Stadsociologie onderwijs en opvoeding
Probleem 3. De exclusieve stad
- Hoe ontstaat sociale uitsluiting (bij stedelijke jongeren)?
- Welke mechanismen liggen ten grondslag aan sociale uitsluiting?
ARTIKEL ILLIAS: SOCIALE UITSLUITING ALS ECONOMISCH EN CULTURELE BOULIMIA
Het artikel is gericht op de gepercipieerde sociale uitsluiting die Rotterdamse studerende
jongeren tussen de 15 en 27 jaar ervaren.
PERSPECTIEF 1: ECONOMISCHE BOULIMIA
Sociale uitsluiting kan worden begrepen als een proces waarin culturele insluiting en
economische uitsluiting gelijktijdig plaatsvinden.
Robert Merton (1938): sociale uitsluiting moet opgevat worden als een proces of
mechanisme omdat sociale insluiting altijd vooraf gaat aan sociale uitsluiting. Sociale
uitsluiting is het proces waarbij individuen heen en weer gaan tussen de gesocialiseerde
behoefte om economisch succes te realiseren en de gebrekkige mogelijkheden om dat
succes te realiseren. Strain: de discrepantie tussen willen en kunnen bereiken culturele
pull (insluiting) en structurele push (uitsluiting). Sociale uitsluiting is de kennismaking
van individuen met een incomplete meritocratie.
Strain theorie: de samenleving zet individuen onder druk om sociaal geaccepteerde
doelen te bereiken terwijl individuen niet over de middelen beschikken.
Minderheidsgroepen beschikken bijvoorbeeld over minder middelen, maar moeten
voldoen aan dezelfde standaarden van succes. Deze strain leidt to spanningen die er toe
leiden dan individuen deviant gedrag gaan vertonen om de sociaal geaccepteerde doelen
te bereiken.
Nightingale (1993): legde de nadruk niet om de geïsoleerde en afwijkende condities
maar de normale condities van jongeren in de zwarte ghetto. De jongeren zijn
geassimileerd in de normale heersende cultuur en staan binnen de samenleving wat
betreft hun ambities en culturele notities. De jongeren worden echter buiten de
samenleving geplaatst wat betreft de economische kansen om te kunnen voldoen aan de
ambities.
Jock Young (1999, 2003, 2004): heeft de boulimia-theorie ontworpen. Economische
boulimia: insluiting gevolgd door uitsluiting: een samenleving die de culturele insluiting
en het liberale mantra van vrijheid, gelijkheid en broederschap benadrukt maar
1
, systematisch economische uitsluiting toepast. Onrust in grote steden ontstaat niet
doordat een grote groep jongeren van migrantenafkomst minder heeft dan de rest, maar
doordat ze niet dezelfde kansen krijgen als andere kinderen. Kinderen uit arme milieus
zuigen de mogelijkheden van gelijke kansen in zich op, maar botsen vervolgens tegen
een plafond, terwijl ze anderen wel succes zien hebben. Ze worden uitgesloten of sluiten
zichzelf uit. De frustratie hierover wordt geuit in de vorm van rellen.
De visie van Young verscheelt ten opzicht van die van Nightingale alleen op het gebied
van culturele insluiting. Hij verwijst namelijk niet alleen naar culturele assimilatie, maar
ook naar universele beginselen zoals de meritocratie en gelijke rechten.
PERSPECTIEF 2: CULTURELE BOULIMIA
Cultureel morele insluiting en cultureel religieuze uitsluiting
Discriminatie op grond van radicale, etnische of religieuze identiteitskenmerken wordt
op verschillende maatschappelijke domeinen aangetroffen. De uitsluiting behoort tot de
culturele dimensie omdat de uitsluiting gebaseerd is op waardepatronen, culturele
codes en identiteitssymbolen. De culturele dimensie is tegenwoordig van steeds groter
belang door de ingrijpende verandering van een etnisch en religieus homogene
samenleving naar zeer pluralistische stadspopulaties. Tegenwoordig zijn er veel etnische
en religieuze verschillen, die belangrijker zijn geworden dan de sociale verschillen.
De problematiek is veroorzaakt door de focus op culturele assimilatie als de consistente
integratie van niet-autochtone en de afwijzing van de multiculturele samenleving. De
focus moet worden gelegd op de afwijkende culturele uitingen van onder andere de
islam en moslims en de culturele assimilatie van deze groep. In dit geval wordt een
ideaalbeeld ingevuld door zowel de moraliteit van het maatschappelijk binnen (waar
Nederlandse normen en waarden gelden), als de ongewenste moraliteit van het
maatschappelijk buiten (islamitische cultuur) af te bakenen. De morele demarcatie
(afbakening) heeft geleid tot moral panic: de dominante morele code bestaat niet, maar
er is wel overeenstemming over wat niet tot de dominante code behoort, namelijk de
deviante morele code. Culturisme: sociale problemen of deviante gedragingen ‘worden
in cultuur gebracht’ en toegeschreven aan niet-autochtone culturen. Scholen hebben
een belangrijke rol in deze theorievorming omdat ze een absorberende en inclusieve
kracht uitoefenen op jongeren.
Er is sprake van culturele boulimia als gevolg van culturele-morele insluiting en
cultureel-religieuze uitsluiting.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper socialewetenschappeneur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
