Uittreksel Pak je pen
Handschriftontwikkeling in de praktijk
Eerste herziene druk, 199 blz.
Else Kooijman
Madeleine van Mierlo
Chiel Natzijl
Hoofdstuk 1. De pengreep
Het is belangrijk dat jij als leerkracht als voorbeeld de pen goed vasthoudt. Het vasthouden van een
pen of potlood doe je met de driepuntsgreep. Er doen drie vingers mee; de topjes van de duim en
wijsvinger houden de pen vast en de middelvinger biedt ondersteuning. Je houdt de pen ongeveer 2
cm van de penpunt vast; als je linkshandig bent wat hoger.
1.1 Het aanleren van de pengreep
Toon de kinderen steeds wat je bedoelt en doe het voor. Spelenderwijs de pengreep aanleren kan
door middel van liedjes, versjes of spelletjes.
1.2 Correcte pengrepen
Dynamische driepuntsgreep: de wijsvinger is de schrijfvinger waarmee je de pen naar je toetrekt; zo
ontstaan de neerhalen van de letters. De duim duwt de pen van je af en maakt de ophalen. De
middelvinger ondersteunt. Deze greep geeft de minste kans op overbodige spanning.
Dynamische vierpuntsgreep: de middelvinger staat ook op de pen en de ringvinger neemt de
onderrsteunende functie van de middelvinger over.
Laterale greep: breng je duim tegen de zijkant van de wijsvinger, zoals je een sleutel beetpakt. Geen
open webspace; het rondje dat je maakt met duim en wijsvinger.
Statische greep: vingers en soms zelfs pols bewegen niet tijdens het schrijven.
1.3 Posities van de hand
- De hand ligt onder de schrijfregel, meestal bij rechtshandigen. De beste positie voor de hand
is in het verlengde van de arm. De hand kan ook naar buiten wijzen (extensie) of naar binnen
(flexie)
- De hand ligt boven de schrijfregel; inverted of geïnverteerde positie; de pols is sterk naar
binnen gedraaid en de penpunt wijst naar het lichaam; ‘bokkenpootje’ zorgt voor veel
spanning.
- De hand ligt op de schrijflijn: ‘veegpositie’
1.4 Pendruk en greepdruk
We onderscheiden greepdruk (de kracht waarmee iemand in zijn pen knijpt) en pendruk (de kracht
waarmee iemand de pen op het papier drukt). Meestal gaan deze samen. Een gespannen greep kan
een fysieke oorzaak hebben; bv ongevoelig of overgevoelig voor tast. Ook kan er sprake zijn van een
Pagina 1 van 28
, probleem met de dosering van kracht; doe dan een beroep op ondersteuning en hulp door (para)
medici. Het schrift dat we kinderen leren vraagt om gelijkmatigheid.
1.5 En als het moeilijk is…
Pendruk en greepdruk corrigeren
Eerst zorgen voor bewustwording, zodat het kind zichzelf kan controleren (zelfcontrole).
- Kleirolletje om pen rollen. Is er afdruk? (bewustwording)
- Pen met elastiekje aan wijsvinger binden en alleen met wijsvinger laten schrijven
(bewustwording dat weinig kracht nodig is)
- Carbonpapier; er mag slechts lichte afdruk zijn (bewustwording, oefening in krachtdosering)
- Vulpotlood geeft direct feedback; als je te stevig drukt breekt de punt
- Kleur kleine figuren met toonovergangen
Laat kinderen niet teveel werken met de prikpen; ze leren om zo hard drukken.
Verkeerde pengrepen corrigeren
- Gebruiken kinderen een verkeerde pengreep dan kan je deze corrigeren door de pengreep
opnieuw aan te leren via duidelijke instructie.
- Bij een greep met gestrekte (of doorgeschoven) duim geeft doorgaans teveel spanning in de
muis van de hand. De webspace zit soms zelfs dicht; er ontstaat een ‘vogelbekje’. Je kunt
oefeningen voor de duim doen zoals het vast- en losdraaien van bouten en moeren of
tekenen van oogje op de duim.
- Bij een varkenspootje zit een deel van het probleem in de duim. Daarbij is de pols teveel naar
binnen gekanteld en is de handhouding vrij horizontaal. Richt oefenen op naar biuiten
kantelen van de pols en op buigen en strekken van de vingers
- De laterale flexiegreep veroorzaakt veel spanning. Er is geen functionele tweedeling in de
hand. Alle aspecten van de handfunctie zouden geoefend moeten worden
- Een vuistgreep zie je wel bij heel jonge kinderen. Bij normaal ontwikkelde motoriek volstaat
instructie.
Pagina 2 van 28
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Niekie66. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.