Leerdoelen logopedie bij NAH
1. De student laat zien hoe hij de kennis over etiologie, symptomatologie, herstel en
prognose van afasie, dysartrie, dysfagie, communicatieproblemen t.g.v. dementie,
neurologische communicatiestoornissen, degeneratieve neurogene aandoeningen (MS,
Parkinson, ALS) toepast in aangeboden casuïstiek, indien aanwezig volgens de
geldende richtlijnen
1.1 De student heeft kennis van etiologie, symptomatologie, herstel en prognose van
logopedische stoornissen bij NAH.
1.2 De student legt verschillen en overeenkomsten uit tussen de verschillende logopedische
stoornissen bij NAH.
Afasie is een stoornis in het formuleren van talige boodschappen.
Semantisch systeem, grammaticale encodering, fonologische verwerking
Vaak na een CVA
Afasiesyndromen:
Amnestische afasie
Woordvindingsproblemen
Taalproductie: vloeiend, pauzes en omschrijvingen
Taalbegrip: relatief goed, grammaticaal complexere zinnen zijn lastig
Afasie van Wernicke
Taalbegrip
Taalproductie: vloeiend, fonematische parafasieën, neologismen (gebruik van nieuwe
woorden of andere woorden)
Taalbegrip: gestoord, zowel op woord als op zinsniveau (communicatie lastig)
Afasie van Broca
Telegramstijl
Taalproductie: niet vloeiend, beperkt tot inhoudswoorden, functiewoorden en
grammaticale morfemen worden weggelaten
Taalbegrip: relatief goed, problemen met grammaticale complexere zinnen
Globale Afasie
Niet of nauwelijks spreken, moeite met begrijpen en gesproken taal
Lezen en schrijven nauwelijks mogelijk
Taalproductie: beperkt tot losse woorden of stereotype uitdrukkingen
Behandeling Afasie:
Stoornisgericht of functioneel wordt ook wel eens communicatieve therapie genoemd
Eerst stoornisgericht (voornamelijk functieniveau) daarna functioneel (vaak op
activiteiten en participatieniveau)
Stoornisgericht en functioneel
Stoornis
, Stimulatiebenadering
Cognitieve, neuropsychogische, neurolinguistische benadering
Linguïstisch georiënteerde benadering (echt bijv. semantiek, fonologie enz. behandelen)
Fonologische que eerste letter geven (bijvoorbeeld galgje)
Semantische que ik zit aan de … (aanvulzinnen, omschrijven)
Functionele benadering:
Psychosociale benadering
Omgevings- systeembenadering
Pragmatische georiënteerde therapie
Partnertraining
Dysartrie is een spraakstoornis die veroorzaakt wordt door een beschadiging van het
zenuwstelsel. Spieren van de mondmotoriek werken onvoldoende.
Realiseren van de spraakbeweging
Therapiedoel: bereiken van optimale manier van communiceren tussen patiënt en zijn
omgeving
Testen: Radboud Oraal onderzoek, Mondmotorisch onderzoek, NDO-V
Insteek therapie:
, Reversibel: Herstel mogelijk
Stationair: Aanpassingen leren
Progressief: Vertragen (herstellen kan niet)
Revalidatietechnieken
Articulatieoefeningen
Resultaat merkbaar na langere tijd oefenen
Compensatietechnieken:
Spreektempo
Resonans
Intonatie/prosodie
Luidheid
Ademhalingsoefeningen
Ondersteunende communicatie (alternatieven)
Algemene therapieprincipes
Vroegtijdige behandeling
Ziekte-inzicht v/d patiënt/ omgeving
Uitleg aan de patiënt/ omgeving
Factor onderkennen die spraak meest verstoort
Componenten spreekgedrag werken samen
Therapie inpassen in ADL (frequent + functioneel oefenen)
Gebruik spraak/ communicatiemiddel
Fonologie: klankleer
Morfologie: opbouw van woorden
Syntaxis: opbouw van zinnen
Pragmatiek: taalgebruik
Semantiek: betekenis van woorden, woordenschat.
Spraakapraxie
Apraxie van de spraak
Planning en programmering van de spraakbewegingen
In literatuur ook wel gesproken over verbale apraxie
Komt geïsoleerd zelden voor, wel vaak in combinatie met een afasie
Is een stoornis bij de articulatorische programmering en planning van de spraak
Buccofaciale apraxie (vraag je bijvoorbeeld aan iemand: kunt u de tong uitsteken? Ze
willen het gaan doen maar ze weten niet meer hoe het moet). Kan ook problemen
veroorzaken met slikken
Diagnostiek Spraakapraxie
DIAS (diagnostisch instrument apraxie van de spraak)
