We onderzoeken invloed van media op maatschappij en omgekeerd.
Uitgangspunten:
Histoire de longue durée: ontwikkelingen op lange termijn die niet/nauwelijks merkbaar zijn
voor tijdsgenoten. Proces van trial and error.
Verhaal van ‘Grote Namen’ is fout. Er werken veel mensen aan mee
Centrale vragen:
Invloed van media op perceptie van tijd en ruimte?
Maatschappelijke implicaties (gevolgen) + belang (waarde)?
1.1.1 Orale cultuur: gesproken taal
Belang:
taal is essentieel voor het ontwikkelen van een bewustzijn (denken spreken bewustzijn)
enkel communicatie face-to-face (beperkingen tijd en ruimte moeten overwonnen worden)
Walter Ong: ORALE CULTUUR
6 kenmerken: zie dia slide 13
1.1.2 Schriftelijke cultuur
Hardware-evolutie: rotsen, stenen, klei, papyrus, papier
Betekenis? ‘hardware’ kan gemakkelijker verplaats worden, maar is ook vergankelijker = spanningsveld
tijd en ruimte.
Zeer belangrijk is de ontwikkeling van beeldtaal naar een fonetisch alfabet. Dit was cruciaal voor het
bedrijven van handel + kennis kan sneller en gemakkelijker overgedragen worden.
MORAL/MEDIA PANIC: bv. Plato en Socrates “mens wordt dommer (slechter geheugen) + minder sociaal
contact”
Belang:
Niet langer face-to-face: overbrugging van beperkingen
Kennis kan opgeslagen worden
Groter # mensen bereiken
Meer controle over de boodschap
Implicaties:
Politiek: uitbouw ec. boekhouding en politieke administratie rijk uitbreiden
Wetenschap: vastleggen van kennis empirische toetsing
, Sociaal: meer privacy
Psychologisch: tijd als continuüm, minder focus op hier en nu.
1.1.3 Drukkunst
China vs West-Europa: te veel tekens in China + China had haar hoogtepunt al bereikt + Oriëntalisme
Kenmerken: zie dia slide 26
Implicaties:
Middeleeuwen -> Verlichting
Secularisering + democratisering van kennis
Minder Latijn = begin nationaal bewustzijn op vlak van taal
Typocgraphical man (M. McLuhan)
1.1.4 Dagbladpers
Vooral burgerij/middenstand was geïnteresseerd, want zo konden zij hun belagen verdedigen en hun
klachten publiek maken
Belang maatschappelijke context:
Industriële revolutie:
Sneller drukken + postsysteem
Daling van papierprijs + reclame + burgerij wordt belangrijker
Vermindering analfabetisme + ontwikkeling onderwijs
Franse revolutie: politiek belang met vrijheid van meningsuiting
Am. Revolutie: Declaration of Independence pers belangrijk voor het op elkaar afstemmen
vd verschillende culturen vd immigranten
Evolutie: eerst een eliteproduct, nadien doorbraak van massapers, vanaf 20 ste Eeuw afname van
partijpolitieke pers + doorbraak commercialisering + concurrentie andere media
Implicaties:
Strijd voor persvrijheid, spreekbuis politieke partijen, 19 de eeuws liberalisme (politiek bewust
worden)
Journalistiek: professionalisering + ontstaan wereldagentschappen
Nationaal bewustzijn
Reclame belangrijk voor expansie vh economisch productiesysteem
1.1.5 Registratie van beeld en geluid
1.1.5.1 Fotografie
Belang:
2de helft 19de eeuw: foto’s zien van andere plaatsen = interculturele beeldcommunicatie
Democratisering van cultuur: iedereen kan foto’s zien van musea en dergelijke
Pers w sensationeler
Visuele dimensie collectief geheugen
GEVAAR: beeldmanipulatie doet ons twijfelen aan de geloofwaardigheid vd media.
,1.1.5.2 Film
Evolutie:
1. Joseph Plateau introduceert de phenakistiscoop/fantascoop (1833). Hiermee kon hij een serie
van opeenvolgende tekeningen in beweging brengen = basis vd filmindustrie
2. Experimenten met bewegende fotografische beelden (laatste kwart 19 de E). Doorbraak:
kinetograaf van Edison (1889). Edison zag film als iets individueels.
3. Gebroeders Lumière zagen film als een sociaal gebeuren eerste film in zalen (1895)
4. Belangrijke bijdrage George Méliès en Edwin Porter: geven aan de film een narratieve
dimensie. Dit werd later verder ontwikkeld door D.W. Griffith eerste langspeelfilm
5. 1920: commerciële filmindustrie ; 1930: filmindustrie in handen van 8 studio’s
6. 1927: geluidsfilm
Implicaties:
Centrale rol in de vrijetijdsbesteding
Eerste vorm van escapisme (bv. tijdens de beurscrash)
Politiek propagandamiddel
1.1.5.3 Geluidsregistratie
BASF bracht de eerste recorder op de markt
!! convergentie met radio, vooral voor de radionieuwsverslaggeving was de recorder zeer belangrijk.
Implicaties:
Cultureel: genres worden wereldwijd verspreid (bv. jazzmuziek van USA naar Europa) +
ontwikkeling popcultuur
Democratisering van cultuur, maar aanvankelijk weerstand van de culturele elite
Ontwikkeling platenindustrie convergentie met radio
1.1.6 Elektronische telecommunicatie
1.1.6.1 Telegraaf
!! Convergentie tussen telegrafie, treinverkeer en post
Implicaties:
Economisch: vorming vd vrije markt: prijzen op verschillende plaatsen worden meer en meer
uniform. V en A zijn niet langer afhankelijk van lokale condities, maar van nationale condities.
Pers en nieuwsverslaggeving: actueel internationaal nieuws + ontwikkeling internationale
agentschappen. Grote en kleine kranten krijgen even snel toegang tot internationaal nieuws.
Tenslotte is er een spanningsveld tussen accuraatheid van het nieuws en de snelle verspreiding
ervan, want telegrafie was aanvankelijk erg duur.
Politiek: “the telegraph united the US”. Communicatie is belangrijk voor het ontwikkelen van
een eenheidsgevoel + Landen konden sneller communiceren met hun kolonies.
, 1.1.6.2 Telefoon
Eerst stond men zeer argwanend to de telefoon. Men noemde het een “redder” en “indringer”
telefoon breekt 20 jaar na de uitvinding ervan echt door.
1.1.6.3 Radio
!! Radio maakt het mogelijk om vanuit 1 punt met meerdere punten te communiceren.
Eerst was de radio vooral belangrijk in het leger en de scheepvaart.
Weer voor-en tegenstanders: voorstanders vinden snelle berichtgeving super, tegenstanders vinden dat
dat de kwaliteit van het nieuws aantast.
Implicaties:
Radio brengt culturele eenheid en nationale solidariteit tot stand in de USA.
Wereldnieuws volgen vanuit de huiskamer = verschuiving openbaar/privé
Personalisering vd politiek
Doorbraak live reporting
Radio is een emotioneel geladen medium
Belang van continue programmering komt op voorgrond
1.1.6.4 Televisie
Maanlanding op tv zorgde voor een enorme stijging in de verkoop van tv’s.
Implicaties:
Politiek: nog grotere personalisering (bv. case JFK vs Nixon)
Invloed op film: domesticatie van vrije tijd
Invloed op familieleven
Bijdrage in doorbraak vd consumptiemaatschappij
1.1.6.5 Digitale communicatie
Moral panic: “electronic cocaine” + opkomst van stress, men heeft bv last van FOMO (= Fear Of Missing
Out)
Zie laatste hoofdstuk over de informatiemaatschappij
1.1.7 Besluit
1. Nieuwe media komen niet in de plaats van oude media
2. Sociaal gebruik van communicatietechnologie is vaak niet wat de uitvinders ervan in
gedachten hadden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BrentUGent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.