veel eetlust = polyfagie
Diabetes mellitus type 1
Erfelijk, virale infecties
Bij deze vorm van diabetes is er te weinig insuline geproduceerd door de beta
cellen (in de eilandjes van Langerhans) van de pancreas
De patiënten zijn dus afhankelijk van insuline, want zonder insuline zouden er
metabolische complicaties optreden
Het is een auto-immuunziekte dat voornamelijk veroorzaakt wordt door T-
lymfocyten die beta cellen afbreken in de pancreas
Bloedsuikerspiegel is verhoogd door verminderde opname van glucose uit het
bloed
Diabetes mellitus type 2 erfelijkheid speelt hier de grootste rol (multifactorieel)
Bij deze vorm falen de perifere organen om normaal te reageren op insuline =
insulineresistentie gevoeligheid van insuline is verminderd
Gevolgen:
o Verminderde opname van glucose in de spieren
o Verminderde glycolyse en vetzuuroxidatie in de lever
o Verminderde onderdrukking van de gluconeogenese
Insuline resistentie wordt veroorzaakt door en toegenomen ontsteking in oa
vetweefsel
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophie_0403. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
