Prostaatcarcinoom
- mCRPC= gemetastaseerd resistent prostaatcarcinoom
- Castratieresistent= geen reactie meer op behandelingen van uroloog
- Doelen behandeling:
o Verbetering ziektevrije overleving (PFS)
o Verbetering overall survival (OS)
o Uitstellen ziekte-gerelateerde symptomen
- Overleving over de jaren verbetert
- Etniciteit en incidentie/ mortaliteit
o Afrika-Amerikaanse vooral (mogelijk door hogere inflammatie, genetische oorzaak)
o Mannen
o 10% prostaatkankers heeft een genetische oorzaak
o Leefstijl zou een rol kunnen spelen
o Niet een duidelijke oorzaak waarom de een het krijg en de ander niet
Chemotherapie
- Tot 2004 geen standaard chemotherapie; geen overlevingswinst in studies
- Wel werd soms activiteit gezien van:
o Mitoxantrone, estramustine, etoposide, paclitaxel, docetaxel, doxorubicin,
vinblastine
- Van de taxusboom kun je docetaxel:
o Werking: stabilisatie microtubuli
o ???????
- De behandeling van mCRPC (2004): docetaxel (chemo, behandel je prostaatcarcinoom zelf, 6-
8 weken langere overleving)
o Bisfosfonaten: elke maand in een infuus geven, skelet gerelateerde events uitstellen
(minder pijn en minder snelle achteruitgang)
o Bij geen reactie op docetaxel >> cabazitaxel
- Immunotherapie is nog in onderzoek hoe dit het beste ingezet kan worden
- Radium-223= ingezet bij botmetastasen (werkt alleen bij metastasen in het bot)
- Patiëntengroep is heterogeen, behandeling verschilt dus ook per patiënt
o Wel of geen metastasen, pijn hiervan, mutatie, verschil in performance status
Performance status
- Belangrijk in keus bij behandeling
o Bij 0-1 > kan behandeld worden
o 3-4 > vaak geen behandeling (patiënt kan het niet aan en patiënt profiteert niet van
de behandeling)
- 0= asymptomatisch
o Kan alles doen zoals voor ziekte, geen beperkingen
- 1= symptomatisch maar volledig mobiel
o In staat lichte werkzaamheden te verrichten
o Beperkt in fysieke zware activiteiten maar mobiel
- 2= symptomatisch, <50% in bed overdag
o In staat tot zelfverzorging maar in staat werkzaamheden te verrichten
Indeling prostaatkanker
, - PSA-waarde= stijgt bij toenemen ziekte
- T= tumor
o 1= vaak nog niet te zien
o 4= doorgegroeid naar omliggende structuren
- N= lymfklieren
o 0= geen lymfklieren
o 1= wel
- Gleason-score= zegt iets over kwaadaardigheidsgraad van de prostaat onder de microscoop
o Patholoog kijkt naar welke cellen hij het meeste ziet
o Hoe hoger het getal > hoe kwaadaardiger de prostaatkanker
o Stadium 4= uitgebreid op afstand gemetastaseerd (meestal in het bot voor
prostaatkanker, soms in lever/longen)
Metastasen: skeletscintiegrafie en CT-scan
- Vooral monitoring op basis van PSA
o Aangemaakt door prostaatkankercellen
o Bij stijgen > botscan
- Botscan: kijken naar metastasen in het bot
- CT-scan: om te kijken of het ook in de organen zit
o Zwarte vlekken > verdacht voor uitzaaiingen
- Laatste jaren nieuw: PSMA-PET
o Veel gevoeliger dan een botscan
o Nucleair onderzoek met stralingen
Progressie na castratie: CRPC
- Castratieresistent prostaatcarcinoom= patiënt heeft een onderdrukt testosteron maar toch
een stijging van het PSA
o Of uit zich in de vorm van botmetastasen, of plotseling ernstige pijn, of klachten van
long- of levermetastasen (of lymfkliermetastasen)
Longmetastasen vaak asymptomatisch
- Voorwaarden CRPC:
o Onderdrukt testosteron (< 50 ng/ml)
Dan ga je naar de oncoloog
o In hypothalamus wordt LnRH gemaakt > LH > in testikels aanmaak testosteron (ook
wat testostonproductie in de bijnier)
Behandeling
- Afhankelijk stadium, leeftijd en klachten
o Stadium 1-4a: uroloog en radiotherapeut
Watchful waiting
Lokaal: bestralen/ opereren/ brachytherapie (inwendig in prostaat
bestraling)
o Stadium 4b: medisch oncoloog
Palliatieve systeemtherapie
Principes palliatieve systeemtherapie
- Alleen ‘fitte’ patiënten: WHO 0-1-2 (bij 2 wel kijken of het haalbaar is)
o Hierbij ook kijken naar wat de leeftijd is
- Kwaliteit van leven gaat boven kwantiteit
- Liefst monotherapie, liever geen duo-therapie, geen triple-therapie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliajongejan98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.