- Empowerment: Met je eigen kracht als uitgangspunt kun je meer regie nemen over je eigen
leven. Vaardigheden voor zelfmanagement ontdekken en verder ontwikkelen. Patiënt heeft
leidende rol.
o Doel: geloven in je eigen kracht
o Voorwaarde: patiëntgerichte benadering, autonomie, ask-tell-askprincipe
- Concordante: proces waarmee zorgverlener en patiënt overeenstemming bereiken over
gezondheidsgedrag
- Compliance: in welke mate patiënt eenzijdig door zorgverlener gegeven advies opvolgt
- Adherence: mate waarin gedrag van patiënt correspondeert met door zorgverlener gegeven
advies waarmee patiënt heeft ingestemd.
- Persistence: continuïteit van behandeling, volhouden.
- Health belief model: mate waarin patiënt medische voorschriften opvolgen hangt samen met
hun opvattingen omtrent ziekte en gezondheid en daarop gebaseerde verwachtingen.
o Patiënten volgen voorschriften vaker op wanneer:
Ze zich vatbaar achten voor de ziekte.
Ze geloven dat ziekte nadelige gevolgen zal hebben
Als ze nadelen van de behandeling acceptabel vinden
- Wilskracht: vermogen om je aandacht, emoties en verlangens te beheersen, maar ook het
vermogen om te doen wat je moet doen (ook als je daar geen zin in hebt)
- om te achterhalen of patiënten therapietrouw zijn is het belangrijk om vragen te formuleren
naar therapietrouw.
o Bijvoorbeeld: “veel mensen vinden het lastig om altijd medicijnen in te nemen, hoe
vaak neemt u uw medicijnen niet in?” In plaats van “neemt u uw medicijnen altijd
in?”
- Depressieve klachten verlagen kwaliteit van leven en hebben negatieve gevolgen voor
behandeling van diabetes.
o Dieetadviezen slechter opgevolgd, minder therapietrouw, minder beweging, glucose
minder adequaat monitoren.
- Psychosociale interventies voor DM
o Educatie en steun: informatie, training in verzorging, lotgenoten, familie
o Ontspanningsoefeningen
o Cognitieve therapie: niet constructieve gedachten vervangen door constructieve
gedachten
o Inzicht gevende therapie: inzicht verschaffen in oorsprong van gevoelens en
problemen
o Gezinstherapie: cognitief gedragsmatig, inzicht gevend. Interactie tussen
familieleden.
- Zelfmanagement tools DM:
o Diabetergestemd
o Diabetesforum
o Diabetes de baas
- Persoonlijkheidskenmerken zijn van invloed op reacties op stressvolle situaties en daardoor
op de mate waarin we stress ervaren.
- Moderatoren: factoren die kunnen voorkomen dat een stressor stress veroorzaakt.
o Beïnvloeden stressniveau dat we beleven, verlagen dit niveau.
- Type A gedragspatroon: wordt gekenmerkt door intense, agressieve, competitieve of
perfectionistische reacties op gebeurtenissen > sneller kans op hartkwalen.
o Minder vertrouwen, sneller boos en strijdlustiger. Vinden situaties vaak bedreigend >
moeilijker relaties te onderhouden > beschikbaarheid sociale steun neemt af.
, o Ook gedragingen die gezondheid bedreigen, roken, alcohol, overmatig eten
o Arousal neemt sneller toe, het niveau is hoger en duurt langer voordat het weer op
normaal niveau is nadat stressor is verdwenen.
o Hogere concentratie cytokinen, stressreactie wordt verlengd.
o Perfectionisme hangt samen met hooggestelde doelen en angst en depressie bij niet
bereiken van de doelen.
- Locus of control: plek waar individu belangrijkste invloed op gebeurtenissen in leven situeert
o Internaliseren: interne locus of control, de mens heeft veel invloed op de resultaten
van leven. Bijv hard studeren > goede cijfers.
o Externaliseren: externe locus of control, mens heeft weinig invloed op resultaten van
het leven. Bijv mate waarin ze geliefd zijn bij docent > goed/slecht cijfer.
o Van invloed op levensduur, interne locus of controle.
- Primaire controle: handelingen die externe gebeurtenissen sturen.
o In westerse culturen.
- Secundaire controle: beheersen van individuele reacties op externe gebeurtenissen.
o Oosterse culturen.
- Aangeleerde hulpeloosheid: geleerd om negatieve gebeurtenissen toe te schrijven aan eigen
persoonlijke gebreken.
o Externe locus of controle
- Weerbaarheid: houding gebaseerd op weerstand tegen stress. Bestaat uit 3 factoren:
o Uitdaging; veranderingen zien als een uitdaging en mogelijkheid om te leren en
groeien.
o Betrokkenheid of toewijding: ze gaan ervoor. Zoeken naar manier om uitdaging het
hoofd te bieden.
o Controle: interne locus of controle, goed in oplossen van problemen. Geen
aangeleerde hulpeloosheid.
- Optimisme: positief, stressoren worden geïnterpreteerd als situationeel en tijdelijk.
o Positieve emoties stimuleren afweerstelsel. Stressvolle situaties hoofd bieden door
actieve coping.
o Kenmerkt zich door 3 aannames of attributies over negatieve gebeurtenissen:
Toeschrijven aan specifieke situaties. > slecht cijfer voor toets = niet slecht
op school.
Verklaringen zoeken in situationele factoren en niet in persoonlijke factoren.
> dag van tevoren les gemist ipv niet slim genoeg.
Situaties beschouwen als tijdelijk. > geen lessen meer missen dus volgende
toets beter ipv haal het lage cijfer nooit meer op.
o Positieve instelling aanleren door denken, zelfbeeld en gedrag op constructieve
manier aan te passen.
- Veerkracht: capaciteit om aan te passen en welzijn te bereiken.
- Er zijn 2 soorten gedrag voor stressmanagement;
o Afweer: reduceren van symptomen van stress of verminderen van bewustzijn van de
symptomen.
Nadeel: de stress komt onvermijdelijk terug.
o Coping: oorzaken van stress verminderen of wegnemen.
Probleemgericht: actie die wordt ondernomen om stressor te begrijpen en
oplossing te vinden voor probleem dat gerelateerd is aan stressor.
Emotiegericht: reguleren van emotionele reactie op stressor. Gevoelens
identificeren en concentreren om ze te verwerken.
Piekeren: blijven hangen in negatieve gedachten (in plaats van
emoties)
- Positieve coping strategieën
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijkereussing. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.