Samenvatting
Samenvatting Week 2 OVV-2
- Vak
- OVV-2
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van week 2 van het blok OVV-2. Bevat zowel college-aantekeningen als studiestof.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 78 pagina's
Voorbeeld 4 van de 78 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: smitthomas • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
WC Epigenetica >>> bijwerken PP + printenEpigenetica
= de leer van genetische veranderingen (niks te maken met DNA-volgorde) maar te maken hebben
met de manier waarop DNA tot expressie komt.
- Hoe word je wie je bent?
o Nature (genen) en nurture (omgevingsinvloeden) en ervaring
o Iedereen begint als 1 enkele cel
▪ Eicel is aangelegd voor de geboorte van moeder (foetus van 3 maanden uit >
alle eicellen aangelegd in ovaria > geboren met alle eicellen waarvan jij bent
ontstaan)
▪ Deze eicel werd pas 36 jaar later bevrucht > allerlei invloeden voor
verwekking van jou zouden invloed kunnen hebben op wie jij bent geworden
- Ontwikkeling
o Pluripotente stadium: alle mogelijkheden liggen nog open voor de eicel (in stadium
2-cellig/ 4-cellig)
o Op een gegeven moment gaan de cellen zich differentiëren, in ene cel komen andere
genen tot expressie dan in andere cel (door epigenetische processen)
▪ Hierdoor zit er in elke cel van je lichaam dezelfde DNA
▪ Maar cellen verschillen wel tussen bv. je oog en je hart (heeft te maken met
het aan en uitschakelen van genen > dus andere functies van celtypen)
▪ Dus 1 genoom en heel veel verschillende epigenoom
▪ Epigenetische factoren binden dus aan DNA > hierdoor in sommige cellen
contractiliteit eigenschappen (in hart) en in andere cellen worden andere
genen aangezet (genen voor contractiliteit uitgezet) >> hierdoor krijgen de
celtypen andere specialisaties op basis zelfde genoom
o Meerdere manier waarop DNA harder/ zachter wordt aangezet (epigenetische
factoren):
▪ Uitgerolde DNA met methylgroepen (op helix) > bindt aan DNA > bepaalt
mate waarin het DNA kan worden afgelezen
• Methylering DNA= methylgroepen aan DNA > bepaalt mate waarin
DNA zelf wordt afgelezen
▪ Histonen (eiwitten): eiwitten waarom DNA gewikkeld ligt
• Kan heel strak of losser gewikkeld zijn
• Heeft te maken met hoeveelheid acetylering (acetylgroepen) > die
bepalen hoe strak of los
• Hoe losser > makkelijker bereikbaar voor transcriptiefactoren > dus
makkelijker tot expressie
▪ Op basis van 1 DNA-structuur > dus veel verschillende expressies
(epigenomen)
▪ Zowel methylering DNA en acetylering histonen kan bijdragen aan mate
waarin DNA tot expressie komt
o Epigentische factoren
▪ Nature (DNA) krijg je van je ouders
▪ Omgeving verandert (voedingsstoffen, straling etc.) kan van invloed zijn op
mate waarin er methylgroepen aan DNA binden of acetylgroepen die binden
> dus flexibel zorgen voor genen die soms wel tot ontwikkeling komen en op
andere momenten niet
1 genotype > verschillende fenotypes
- Door epigenetische expressen > leidt genotype eerst tot rups
, - Dan gebeuren er veel epigenetische expressen > eerst DNA ontdaan van de factoren > dan
weer geremethyleerd > vlinder met andere gedrag (wel zelfde DNA)
- Geldt ook voor mensen
o Genetisch identieke tweelingen > opgroeien in andere omgeving (zelfde nature,
andere nurture) > leidt tot verschillen in fenotype
▪ Geldt zowel voor gedrag, uiterlijk als functioneren van organen
Het belang van het begin
- Epigenetische programmering door voeding
- Bijen: werksters en de koningin (genetisch gezien hetzelfde)
o Elke larve wordt alleen koningin als 1e voeding koningengelei is anders werkster
o Deze stoffen binden aan het DNA > groeigenen worden aangezet > koningin is dus
ook 2x groter dan de werkster (geen ander DNA alleen groeigenen worden aangezet)
▪ Ook genen aangezet dat ovaria wordt aangezet > vruchtbaar
▪ Werkster kan het worden alleen genen worden niet aangezet > onvruchtbaar
o Zijn ook verschillen in gedrag en het brein
▪ De beien laten andere expressie zien van hetzelfde gen
▪ Dit verklaart waarom koningen ander gedrag vertonen dan werksters
o Werkster leeft gemiddeld 6 weken, koningin 6 jaar
▪ Heeft alles te maken met epigenoom en vroege voeding
▪ Laat de kracht zien van epigenetische factoren die belangrijk zijn hoe je DNA
tot expresie komt en wat je ermee kunt doen
Voeding en levensduur
- Voeding is ook heel belangrijk in het tot expressie brengen van genen
- Zwangere muizen kregen of gewoon dieet (20% eiwit) of hoeveelheid eiwit van 8%
o Nakomelingen verdeeld in westers dieet of normaal dieet
- Ze gaven de muizen dit eten en wachten tot de natuurlijke dood van de muizen
o Westers dieet > verkort levensduur
o Wat leert het over belang van voeding in zwangerschap > is heel belangrijk
o Wat is belangrijker? Voeding van geboorte tot dood of voeding in 3 weken van
muizenzwangerschap? >> de voeding tijdens zwangerschap is belangrijker voor
levensduur
- Geldt dit ook voor de mens?
o Gebruik gemaakt van de resultaten/ gegevens uit de hongerwinter
▪ Werd gekeken naar wat hun moeders aten/ niet aten > of dit gevolgen had
voor gezondheid van kind
o De voeding van moeder in zwangerschap had grote gevolgen voor kind
▪ Afhankelijk van moment in zwangerschap waar ondervoeding plaatsvindt
▪ In 1e trimester andere gevolgen voor kind dan aan eind zwangerschap
▪ In 1e weken van organogenese en ondervoeding > kindjes later minder
gezond (overlijden vaker aan hart- en vaatziekten, zijn kleiner etc.)
▪ PLAATJE DIA
o Werden grote verschillen gezien aan methyleringsprocessen
▪ Dus ook bij mens heeft voeding in zwangerschap invloed op mate van
expressie van genen
- Ook kleinkinderen van hongerwinter zijn minder gezond (ook dikker)
o Epigenoom wordt gedacht dat hiervan delen blijven hangen (grotendeels
leeggewassen na bevalling)
o Eicel waaruit kleinkind is ontstaan > is blootgesteld aan hongerwinter wanneer in
moeder (in baarmoeder oma)
,Zwangere vrouw
- 3 generaties: zwangere + ongeboren kind + kiemcellen van volgende generatie (eicellen voor
meisje + stamcellen als het om een jongen gaat)
o Via maternale + paternale lijn kan overerving van 1e op andere generatie
plaatsvinden
- Er wordt gedacht dat er iets bewaard blijft van epigenoom
o Gaat samen met differentiatie van cellen > later in het leven kunnen
methyleringsprocessen nog steeds veranderd wordt (epigenoom verandert)
o Mate van epigenetische factoren wordt beïnvloed door omgeving
▪ Dus bv. foliumzuur is heel belangrijk (methyldonor) > geeft methylgroepen af
aan omgeving > waardoor meer gemethyleerd het genoom kan raken
- Alle hongerwinter baby’s zijn net iets dikker, stressgevoeliger etc.
o Echter speelt ook omgeving van de kinderen een grote rol
o Zijn wel gevoeliger voor het ontwikkelen van ziekten en overlijden er ook vaker aan
1e duizend dagen: van conceptie > 2e jaar
- Dit zijn de belangrijkste dagen voor ontwikkelingen (invloed op epigenoom)
- Hyperemesis gravidurum=
o Vrouwen krijgen last van PTSS
o Mogelijk aanwijzingen voor groei van het kind (slechter)
- Huiselijk geweld=
o Kan leiden tot fysiek trauma
o Kinderen hebben later grotere kans op mentale en fysieke problemen
o Geweld laat sporen achter op DNA > kinderen gevoeliger voor stress (evt. hogere RR
hierdoor)
o Andere vormen van stress (bv. hongerwinter) > kinderen laten gevolgen zien
▪ Vaker gedragsproblemen, hogere cortisolspiegels
- Depressie of angst in zwangerschap
o Kan belangrijke invloed hebben op ontwikkeling van het brein
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliajongejan98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen