Geïntegreerd onderwijskundig ontwerp jonge kind
Kriebelbeestjes
Datum: 15-01-2020
Thematisch werken rond kriebelbeestjes – groep 1/2 School X – Naam Naam
1
,Inhoud
Geïntegreerd onderwijskundig ontwerp jonge kind ................................................................................. 1
Inleiding ................................................................................................................................................... 3
Visie ......................................................................................................................................................... 4
Opdracht B een beeld bij het onderwijs ............................................................................................... 6
Opdracht C inspirerend artikel ............................................................................................................ 7
Analyse .................................................................................................................................................... 8
Analyse van de doelgroep ................................................................................................................... 8
Ontwerp................................................................................................................................................ 9
Vijf uitgewerkte dagdelen ................................................................................................................... 10
• Circulaire spinnenweb ........................................................................................................... 10
• Leer- en ontwikkelingsdoelen ............................................................................................... 10
Uren verantwoording .......................................................................................................................... 21
Uitvoering en evaluatie .......................................................................................................................... 22
Evaluatie thema ..................................................................................................................................... 29
Presentatie............................................................................................................................................. 32
Bronnen ................................................................................................................................................. 33
Bijlagen .................................................................................................................................................. 36
Opdracht voor het visiestuk ............................................................................................................... 36
Opdracht A .................................................................................................................................... 36
Planning stageschool ......................................................................................................................... 46
Planning thema kriebelbeestjes onderbouw School X (inclusief inloop) ........................................... 48
Brieven Freek Vonk ........................................................................................................................... 52
Kinddoelen ......................................................................................................................................... 53
Woordkaarten en prowise .................................................................................................................. 59
Lesvoorbereidingsformulier patronenles ............................................................................................ 85
Lesvoorbereidingsformulier Beeldende Vorming, vlinders en bloementuin .................................... 112
Natuurtocht....................................................................................................................................... 152
Tekeningen natuurtocht ................................................................................................................... 158
Feedback praktijkbegeleider op het ontwerp en de uitvoering ........................................................ 159
Lied Vlinder – Eigen wijs .................................................................................................................. 160
Lied Vlinder 123 Zing ....................................................................................................................... 161
Lesbeschrijvingsformulier bewegingsonderwijs aan ........................................................................ 164
Tuinkaarten ...................................................................................................................................... 167
Planner gardner en bloom integratiematrix thema kriebeldiertjes ................................................... 169
Foto’s thema (inloop, ontdekbakken) ............................................................................................... 170
Thematisch werken rond kriebelbeestjes – groep 1/2 School X – Naam Naam
2
,Inleiding
Dit onderwijskundig ontwerp, thema kriebelbeestjes, heb ik uitgevoerd tijdens mijn stage in groep
1/2 op School X in PLAATS. Naam was mijn praktijkbegeleider. De kinderen waren helemaal in de
ban van de kriebelbeestjes tattoos die verkrijgbaar waren bij de Albert Heijn. Ze zaten onder de
plaktattoos en in de tuin begonnen de eerste kinderen al naar wormen en andere dieren te zoeken.
Voor mij een perfecte aanleiding om hierop in te spelen. Het thema kriebelbeestjes, min of meer
verzonnen door de leerlingen, sluit super aan bij de belevingswereld van de kinderen en daarnaast is
het naar mijn inziens een ontzettend leuk en leerzaam thema. Met veel enthousiasme heb ik dit
ontwerp opgezet. Ik heb lessen ontwerpen, hele dagen les gegeven, meer dagdelen dat zou de vier
verplichte heb ik ingedeeld rondom het thema. De kinderen vonden het ontzettend leuk, ik vond het
ontzettend leuk. Voor mij een bevestiging hoe leuk ik het lesgeven in de onderbouw vind. De ruimte
en vrijheid die je hebt om bij de kleuters zelf je leeractiviteiten te ontwerpen, uiteraard onderbouwd,
vind ik erg leuk. Ik heb genoten van het maken en ontwerpen van het project en misschien nog wel
meer van het uitvoeren ervan. Het heeft me veel tijd gekost, maar ik bewaar alle materialen zodat ik
in de toekomst hopelijk dit thema nogmaals kan uitvoeren in mijn eigen kleuterklas.
Ik hoop dat u met net zoveel plezier mijn ontwerp leest als dat ik, en de leerlingen, hebben gehad bij
het uitvoeren ervan.
Ik wens u veel leesplezier!
Thematisch werken rond kriebelbeestjes – groep 1/2 School X – Naam Naam
3
, Visie
(gebaseerd op opdrachten A, B en C)
Goed onderwijs voor het jonge kind is: ontwikkelingsgericht in een veilige
omgeving, waarbij voor elk kind de lat hoog ligt
Goed onderwijs kan alleen worden gegeven als er een veilige leeromgeving is voor leerlingen.
Daarnaast ondersteunt goed onderwijs de ontwikkeling van het kind tot een zelfstandige,
weldenkende wereldburger en leren de leerlingen het meest door ontwikkelingsgericht onderwijs.
De leerkracht begeleidt de leerling in zijn of haar ontwikkeling. De lat ligt hoog, maar waar die lat
precies ligt verschilt per leerling.
Waarom een veilige leeromgeving?
‘Onder een sociaal veilige leeromgeving wordt verstaan: de omstandigheden waarin iedere leerling
en professional zich gerespecteerd en aanvaard weet, ongeacht religie, afkomst of seksuele
geaardheid, en waar men gevrijwaard is van ongeoorloofd gedrag en geweld, materieel, psychisch,
fysiek (Skiba et al., 2006). Bovendien biedt de leeromgeving een zodanige kwaliteit dat veilig leren
gewaarborgd is (fysieke veiligheid) (“Nijha - Maakt ruimte voor beweging - Sport & Spelmaterialen”,
z.d.). ‘
Zo’n veilige leeromgeving, een omgeving waarin iedere leerling gerespecteerd en aanvaard wordt en
niet bang is om fouten te maken, is essentieel om goed te kunnen ontwikkelen. Zelfs zorgt een
veilige leeromgeving samen met een zorgzame leeromgeving dat de onderwijsprestaties bij
leerlingen stijgen (Osher, Dwyer & Jimerson, 2006). Ik vind dat ik in mijn rol als leerkracht hiervoor
moet zorgdragen door respectvol met leerlingen om te gaan en het onderling respect tussen de
kinderen te stimuleren, positieve feedback te geven, een veilig klassenklimaat te realiseren door
vertrouwen in de leerlingen te hebben, zelfstandigheid te stimuleren en heldere regels te hanteren
(Kerpel, 2014).
Waarom de lat hoog leggen?
Omdat alle kinderen alle kansen verdienen! “Hoge verwachtingen brengen hen (leerkrachten) ertoe
alle kinderen het meest uitdagende en stimulerende aanbod te verschaffen dat maar mogelijk is en
hen alle hulp te geven die beschikbaar is. Want ontwikkeling is niet voorspelbaar. Welke
ontwikkelingsresultaten mogelijk zijn, is afhankelijk van de inspanningen die het onderwijs zich
getroost’’(Jansen-Vos, 2013). Ook in Teach Like a Champion van Doug Lemov wordt uitgegaan van
het hoog leggen van de lat. In de Nederlandse vertaling van dat boek is te lezen hoe dat er concreet
uitziet in de klas. Bijvoorbeeld met de techniek ‘weet niet geld niet’ (Stout-Kreuk, 2014). Dr. Cathy
van Tuijl zei in Het Parool (2016) dat van kinderen die in minder gunstige omstandigheden opgroeien
vaak wordt gezegd dat ze minder kunnen. Volgens haar is dat niet waar. Ze komen met minder
kennis en vaardigheden binnen omdat er thuis minder aanbod is. Juist dan is het belangrijk om toch
hoge verwachtingen te hebben zodat ieder kind de kans krijgt te worden wie hij of zij is. Dit bewijst
ook het onderzoek van Rosenthal en Jacobson uit 1998. De conclusie van hun onderzoek dat bekend
is geworden als het Pygmalioneffect, was dat verwachtingen van de leerkracht, met nadruk met
betrekking tot jonge kinderen, de vooruitgang van kinderen beïnvloeden (Vernieuwenderwijs, 2017).
Een waarschuwing hierbij is dat bepaalde verwachtingen van de school en leraren invloed hebben
hebben op de ontwikkeling van faalangst bij jongeren (Tymms &Merrell, 2007; Putwain, 2008).
Maar als je als leerkracht hier rekening mee houdt en de juiste feedback geeft, afgestemd op de
leerling, is de hoge verwachting toch gunstig voor leerling resultaten.
Waarom moet ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) de basis zijn voor elk (jong) kind?
In ‘Kiezen voor het jonge kind’ is te lezen dat ontwikkelingsgericht onderwijs “staat voor onderwijs
dat inhouden en activiteiten wil aanreiken die voor kinderen betekenisvol zijn. Het sluit aan bij de
Thematisch werken rond kriebelbeestjes – groep 1/2 School X – Naam Naam
4
