Designing Social Research
Sjaak Braster & Vincent Homburg
8 lectures, 2 p/w. Laatste lecture is ter voorbereiding op tentamen
Eerst uitleg in het college, vervolgens een opdracht erover maken.
40 meerkeuze (60%), 4 open vragen in essayvorm (40%) op het tentamen.
1 tentamenvraag over de Likertschaal
2-3 tentamenvragen over de 4 typen elaboration/uitwijden (replicatie, interpreteren, verklaren,
specificeren)
De samenvatting behandelt eerst de kernbegrippen uit de hoofdstukken die dat college behandeld
zullen worden. Vervolgens wordt het college samengevat met slides, eigen aantekeningen en tekst
vanuit een andere samenvatting.
1. H1 Human Inquiry and Science + H12 Evaluation Research
2. H2 Paradigms, Theory and Social Research
3. H4 Research Design
4. H8 Experiments + H10 Qualitative Field Research
5. H9 Survey Research + H11 Unobtrusive Research
6. H5 Conceptualization, Operationalization and Measurement + H6 Indexes, Scales and
Typologies
7. H13 Qualitative Data Analysis + H14 Quantitative Data Analysis + H15 The Logic of
Multivariate Analysis
8. H3 The Ethics and Politics of Social Research
1. Menselijk onderzoek en wetenschap + Evaluatie onderzoek
2. Paradgima’s, theorie en sociaal onderzoek
3. Onderzoeksontwerp
4. Experimenten + Kwalitatief veldonderzoek
5. Enquêteonderzoek + Onopvallend onderzoek
6. Conceptualisering, Operationalisering en meten + Indexen, schalen en typologieën
7. Kwalitatieve data analyse + Kwantitatieve data analyse + Multivariate analyse
8. De Ethiek en politiek van sociaal onderzoek
1
,Hoofdstuk 1 Kernbegrippen
Menselijk onderzoek en wetenschap
Epistomology = De wetenschap van het weten: systemen van kennis
Methodologie = The wetenschap van het ontdekken: procedures voor wetenschappelijk onderzoek
Agreement reality (overeenstemming van werkelijkheid) = Veel weten we door overeenstemming
in plaats van door ervaring. Denk aan de twee belangrijke bronnen van overeenstemming: traditie en
autoriteit. Het betreft de dingen die we weten als onderdeel van de cultuur die we delen met
anderen om ons heen.
Replicatie = Een onderzoek herhalen om resultaten van een
eerder onderzoek te testen/bevestigen/betwijfelen.
Theorie = Een systematische verklaring voor observaties die
gerelateerd zijn aan een specifiek levensaspect:
jeugdcriminaliteit, sociale stratificatie, politieke revolutie etc.
Een theorie wordt geschreven in de taal van variabelen.
Variabelen = logische set van attributen (Gender)
Attributen = Karakteristiek/kenmerk (Man/vrouw)
Afhankelijke variabele = Een variabele die wordt veroorzaakt
door een andere variabele. De beïnvloede variabele.
Onafhankelijke variabele = Een gegeven/niet beïnvloedde
variabele. Deze variabele veroorzaakt de andere variabele.
Idiografisch = Volledige verklaring van een specifieke casus. Een benadering van uitleg waarin we
proberen alle specifieke oorzaken van een bepaalde situatie/gebeurtenis uit te putten. Stel je voor
dat je probeert om alle redenen op te noemen waarom je hebt gekozen om aan de Erasmus
Universiteit te studeren. Vanwege al die redenen is het zo moeilijk voor te stellen dat je een andere
keuze maakt.
Nomothetisch = Algemene verklaring van veel casussen. Een benadering van uitleg waarvan we
proberen een paar oorzakelijke factoren te identificeren die over het algemeen invloed hebben op
een klasse van omstandigheden of gebeurtenissen. Stel je voor dat er twee of drie sleutelfactoren
bepalen welke universiteit studenten kiezen - nabijheid, reputatie, enzovoort.
Inductie = Theorie redeneert van specifieke observaties naar
algemene patronen. Het logische model waarin algemene principes
zijn ontwikkeld op basis van specifieke observaties. Bijv: Je hebt
2
,opgemerkt dat joden en katholieken meer kans hebben om democratisch te stemmen dan
protestanten. Je kunt dan concluderen dat religieuze minderheden in de VS vaker zijn aangesloten bij
een democratische partij. Jouw taak is om te verklaren waarom.
Deductie = Start bij algemene uitspraken en voorspelt specifieke observaties. Het logische model
waarin specifiek verwachtingen van hypothesen zijn ontwikkeld op de basis van algemene principes.
Beginnend vanaf het algemene principe dat alle docenten middelen zijn, zou je kunnen verwachten
dat deze ene docent je niet zal toestaan van koers veranderen. Deze verwachting zou het resultaat
zijn van deductie.
Toestaan van ambiguïteit = Het vermogen om conflicterende ideeën in je gedachte tegelijkertijd vast
te houden, zonder ze te ontkennen of af te wijzen.
Soms willen onderzoekers overgeneraliseren. Dit wordt voorkomen door een sufficiënt aantal
observaties te verzamelen en door onderzoek te herhalen.
3
, Hoofdstuk 12 Kernbegrippen
Evaluatie onderzoek
Evaluatieonderzoek = Een vorm van toegepast onderzoek, dat zich richt op de effecten van sociale
interventies. Evaluatieonderzoek wordt uitgevoerd om de impact van sommige sociale interventies te
bepalen, zoals een programma dat zich richt op het oplossen van een sociaal probleem.
Evaluatieonderzoekers gebruiken vaak experimtele of quasi-experimentele ontwerpen (time-series
studies, gebruik van nonequivalent controle groepen)
Needs assesement studies (behoefte beoordelingsstudies) = Studies die gericht zijn op het bepalen
van het bestaan en de omvang van problemen, typisch onder een deel van de bevolking, zoals als
ouderen.
Kosten-baten studies = Studies die bepalen of de resultaten van een programma kunnen worden
gerechtvaardigd door de kosten ervan (zowel financiële als andere kosten)
Monitoring studies = Studies die zorgen voor een stabiele informatiestroom over iets belangrijks,
zoals misdaadcijfers of het uitbreken van een epidemie.
Programma evaluatie/ outcome assesments (uitkomstbeoordelingen) = De bepaling of een sociale
interventie het beoogde resultaat behaald.
Quasi experiments (quasi = gespeeld/zogenaamd/alsof) = Niet-ijverige (niet-rigide) onderzoek wat
enigszins lijkt op gecontroleerde experimenten, maar belangrijke elementen als pre- en posttesting
en/of controlegroepen ontbreken.
Time-series designs (tijdreeksen ontwerpen) = Een onderzoeksontwerp dat metingen verricht over
een bepaalde periode, zoals de studie van het aantal verkeersongevallen voor en na het verlagen van
de snelheidslimiet.
Nonequivalent control groep (geen gelijkwaardige controle groep) = Een controlegroep die
vergelijkbaar is met de experimentele groep, maar niet is gemaakt door de willekeurige toewijzing
van onderwerpen. Dit soort controlegroepen verschillen aanzienlijk van de experimentele groep als
het gaat om de afhankelijke variabele of de daaraan gerelateerde variabelen. Wanneer een
onderzoeker geen experimentele en controle groep kan creëren door random toewijzing van een
gemeenschappelijke pool, dan kunnen ze een bestaande controlegroep gebruiken die toevallig
hetzelfde is als de experimentele groep.
Multiple time-series designs (meerdere tijdreeksen ontwerpen) = Het gebruik van meer dan één set
gegevens die in de loop van de tijd is verzameld, zoals bij ongevallen in de loop van de tijd in
verschillende staten of steden, zodat vergelijkingen kunnen worden gemaakt.
Sociale indicatoren (ontwikkeling en monitoring ervan) = Metingen die de kwaliteit of aard van het
sociale leven weerspiegelen, zoals criminaliteitscijfers, kindersterftecijfers, aantal artsen per 100.000
inwoners, enzovoort. Sociale indicatoren worden vaak gecontroleerd om de aard van een sociale
verandering in een samenleving te bepalen.
4
