Samenvatting
Samenvatting Week 4 OVV-2
- Vak
- OVV-2
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van week 4 van het blok OVV-2. Bevat zowel college-aantekeningen als studiestof.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Week 4 OVV-2HC Sturing van eetgedrag A
Sociale relevantie
- Obesitas komt wereldwijd voor; pieken in Amerika, Australië
o In NL is er een prevalentie van overgewicht
▪ 15% populatie NL heeft obesitas
- Obesitas= BMI (gewicht kg/ lengte m2) > 30
o > 25= overgewicht
- Prevalentie obesitas neemt over de jaren toe
o Calorierijke voeding neemt toe en heel veel keuzes (inname hoog suiker/
koolhydraten producten)
o Energieverbruik is minder geworden in de laatste jaren
Gevolgen obesitas
- Hersenen
- Ontwikkeling kanker
- Hart- en vaatziekten
- Gewrichten
- Type 2 DM
Obesitas en DM-2
- Mensen met obesitas en
DM-2 > inname
vet/suikerinname
veranderen > 70% kan
slikken met medicijnen
o Hiermee type 2 DM
voorkomen
o Echter steekt wel
ingewikkelijker niet
zomaar veranderen van eetgedrag
▪ Gaat om wilskracht (willen veranderen eetpatroon) vs. fysiologie
(beïnvloeding/ regulatie eetgedrag)
Energiebalans
- Veel inname vet en suiker vs. gebrek aan beweging (verbranding)
o Positieve energiebalans
- Energiebalans=
o Energieopname: koolhydraten, vetten en eiwitten
▪ Bij maaltijden: denken aan hoeveelheid (korte termijn regulatie/ feedback)
en frequentie (hongersignalen/trek, sociale factoren, gewoonte)
o Energieverbruik: basaalmetabolisme (60%), thermogenese (10%, bij aanpassing
temperatuur aan omgevingstemperatuur), fysieke activiteit
Eetcylcus opname
- Honger krijgen > honger bouwt op > tot signaal ik moet eten (hongersignalen stimuleren
eetlust)
o Dan ga je eten
, o Zit je vol; gemedieerd door
verzadigingssignalen omdat je
aan het eteen bent >> leidt tot
verzadiging tussen de
maaltijden
- Tussen maaltijden heb je verzadiging
(satiety)= gevoel verzadiging tussen
maaltijden door
o Hierna ga je weer eten
Centrale regulatie eetgedrag
- Te maken met honger vs. verzadiging
o Deze signalen komen uit
periferie > signaleren naar centraal zenuwstelsel; vertellen energiestatus van lichaam
o Czs zorgt voor autonome output: energie-inname en adequate verandering voor
energieverbruik
- Aan ene kant homeostatisch eetgedrag= eten omdat je honger bent
o Ook hedonisch eetgedrag= eten omdat je iets lekker vindt, niet omdat je honger
hebt
Homeostatisch eetgedrag
- Centrale regulatie: hypothalamus is erg
belangrijk hiervoor
o Is een kern die signalen vanuit periferie/
andere gebieden hersenen opneemt >
veranderingen om aan te passen
- Als je in de ventromediale hypothalamus een
laesie aanbrengt (studie in kat) > kat ging enorm
veel eten en kreeg obesitas (accumulatie
vetweefsel)
o = verzadigingscentrum
o Laesie in latere hypothalamus > zagen het tegenovergestelde effect, kat at minder
en viel af
▪ Hongercentrum
- Zit ingewikkelder dan de studie: hypothalamus bestaat uit heel veel verschillende kernen
o Suprachiasmatic nucleus= belangrijk voor biologische klok
o Paraventriculaire nucleus= stressrespons
o Arcuate nucleus (bij knaagdieren)= belangrijk voor ontvangen perifere feedback
(dorsomediale nucleus ook)
▪ Bij mensen infendibulaire nucleus
o LHA
o Ventromediale nucleus
- Signalen honger uit periferie > gaan naar hersenen > hersenen zenden signalen terug naar
periferie
o Signalen uit periferie die eetgedrag reguleren:
▪ Nutriënten
▪ Hormonen (afgegeven doordat nutriënten in maagdarmstelsel komen)
▪ Neurale input (verzorgt door n. Vagus die projecteert van periferie naar
hersenen toe)
o Nutriënten/ hormonen bereiken hersenen via bloedbaan
, ▪ Ook effect op n. Vagus signalering > dus beïnvloeding neurale input naar
hersenen
Hormonen van invloed op eetgedrag
- Hormonen die stimuleren om te eten= ghreline
o Afgegeven door endocriene cellen in maag wanneer de maag leeg is > afgifte
ghreline > hierdoor gevoel van honger (‘hongerhormoon’)
o Ghreline
▪ Afgegeven door cellen in maagwand
▪ Hoog bij lege maag (restrictie)
▪ Stimuleert eetlust
o Bij volle maag > mechanoreceptoren rekken op > minder ghreline afgifte
- Hormonen die inhiberen om te eten
o Wanneer maag vol > expansie (oprekking) van maagwand > gedetecteerd door
mechanoreceptoren > afgifte ghreline wordt verlaagd
o Door minder ghreline > signaal van honger wordt dus tenietgedaan
o Hormonen worden afgegeven door darmstelsel
▪ CCK:
• Afgegeven door duodenum en jejunum
• Onderdrukt eten en maaglediging (net als langzamere passage,
voedsel blijft langer in je maag > langere blootstelling aan enzymen
in maag om af te breken en minder honger)
• Stimuleert afgifte galzouten
• Deze laatste 2 effecten goed voor vertering van voedsel
▪ GLP1:
• Afgegeven door ileum en colon
• Onderdrukt eten/ maaglediging
• Stimuleert insulineafgifte (te maken met verhoging in
bloedsuikerwaardes na eten) > waardoor bloedsuikerspiegel daalt na
het eten
▪ PYY:
• Afgegeven door ileum en colon na maaltijd
, • Onderdrukt eten
o Leptine
▪ Geproduceerd en afgegeven door vetweefsel
▪ Bij stijgende concentratie > onderdrukt eetgedrag
▪ Als concentraties zakken > stimuleert eetgedrag
o Insuline
▪ Door beta-cellen in eilandjes Langerhans in pancreas afgegeven
▪ Afgegeven als bloedsuikerspiegel stijgt
▪ In hersenen verlaagt insuline de eetlust
o Deze hormonen doen honger stoppen
Hormonen van invloed op homeostase
- Ghreline, CCK, PPY, GLP1= hormonen die werken op korte termijn
o Belangrijker bij beëindigen maaltijd
- Leptine en insuline afgegeven in proportie tot hoeveelheid vetmassa die je hebt
o Werken op langere termijn
o Ook effect op eetgedrag maar ook op lichaamsgewicht (vetmassa)
Neurale input in regulatie van eetgedrag: n. Vagus
- Regulatie door nervus vagus vanuit periferie >
hersenen
o Ook wel hersendarm as
o Vagus zenuw detecteert > cellichamen
in nekregio > eindigt zenuw in
hersenstam
▪ Gebied waar zenuw
binnenkomt in hersenstam:
nucleus tractus solitarius
(hersenstam)
▪ Hersenstam is belangrijk voor
verzadigingssignalen gemedieerd door vaguszenuw
- Vaguszenuw detecteert:
o Mechanosensatie: meet oprekking maag- en darmwand
▪ Heeft te maken met hoeveelheid nutriënten die binnenkomt (volume)
▪ Want wat binnenkomt > uitrekking van wanden
o Chemosensatie: gaat om het type nutriënten in het lumen
▪ Nutriënten in lumen > passeren darmepitheel > detectie door uiteinden
vagale vezels
▪ Door nutriënten > hormonenafgifte > deze hormonen grijpen ook aan op
receptoren op uiteinde vagale vezels
o Hierdoor signaleert vagus zenuw > brengt signalen over naar hersenen
Centrale regulatie op niveau hersenen
- Hypothalame kernen; arcuate nucleus ligt heel dicht bij bloed hersenbarrière
o Bij dit plekje is de bhb een soort van ‘lek’ > signalen uit periferie kunnen hier de
barriere over en naar neuronen toe in arcuate nucleus
- In arcuate nucleus 2 populaties neuronen:
o Agouti-related proteïn en neuropeptide Y-neuronen (NPY)
▪ Bij activatie neuronen > stimuleren eetgedrag
o Proopiomelanocortin (POMC) en cocaine emphetamine related transcipt
▪ Bij activatie > stopt eten
- De hormonen van hierboven hebben effect op deze neuronen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliajongejan98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen