Samenvatting
Samenvatting hoofdstuk 20
- Vak
- Instelling
Volledige samenvatting hoofdstuk 20 economie B op basis van slides, eigen notities uit de les en boek.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
krokijntjecvc
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 20: Publieke goederen engemeenschappelijke bronnen
1. Inleiding
̶ Gratis goederen: uitdaging voor de economische analyse:
̶ Meeste goederen via markten toegewezen P = scheidsrechter
̶ Hoe worden dan gratis beschikbare goederen toegewezen?
̶ Goed heeft geen P? Markt zal het niet produceren in de maatschappelijk optimale
hoeveelheid (want geen enkel bedrijf kan uit K geraken)
̶ In dergelijke gevallen: overheidsbeleid kan marktfaling verhelpen en de
economische welvaart verhogen
Overzicht
A. Vier soorten goederen
B. Publieke goederen
C. Gemeenschappelijke bronnen
2. Twee kenmerken van goederen
Kenmerken van sommige goederen zorgen ervoor dat de markt ze niet of te weinig voorziet
Nochtans kan de voorziening wenselijk zijn
Twee kenmerken
- Rivaliteit
= als de consumptie v/h ene individu de consumptie v/e ander individu vermindert
Bv. uitroeien v/e ziekte door immunisatie, restauratie historisch centrum, openbare
veiligheid,… : niet-rivaal
- Uitsluitbaarheid / exclusiviteit
= als een consument kan uitgesloten worden v/d consumptie v/e goed
Door eigendomsrecht / gebruiksrecht
Bv. vrije visrechten, fietspad veiliger maken, … : niet-exclusief
, - Wel werken bij
uitsluitbare goederen
- Niet werken bij niet-
uitsluitbare goederen
(kunnen niet v/ P
gebruikmaken)
iedereen mag gaan vissen,
maar bij te veel vangst,
nemen ze dezelfde vissen
voetbalmatch: geen ticket?
niet binnen + iedereen geniet
van hetzelfde
Opmerkingen:
“Uitsluitbaar” : aan redelijke kost uitsluitbaar
Geen 4 volledig afscheidbare goederen (! Soms genuanceerder!)
Kunnen veranderen van categorie
3. Probleem bij publieke goederen
- De voorziening kan wenselijk (welvaartsverhogend) zijn Zelfde regel als bij private
goederen! MBTB = MK …
Als de som van de marginale bereidheid tot betalen (MBTB) van gebruikers v/h publiek goed
hoger is dan de marginale productiekost v/h publiek goed
- Maar: vrijbuitersprobleem
o Niet-uitsluitbaarheid: eenmaal een goed is voorzien niet mogelijk iemand
uit te sluiten
o Betalingsbereidheid kan niet afgeleid worden uit de prijs die ze betalen
- Vrijbuitersgedrag (free-riding)
= gebruik maken zonder bij te dragen
o Overheidsingreep nodig
Voorbeeld: publiek goed: het klimaat landen kunnen inspanningen leveren om CO2
uitstoot te reduceren
… redenering voor één land: moet ik bijdragen aan het publiek (reductie-
inspanningen leveren) goed of niet?
We rangschikken van 1 (slechtste situatie) tot 4 (beste situatie).
Enkel voor het land in
kwestie:
Beste situatie: jij levert geen
inspanningen, anderen wel
, Slechtste situatie, jij levert wel inspanningen, anderen niet conclusie: geen inspanning
leveren = altijd beter!
4. Optimale voorziening privaat & publiek goed
Private goederen
o Prijs gelijk voor iedereen, hoeveelheid verschilt
o ‘Horizontale som’ van vraagcurven
o Efficiënt
Snijpunt vraag en aanbod, prijs zorgt voor efficiëntie
Marginale bereidheid tot betalen (MBTB) is gelijk aan marginale
productiekost (MK)
Publieke goederen
o Hoeveelheid gelijk voor iedereen, waardering kan verschillen
o ‘Verticale som’ van vraagcurven
o Efficiënt:
Snijpunt van vraag en aanbod
Som van marginale Bereidheden Tot Betalen ( ∑ MBTB ) gelijk aan
MK
= Samuelson voorwaarde (dan is publiek goed optimaal)
Voorbeeld: Merk op: we doen alsof een
̶ Bertel en Stijn wonen samen in een huis kamerplant een publiek goed is:
̶ Wensen Cola (privaat goed) genieten ervan is niet rivaal en niet
̶ Wensen kamerplanten (publiek goed) uitsluitbaar
̶ Blikjes cola
̶ P = 1 euro
̶ Stijn koopt er 5, Bertel koopt er 4 Private goederen: horizontale som:
̶ Marktvraag bij P=1: 4+5=9 blikjes
̶ Kamerplant
̶ Kostprijs = 50 euro
̶ Stijn waardeert de
kamerplant (MBTBStijn)
̶ Bertel waardeert de
kamerplant (MBTBBertel)
̶ Kopen ze een kamerplant?
Vraag naar kamerplanten (zie figuur volgende pagina):
Bertel koopt 1 kamerplant
Stijn geniet v/d kamerplant zonder bij te dragen (opp onder V-curve)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper krokijntjecvc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen