In prijs verlaagd -- Volledige samenvatting voor het vak farmacotherapie en farmaceutische zorg 1 - gegeven door Prof. Boussery (en gastproffen) aan 1e master farmaceutische zorg en 1e master geneesmiddelenontwikkeling (UGent).
Deze samenvatting bundelt de lessen, de gastlessen, en de te kennen i...
Jammer dat je het niet goed vond. Als er iets waarmee ik je kan helpen of als er iets onduidelijk is ofzo mag je mij altijd een berichtje sturen op messenger :)
Verkoper
Volgen
evi_callier
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Farmacotherapie en
Farmaceutische zorg 1
,Inhoud
Samenvatting Farmacotherapie en Farmaceutische zorg 1 ............................................................. 1
1. Algemene inleiding ............................................................................................................................. 3
a. Farmacotherapie ................................................................................................................................... 3
b. Farmaceutische zorg .............................................................................................................................. 4
c. Protocol eerste uitgifte begeleiding (EX!).............................................................................................. 4
d. Protocol Herhaaldelijke uitgifte begeleiding(EX!) ................................................................................. 5
e. Zelfzorgadvies ........................................................................................................................................ 5
2. Therapietrouw .................................................................................................................................... 7
3. Interacties en geneesmiddelen ........................................................................................................... 8
a. Risicofactoren ........................................................................................................................................ 8
b. Interacties afhandelen ........................................................................................................................... 9
c. Farmacokinetische interacties ............................................................................................................... 9
d. Farmacodynamische interacties .......................................................................................................... 11
4. Farmaceutische zorg bij specifieke populaties .................................................................................. 13
5. Overzichtje bronnen ......................................................................................................................... 14
6. Farmaceutische zorg bij het cardiovasculair stelsel ........................................................................... 15
a. Info lessen gastprof + documenten op ufora (copy paste) ................................................................. 15
b. Tabel overzicht GM .............................................................................................................................. 31
6. Farmaceutische zorg bij het gastro-intestinaal stelsel ....................................................................... 44
a. Info les ................................................................................................................................................. 44
b. Tabel overzicht GM .............................................................................................................................. 54
7. Farmaceutische zorg bij het ademhalingsstelsel ............................................................................... 61
a. Info lessen gastprof + les ..................................................................................................................... 61
b. Tabel overzicht GM .............................................................................................................................. 66
8. Farmaceutische zorg bij het hormonaal stelsel ................................................................................. 69
a. Info lessen gastprof + les ..................................................................................................................... 69
b. Tabel overzicht GM .............................................................................................................................. 75
9. Farmaceutische zorg bij gynaeco-obstetrie ....................................................................................... 84
a. Info les ................................................................................................................................................. 84
b. Tabel overzicht GM .............................................................................................................................. 88
10. Farmaceutische zorg bij het urogenitaal stelsel ................................................................................ 95
a. Info gastles........................................................................................................................................... 95
11. Farmaceutische zorg bij pijn en koorts .............................................................................................. 97
a. Info lessen gastprof + les ..................................................................................................................... 97
b. Tabel overzicht GM ............................................................................................................................ 101
12. Farmaceutische zorg bij het osteo-articulair stelsel ........................................................................ 106
a. Info lessen gastprof + les ................................................................................................................... 106
b. Tabel overzicht GM ............................................................................................................................ 111
2
, 1. Algemene inleiding
a. Farmacotherapie
Doel = optimale behandeling van pt’en met GM
GM = essentiële tool om klachten of aandoeningen te behandelen of voorkomen → moet rationeel
Keuzecriteria GM = genuanceerd:
- Effectiviteit
- Efficacy (werkzaamheid in ideale omstandigheden) vs effectiveness (doeltreffend-
heid in realiteit)
- ! Evidence based medicine = afgewogen toepassen van de resultaten van goed
wetenschappelijk onderzoek, rekening houdend met de voorkeuren van de patiënt,
om zo via kennis vanuit onderzoek en praktische ervaring de optimale zorg te
bekomen. → artikel
- Voor een studie geldt: PICO : Patients? Intervention? Control? Outcome?
- Veiligheid
- Geen werking zonder bijwerkingen mogelijk → geen enkel GM is volledig veilig,
steeds afweging tussen effectiviteit NNT en veiligheid NNH
- Meer zeldzame bijwerkingen komen niet aan het licht tijdens klinische studies →
nood aan farmacovigilantie-systemen
- Geschiktheid
- Interacties? Gebruiksgemak? Contra-indicaties?
- Voorkeuren patiënt
- Kosten
Samenvatting artikel “evidence based medicine: betekenis voor de farmacotherapie”
Methodologie: hoe is het klinisch bewijs verkregen?
- Correlatie ≠ causaliteit. Verschillende classificaties afh bewijs causaliteit.
- Alle onderzoeken moeten gepubliceerd worden, niet enkel die met positieve uitkomst =
publicatie-bias (doel Cochrane)
- Nood aan: randomisatie, blindering, controlegroep, eindpunten (harde vs surrogaat),
statistische significantie, betrouwbaarheidsinterval, vermelding bijwerkingen (NNT/NNH)
Interpretatie: wat is de betekenis van het klinisch bewijs?
- Vraagstelling en steekproefgrootte : moet op voorhand vastgelegd worden
- Meetinstrumenten: moeten reproduceerbaar zijn
- Intention to treat principe: betekent dat men de uitkomsten analyseert overeenkomstig de
aan het begin van het onderzoek toegewezen behandeling (ongeacht of men de behandeling
wel of niet volledig naleven, of zelf stoppen)
Toepassing in de praktijk: welke gevolgen heeft het klinisch bewijs volgens de opvattingen van
de patiënt en de arts?
- Arts moet nagaan of klinisch bewijs wel van toepassing is op diens eigen patiënt (oa afh van
de exculsiecriteria)
3
, b. Farmaceutische zorg
Optimaal, veilig en effectief GM gebruik, afh van de behoeften van de pt, met positieve uitkomsten.
- Advies bij voorgeschreven GM
medicatiebegeleiding
- Zelfzorgadvies
- Vermijden van medicatiefouten medicatiebewaking
- Aandacht voor preventie
- Samenwerking met huisarts
Medicatiebegeleiding en bewaking = zeer belangrijke rol voor apotheker. Slechts 30% van wat de arts
vertelt, onthoudt de pt.
c. Protocol eerste uitgifte begeleiding (EX!)
- Intake:
- computer meldt 1e uitgifte: verifieer
- vraag welke uitleg de arts reeds gegeven heeft → lost problemen op wnr een GM
meerdere functies kan hebben
- Indicaties:
- Vermeld kort de indicatie
- Indien pt net gediagnosticeerd is
▪ Leg kort de ziekte uit
▪ Geef evt. patiëntenforlder over ziekte mee (www.thuisarts.nl)
- Noteer indicatie op de verpakking
- Werking:
- Leg kort en eenvoudig de werking van het GM uit, incl wat de patiënt zal voelen, en
wanneer?
- Gebruiksinstructies:
- Hoeveel & wanneer? / Hoe? / Hoelang?
- Benadruk belang therapietrouw
- Eventuele bijzonderheden betreffende gebruik of medicatie
- Bijwerkingen:
- Vermeld belangrijke bijwerkingen.
▪ Bijwerkingen die vaak voorkomen en bijwerkingen met ernstige gevolgen
▪ Bijwerkingen waar pt zelf iets aan kan doen om ze te voorkomen (vermindert
de angst)
- Extra informatie:
- Eenvoudige schriftelijke informatie over GM meegeven zodat alles thuis kan
nagelezen worden (www.apotheek.nl)
- Andere pathologiespecifieke aandachtspunten (enkel indien essentieel voor EUB, bv
niet-medicamenteus advies
- Feedback:
- Vraag pt om feedback
- Registratie in patiëntendossier:
- Zorg voor standaard 1e uitgifte begeleiding binnen apotheekteam → enkel
belangrijke opmerkingen betreffende de patiënt (specifieke noden/ bezorgdheden)
registreren
4
, d. Protocol Herhaaldelijke uitgifte begeleiding(EX!)
- Patiëntenervaringen
- Vraag naar ervaringen mbt werking en bijwerkingen
- Vraag gebruik na
- Vraag naar specifieke bijwerkingen (maar veroorzaak geen bezorgdheid!)
- Vraag naar therapietrouw
- Belangrijk: Op goede manier vragen stellen = OPEN vragen en letten op lichaamsstaal
(vb geen nee schudden als je vraagt ‘zijn er nog vragen’)
- Problemen aanpakken
- Ontkracht zorgen / bespreek baten
- Bied een antwoord op bijwerkingen of gebrek aan werkzaamheid, of verwijs door
naar de arts
- Stel oplossing betreffende therapietrouwproblemen voor
- Informatie verduidelijken
- Kijk patiëntdossier na & bespreek aandachtspunten uit EUB waar nodig opnieuw
(indicatie, werking, gebruik, bijwerkingen, therapietrouw)
- Pathologiespecifieke aandachtspunten
- Feedback
- Vraag de patiënt om feedback
- Registratie in patiëntdossier
- Zorg voor gestandaardiseerde tweede uitgifte begeleiding binnen het apotheekteam
zodat enkel belangrijke opmerkingen betreffende de patiënt (specifieke noden/
bezorgdheden) in het dossier geregistreerd dienen te worden
e. Zelfzorgadvies
OTC = over the counter = vrij verkrijgbaar → dus niet alleen GM, kies wel altijd eerst voor een GM
want is beter onderzocht.
Zo zijn er dingen op de markt , vb Tasectan (diarree) die niet geregistreerd zijn als GM maar als medische
materialen! Reden: legt een fysische barrière in de darmwand (dus geen chemische reactie) -> is dus minder
goed onderzocht dan GM. Ook fytotherapeutische producten, vb Kaloba, is op basis van geranium en is op de
markt tegen verkoudheid. De effectiviteit hiervan is nooit bewezen, maar is op de markt omdat geranium al
jaren wordt gebruikt voor dit doel = traditioneel gebruik.
“Niet elke pil is een medicijn”. Niet omdat het op de markt is dat het werkt.
5
, Rol apotheker
- Klachten beoordelen: doorverwijzen of niet?
- Indien zelfzorg: niet-medicamenteus advies + rationele keuze binnen OTC – gamma (dus
EBM) → bevraging patiënt is essentieel, rekening houden met wat hij/zij nog neemt van
medicatie
- Werkzaamheid, veiligheid, geschiktheid, kostprijs
- Evidentie vs persoonlijke ervaring (≠ EBM)
- Goede studies? Van betrouwbare bronnen? (niet vertegenwoordigers)
- Waar samenvattende info?
▪ Opletten: guideline ≠ tramline
- Bewust maken van beperkingen: mogelijkheden + duur zelfzorg
- Controleer interacties tussen GM
- Controleer op contra-indicaties
Gestructureerde bevraging: WHAM STRUCTUUR (EX!)
- W : WIE? Voor uzelf? Leeftijd? Risicogroep? (vb zwanger/BV)
- H : HOELANG en HOE? Hoe lang huidige klachten + dergelijke klachten reeds eerder gehad?
Hoe omschrijft patiënt klachten ? (symptomen, ernst, patroon, oorzaak, andere
symptomen?)
- A : ANDERS? Al iets naders geprobeerd? Reeds (goede) zelfzorg zonder resultaat?
- M : MEDICATIE? Recente wijzigingen? Risicogeneesmiddel?
- Oorzaak klacht?
- Relatie pathologie en klacht?
- Relevante interacties?
Informatie meegeven bij zelfzorg (EX!)
- Niet medicamenteus advies
- Minimuminformatie specifiek voor OTC aflevering (zie ook EUB)
- Werking: kort en eenvoudig
- Hoe, wanneer en hoe lang innemen
- Eventuele bijzonderheden betreffende gebruik of medicatie
- Eventuele bijwerkingen
- Wanneer moet de patiënt een arts contacteren? NIET VAAG DOEN
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evi_callier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,48. Je zit daarna nergens aan vast.
