Mogelijke toetsvragen voor PSOV06 – versie 13 oktober 2019
Les 1: Wat is duurzaamheid?
Wat is het Zuid-Afrikaanse woord voor “duurzaamheid”, dat (zoals uitgelegd in de les) in
zichzelf een definitie van duurzaam handelen is?
Antwoord: Volhoudbaarheid
Volgens de syllabus kun je duurzaamheid benaderen vanuit drie invalshoeken. Welke drie?
Antwoord: vanuit (natuur)wetenschap, vanuit politieke standpunten en beleid, en vanuit een
afweging van waarden en belangen (=ethiek).
Wat is de rol van de (natuur)wetenschap – wat geeft zij ons als het om duurzaamheid gaat?
Antwoord: Wetenschap is nodig om oorzaak-gevolg relaties te onderzoeken en te begrijpen.
Ook is wetenschap nodig om te begrijpen welke oplossingen wel (kunnen) werken en welke
niet. De wetenschappelijke benadering heeft echter grenzen: de gevolgen van keuzes kunnen
wel inzichtelijk worden gemaakt, maar de wetenschap kan niet voorschrijven welke van de
alternatieve oplossingen gekozen moet worden.
De oplossingen moeten komen uit politieke standpunten en beleid.
Wat bepaalt de politiek als het om duurzaamheid gaat?
Antwoord: Politiek maakt beleid.
Wat zijn de drie dimensies van duurzaam handelen volgens het model van
John Elkington?
Antwoord: Global Ethical dilemma -> People, Planet, Profit
Waar streven we naar bij “Planet” in het rijtje People-Planet-Profit?
Antwoord: Streven om de ecologische draagkracht van de planeet niet te overschrijden.
Oftewel: blijvende voorziening van ecosysteemdiensten.
Waar streven we naar bij “People” in het rijtje People-Planet-Profit?
Antwoord: Rechtvaardige verdeling (van welvaart) en het recht op een
‘menswaardig’ bestaan.
Wat is de relatie tussen duurzaamheidsvraagstukken en ethiek?
Aan alle duurzaamheidsvraagstukken zit ook een etisch aspect eigen waarden
Rechtvaardigheid, gelijkheid en respect zijn voorbeelden van… wat?
Antwoord: Waarden
Wat is het Global Ethical Trilemma?
Antwoord: Diegenen die voorstellen doen voor beleid zijn veelal geneigd om, vanuit een
ideologische overtuiging of vanuit een levensovertuiging, vooral twee van de drie dimensies
van duurzaamheid te willen samenbrengen, waarbij zij de derde dimensie als het ware over
het hoofd zien.
“Pick two, ignore the third”.
Benoem de drie niveaus waarop gehandeld moet worden om duurzame ontwikkeling te
bevorderen.
Antwoord: Individueel, bedrijven, en overheden.
Waarom is transparantie belangrijk als het om duurzaamheid gaat?
Antwoord: Binnen een duurzame samenleving zijn openheid en transparantie essentieel: het
afleggen van verantwoording over de genomen besluiten. Niet om ‘gestraft’ te worden als je
iets verkeerd doet, maar om te voorkomen dat jijzelf (of iemand anders) dezelfde fout nog
een keer maakt.
- Voorkomen dat dezelfde fouten opnieuw gemaakt worden
1
, - Mensen ondervinden gevolgen van jouw handelen.
Soms pakt jouw keus goed uit voor ene partij maar maakt nieuw probleem voor andere.
Les 2: Klimaatverandering en welvaart
Wat is klimaat?
Antwoord: Gemiddelde weer over een periode van >30 jaar.
Hoe dik is de atmosfeer/dampkring en waaruit bestaat die?
Antwoord: De atmosfeer/ dampkring: Ca. 1000 km dik.
Bestaat uit:
- Stikstof (N2) 78%
- Zuurstof (O2) bijna 21%
- Argon (Ar) bijna 1%
- Rest, waarvan 0,04% CO2 (en dat stijgt)
- … en H2O
Hoeveel procent van de atmosfeer bestaat ongeveer uit CO2?
Antwoord: 0.04% CO2.
Hoe zorgen broeikasgassen voor opwarming van de aarde?
Zonnestraling komt de atmosfeer binnen. Zonne-energie wordt door het aardoppervlak
omgezet in warmte. Een gedeelte van de hitte wordt teruggekaatst in de atmosfeer. Een deel
van de teruggekaatste warmte wordt tegengehouden door broeikassen.
Wat heeft de natuurkundige Arrhenius in 1896 beredeneerd?
Antwoord: “Verdubbeling CO2 5-6 C opwarming”
Welke gebeurtenissen zijn wel (en welke geen) rechtstreeks effect van broeikasgassen?
- Verzuring van de zee
- Opwarming van zee, land, atmosfeer en daardoor:
x Zeespiegel stijgt
x Extremer, onvoorspelbaarder weer
x Biodiversiteit neemt (netto) af
x Landbouw moeilijker (behalve in het noorden)
x Hongersnood, migratie, spanningen
Met hoeveel graden is de temperatuur van de aarde (gemiddeld over het aardoppervlak) in
de afgelopen 100 jaar ongeveer gestegen?
Antwoord: gemiddeld 1 graden Celsius wereldwijd.
Extra informatie: IPCC (International Panel on Climate Change): verwachte toename van
1,8°C tot 3,1°C tot 2100.
Wat betekent klimaattraagheid?
Antwoord: Klimaattraagheid = zelfs als we nu stoppen met uitstoot, wordt het nog een tijd
warmer. Een vertraagd effect.
Wat is afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs in 2015?
Antwoord: “Streven naar beperking opwarming ruim onder 2 graden t.o.v. pre-industrieel
niveau, liefst 1,5 graad”.
Maar: als huidige beleid wordt voortgezet, wordt het deze eeuw ca. 2,5 tot 4,4 graden
warmer.
Klimaattraagheid: zelfs als we nu stoppen met uitstoot, wordt het nog een tijd warmer.
Maatregelen “op oorlogssterkte” nodig.
Waarover is tijdens de klimaattop in Parijs (2015) overeenstemming bereikt wat betreft de
uitstoot van broeikasgassen?
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 3028681. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
