HC 2: Aansprakelijkheidsrecht: (bewijs van) causaal verband
De belangrijkste vraag bij aansprakelijkheid is heel vaak of er wel causaal verband is. Soms
kan een schadepost bijvoorbeeld meerdere oorzaken hebben. Bijv. een whiplash kan
verschillende oorzaken hebben. Verschillende professionals kunnen er ook verschillende
verklaringen voor hebben. Denk in de financiële hoek bijvoorbeeld aan schade die men zegt
opgelopen te hebben door onjuiste advisering.
Causaal verband
Uitgangspunt is dat iemand alleen die schade behoeft te vergoeden die door de gebeurtenis
waarvoor hij aansprakelijk is, is veroorzaakt.
Er bestaat in het algemeen geen goede grond om iemand aansprakelijk te houden voor
schade die hij niet heeft veroorzaakt, óók niet als deze persoon wél onrechtmatig heeft
gehandeld of er anderszins sprake is van een grond voor aansprakelijkheid.
Er zijn echter situaties waarin we afwijken van dit uitgangspunt (de persoon moet meer
schade vergoeden dan zijn aansprakelijkheid reikt). Denk bijvoorbeeld aan de 50% regel bij
een aanrijding tussen een gemotoriseerd voertuig en een niet-gemotoriseerde weggebruiker
(art. 150 WVW). Er wordt niet snel aangenomen dat een fietser fout heeft gehandeld. Ook al
heeft de fietser voor 70% bijgedragen aan het ongeluk, toch heeft hij altijd recht op 50%
vergoeding van de automobilist. We achten overmacht bij een automobilist niet snel
aanwezig. De automobilist vergoedt dan meer dan hij eigenlijk heeft veroorzaakt.
Dit geldt ook bij de 100% regel (bij jongere verkeersdeelnemers onder de 14).
Een ander voorbeeld is eigen schuld (art. 6:101 BW) > uitgangspunt is dat je kijkt naar een
causale verdeling (in welke mate de fout van de aansprakelijke partij en de fout van de
gedupeerde tot de schade hebben bijgedragen) > art. 6:102 BW bepaalt dat je hier een
billijkheidscorrectie op kunt toepassen wat kan leiden dat je minder of meer moet
vergoeden dan de uitkomst van de causale verdeling.
Risicoaansprakelijkheid is geen uitzondering op dit uitgangspunt. Je vergoedt namelijk hier
ook alleen de schade die is veroorzaakt door de persoon waarvoor jij aansprakelijk bent.
- uitgangspunt: c.s.q.n. > dit moet je eerst vaststellen > wat zou er gebeurd zijn als deze
gebeurtenis er niet zou zijn geweest? Je doet deze toets per schadepost.
- vervolgens: t.n.r. > kunnen we de schadeposten die in c.s.q.n.-verband staan in redelijkheid
toerekenen?
Het is denkbaar dat de c.s.q.n.-toets niet slaagt maar dat er op grond van de toerekening
naar redelijkheid toch een vergoedingsplicht bestaat. Deze uitzonderingen zijn echter
beperkt. De toerekening naar redelijkheid leidt in de regel tot een beperking van de
vergoedingsplicht. Welke schadeposten zijn in redelijkheid nog toe te rekenen? Soms kan de
, toerekening naar redelijkheid echter ook meebrengen dat iemand aansprakelijk is voor
schade die niet in c.s.q.n.-verband staat. Dit is dan een uitbreiding.
HR Fibromyalgie: iemand was aangereden en hij meldde zich later met fibromyalgie klachten
en daaruit voortvloeiende schadeposten. Fibromyalgieklachten zijn klachten aan de spieren
en zenuwpijn waardoor iemand vaak niet kan functioneren. Er werd een medisch
deskundige geraadpleegd. Aansprakelijkheid voor de aanrijding stond op zichzelf vast, maar
het debat ging over wat de schade was van deze aanrijding. De medisch deskundige zei dat
ze niet weten wat de oorzaken van fibromyalgie zijn. Het kan erfelijke aanleg zijn maar het
kan ook een trauma zoals een aanrijding zijn. Hij kon niet zeggen of deze klachten er zonder
de aanrijding niet waren geweest. De advocaat van het slachtoffer zei dat het toch wel
redelijk was om deze schade toe te wijden aan de aanrijding. De HR ging hier niet in mee.
HR: het verband tussen de fibromyalgie en de aanrijding is kennelijk te vaag en daarom kan
dit ook niet via de toerekening naar redelijkheid worden aangerekend. Je ziet dus als er geen
sprake is van c.s.q.n., de toerekening naar redelijkheid alleen wordt aangenomen als het een
wel echt met het ander te maken heeft. Er wordt dus terughoudend omgegaan met de
toerekening naar redelijkheid.
HR Kalimijnen: tuinders hadden hun bedrijf aan de oevers van de Rijn. Zij stelden de
Kalimijnen aansprakelijk omdat zij afvalwater loosden in de Rijn waardoor het water te zout
werd om te gebruiken als sproeiwater voor de gewassen. De tuinders moesten daarom
zuiveringsinstallaties aanleggen. De Kalimijnen zeiden dat ook als zij niet hun afvalwater
zouden lozen in de Rijn, dit water nog steeds te zout zou zijn. Niettemin werd toch
aangenomen dat er wel een verband was tussen het verhoogde zoutgehalte in de Rijn en de
lozingen van Kalimijnen. Dus zonder hadden er ook bepaalde maatregelen moeten worden
genomen, maar er is wel een bepaald lineair verband. Dit wordt wel genoemd als een
uitzondering op het uitgangspunt dat je zonder c.s.q.n.-verband in principe niet aansprakelijk
bent. De Kalimijnen werden toch aansprakelijk geacht.
Welke schade feitelijk door iemands onrechtmatige daad of wanprestatie is veroorzaakt,
plegen we vast te stellen aan de hand van het condicio sine qua non-criterium
De bewijslast van de aanwezigheid van csqn-verband rust volgens de hoofdregel van art. 150
Rv op de eisende partij
Hoe lever je dit bewijs? Hoeveel zekerheid moet je de rechter verstrekken? Er moet een
redelijke mate van waarschijnlijkheid zijn. Werken met een percentage lijkt wat lastiger.
Voor het in rechte bewezen zijn van het csqn-verband is voldoende is dat de rechter op basis
van de door hem als vaststaand aangenomen feiten oordeelt dat het csqn-verband met een
redelijke mate van waarschijnlijkheid is komen vast te staan.
Volledige zekerheid is voor het bewijzen van csqn-verband niet vereist.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiki95. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.