Dit document bevat college aantekeningen van Forensische Orthopedagogiek van de master Forensische Orthopedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam. Ik probeer altijd zoveel mogelijk mee te typen met de docent, dus de aantekeningen zijn redelijk uitgebreid. Ook de belangrijke plaatjes zijn erin op...
Forensische Orthopedagogiek
Definitie van forensische orthopedagogiek: de forensische orthopedagogiek bestudeert de
aanwezigheid en het ontstaan van ernstige problemen (jeugddelinquentie, trauma’s) van kinderen,
jongeren en jongvolwassenen en de daarmee samenhangende opvoedings- en gezinsproblemen,
waaronder kindermishandeling en -verwaarlozing. De problemen zijn zodanig ernstig dat justitieel
ingrijpen dreigt of reeds is ingezet (kinderbeschermingsmaatregelen en strafrechtelijke interventies).
Het is de specifieke justitiële invalshoek die aan deze invulling van de orthopedagogiek het predicaat
‘forensisch’ verleent. De kans op, dan wel daadwerkelijk justitieel ingrijpen, geeft aan de forensische
orthopedagogiek een bijzondere dimensie. De vraag of er van buitenaf – van overheidswege –
ingegrepen moet worden in een opvoedings- en gezinssituatie, en de inbreuk die daarmee wordt
gemaakt op het leven van kinderen,
jongeren en gezinnen, confronteert de
forensische orthopedagoog met wezenlijke
vraagstukken van ethische, juridisch en
maatschappelijke aard.
Helpt dwang?
De achtergrond is dwang: we zijn bezig te
werken met de achtergrond van dwang. Maar
ook drang. We weten dat hoe meer dwang we
uitoefenen, hoe minder effectief de
interventies zijn die we doen. Met drang
bereiken we over het algemeen meer. We
zien op het plaatje dat de onderste balk
ambulante interventies zijn, als je daar dwang inzet is er geen effect. Het effect neemt toe bij drang en
vrijwillig nog meer. Community interventies hebben überhaupt meer effect dan residentiële
interventies. Het drangkader is sterk opgekomen in de jeugdbescherming en er zijn ernstige bezwaren
tegen geuit. Er gebeuren namelijk heel ingrijpende zaken rondom kinderen en gezinnen zonder dat er
enige toetsing is van een rechter. Dat maakt het een heel lastig kader.
We laten ons leiden door de IVRK. Het belang van evidence-based geldt nog meer in een gedwongen
kader. Aangezien in een vrijwillig kader mensen een keuze hebben en zich kunnen laten informeren.
Bij dwang hebben mensen geen keuze en als deze behandeling dan nog eens schadelijke effecten
heeft, is dat een slechte zaak. Zie ook artikel 16 van het IVRK: let ontzettend op met ingrijpen. En als
we ingrijpen, laten we dit dan ook doen met enige evidentie dat het ook helpt wat we doen. En niet
ingrijpen zonder dat we er zeker van zijn dat het positief kan zijn.
Onderzoeksdesign versus uitkomst
Het is belangrijk om altijd goed onderzoek te doen. We moeten interventies goed toetsen, want het is
van grootste belang. Op het plaatje zie je dat 5 het hoogste niveau is van robuustheid: hier kan je
alternatieve verklaringen voor het effect van de interventie uitsluiten (RCT’s). De bovenste lijn laat zien
, Colleges Forensische Orthopedagogiek
hoeveel interventies positief testen. Bij de 90
hoogste categorie is dat 37%. Ga je terug in 80 80
74
niveau van robuustheid, gaat het % omhoog. 70
66
60 61
Dus hoe minder goed het design van het negatief
50 48
onderzoek, des te meer we het idee krijgen
%
40 37 geen
dat de interventie helpt. Het maakt niet 30 effect
24 positief
zoveel uit voor negatieve effecten, daar is 20 20
17
21
18 15
het vrijwel hetzelfde voor elk design. Het 10 9 10
0 0
onderzoeksresultaat en of we denken dat
1 2 3 4 5
een interventie helpt of niet is dus
SMS
afhankelijk van het onderzoeksdesign.
Wat werkt in de justitiële jeugdzorg?
We laten ons leiden door het RNR-model:
• Risicobeginsel
• Intensiteit van de interventie wordt afgestemd op het risico op herhaling (recidive)
van een delict (strafrechtelijk) of kindermishandeling en verwaarlozing
(civielrechtelijk)
• Behoeftebeginsel
• De interventie richt zicht op veranderbare factoren die gerelateerd zijn delinquentie
(criminogene factoren; strafrechtelijk) of Kindermishandeling en –verwaarlozing
(civielrechtelijk)
• Responsiviteitsbeginsel (i.e., op maat beginsel)
• De interventie wordt afgestemd op de leerstijl, motivatie, cognitieve mogelijkheden
en andere relevante kenmerken van de persoon met zijn of haar omgeving
Meta-analyse effecten programma-integriteit bij interventies voor gedragsproblemen
Heel belangrijk is dat je behandelingen uitvoert zoals bedoelt. Er is een meta-
%
analyse uitgevoerd en zij heeft laten zien dat als de programma-integriteit 40
laag/midden is, heeft de interventie bij 8% tot verbetering geleid t.o.v. de 35
35
controlegroep. Dat is niet significant. Als de programma integriteit hoog is, 30
heeft het bij 35% effect. Dat is een behoorlijk effect. Er is wel vaak kritiek op
25
programma integriteit, omdat cliënten in een keurslijf worden gedrongen.
20
Hierdoor kan je te weinig flexibel zijn en niet goed hulp verlenen. Dat is tot op %
15
zekere hoogte waar, maar als je het RNR-model goed toepast is dat misschien
10 8
helemaal geen punt. Het responsiviteitsprincipe betekent namelijk dat je hulp
5
op maat biedt. Interventies die zijn ontwikkeld aan de hand van het RNR-
0
model kunnen dus inspelen op de speciale behoeften van kinderen, jongeren laag/midden hoog
en gezinnen. Toch is er nog een extra probleem: er gebeuren allerlei zaken in
het forensische veld, door toepassing van dwang, dat het onmogelijk is om een interventie integer uit
te voeren. Eén van die factoren bijvoorbeeld is je bent residentieel geplaatst en je krijgt een
behandeling, maar die wordt niet afgemaakt. Soms zie je dat jongeren ambulant behandeld worden
en er dan iets gebeurt (bv. uit huis geplaatst), hoe gaat het dan verder met de behandeling? En heeft
die behandeling wel effect als het leefklimaat dan niet goed is? Kan de behandeling dan worden
uitgevoerd zoals bedoeld?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lexaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
