Motorisch leren en ontwikkelen
College 1
Peter J. Beek, Nieuwe, praktisch relevante inzichten in techniektraining.
Motorisch leren: uitgangspunten en overwegingen (deel 1)
Differentieel leren = herhalen zonder herhaling, elke poging is anders
- Verschillen betreffen zowel invariante bewegingskenmerken als parameters
Leren = Een proces dat leidt tot relatief duurzame veranderingen in het gedragspotentieel als gevolg
van specifieke ervaringen met de omgeving.
Veranderingen in gedragspotentieel moeten een zekere tijd blijven voortbestaan
Leren is dus niet prestatieverbetering , want het is een verandering in het gedragspotentieel
Motorisch leren: Verandering in vermogen om motorische taken uit te voeren die het gevolg zijn van
oefening en training.
Het geleerde is afhankelijk van de omstandigheden waaronder geoefend werd.
o Oefening kan door te specialiseren of door diversificatie
Er is sprake van retentie: kennis blijft aanwezig, duurzame verandering
Vaardigheden komen in verschillende contexten tot uiting, transfer naar andere situatie
transfertest (dmv impliciet leren)
Je leert pas als gedrag latere tijd nog aanwezig is
Retentietest: na enige tijd vaststellen of er verandering in gedragspotentieel is opgetreden.
Retrieval strength = Vermogen om gedrag op te wekken (= de actuele mate van toegankelijkheid).
Als een sporter aan het einde van een training vooruitgang laat zien t.o.v. het begin van de
training is er sprake van:
Storage strength = Vermogen om een leereffect teweeg te brengen
Transfertest: Vaststellen in hoeverre dat, wat werd geleerd ook op een andere situatie van
toepassing is (Omstandigheden tijdens training zijn anders dan tijdens wedstrijd).
Deliberate practice: Talent is deels maakbaar
- Oefening gericht op realiseren van specifieke, grensverleggende doelen.
- Gericht op vernieuwing (Gerichtheid)
- Continue feedback over gehanteerde techniek en de uitkomst is belangrijk (Kwaliteit)
TRADITIONEEL MODEL
,Drie-fasen-model van Fitss en Posner (traditioneel model motorisch leerproces):
o In begin aandacht op uitvoering richten (interne focus), daarna op resultaat (externe focus)
o Onafhankelijk worden van mentale processen en een steeds sterkere automatisering van
de bewegingsuitvoering.
Leren van complexe bewegingen verloopt langs 3 stadia
1) Verbaal cognitieve fase: Doorgronden van de beweging.
Bewust bezig met de beweging
Veel self-talk
Sturing vindt plaats door visuele waarneming
Instructie: expliciete kennis brengen in vorm van stap-voor-stap uitvoeringsregels
2) Associatieve fase: Bewegingsgevoel wordt beter
Oorzaak-gevolg relaties ontdekt
Perceptie en actie raken verbonden (voelen of je het goed doet)
Onderdelen van beweging versmelten
Finetunen
Feedback hier het meest (extrinsieke feedback = kennis van
uitvoering)
3) Autonome fase: Bereikt door intensieve herhaling kennis is impliciet geworden.
Uitvoering verloopt vanzelf, zonder bewuste aandacht of sturing.
Bezig met doel van de beweging (bijv. scoren)
Feedback op bewegingsuitvoering leidt nu tot verstoring
KRITISCHE KANTTEKENINGEN BIJ TRADITIONELE MODEL
1. Leerproces kan ook onbewust (impliciet) starten (o.a. Masters, 1992)
2. Aandacht voor het doel van de beweging kan ook in het begin van leerproces nuttig zijn
• Externe focus van aandacht (o.a. Wulf, 1998)
3. Herhalen zonder herhalen kan ook nuttig zijn, i.p.v. enkel blijven herhalen
• Varied practice (Schmidt)
• Differentieel leren (Schöllhorn)
4. Je moet afweging maken of je wel een geautomatiseerde beweging wilt aanpassen
Beweging moet weer bewust verlopen Minder ruimte in werkgeheugen over.
Schematheorie van Schmidt: Nadruk op variabel oefenen
, Côte J., David J. Hancock. Evidence-based policies for youth sport
programmes
Primaire doelen van jeugdsport volgens Siedentop:
- Elite-ontwikkelingsdoel: gaat ten koste van bevrediging en genot op korte termijn
- Volksgezondheidsdoel:
- Educatieve doel: positieve levenswaarden onderwijzen
Primaire doelen van jeugdsport volgens Côte et al.:
- Performance
- Participatie
- Persoonlijke ontwikkeling
Evenwicht in de 3 P’s, door vroege diversificatie, doelbewust spel en plezier om intrinsieke
motivatie, competitieve geest en levenslange participatie te ontwikkelen.
Performance
Talentdetectie: onbetrouwbaar tijdens pre-puberale of puberale groeiperioden
Deliberate practice (Ericsson et al.): Doelbewuste oefening, hoge kwaliteit, hoge concentratie,
niet inherent plezierig, primaire doel om prestaties te verbeteren (10.000 uur trainen nodig om
topsport te behalen)
Doel: verbeteren prestatie
Aandacht voor feedback, feedback is essentieel
Sterke focus van aandacht
Specifiek oefenen
Vroege specialisatie
Ontkracht door Côte et al., met 3000-4000 uur zijn er ook topprestaties bereikt.
Gespecialiseerde sporprogramma’s op jonge leeftijd niet nodig
Diversiteit (i.p.v. specialisatie) tijdens kindertijd heeft positief effect op eliteprestaties
evenals langdurige deelname aan sport
Deliberate play (Côte et al.): Vroege ontwikkelingsactiviteiten die intrinsiek motiverend zijn,
onmiddellijk voldoening schenken en specifiek zijn ontworpen om maximaal te genieten.
Doel: plezier hebben
Intrinsieke motivatie
Informeel
Aangepaste regels
Experimenteren
Exploreren
Flexibiliteit
Vroege diversificatie
Developmental model of sport participation (DMSP)
- Bemonstering
- Specialisatie
- Investering
Stappen in verfijning van de DMSP:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofievm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,78. Je zit daarna nergens aan vast.