Themakatern
De koloniale relatie tussen
Indonesië en Nederland
ANTWOORDENBOEK
Erratum(aanvullingen) bij oplage 1
Bladzijde 12, opdracht 6a
De tekst hoort te zijn:
a Vergelijk bron 4 met een zelfde kaart uit een moderne atlas. Zijn er verschillen te
vinden in de manier waarop de kaart is getekend? Zo ja, welke?
Bladzijde 13, opdracht 18
De tekst moet zijn:
Hieronder staan vijf zinnen die te maken hebben met het failliet gaan van de VOC.
a Geef van elke zin aan of het de aanleiding, een oorzaak of een gevolg is van het failliet
gaan van de VOC.
Bladzijde 45, opdracht 1a
,De tekst hoort te zijn:
Teken twee tijdbalken in je schrift. De eerste tijdbalk loopt van 1600-1900. Verdeel deze
tijdbalk in maximaal 10 blokje. Je mag zelf weten hoeveel jaar een blokje is en niet alle
blokje hoeven evenveel jaren lang te zijn.
De tweede tijdbalk loopt van 1900 tot 2000. Verdeel deze tijdbalk in blokjes van 10 jaar.
,Oriëntatie
Hoofdvraag
Hoe heeft de relatie tussen Indonesië en Nederland zich
ontwikkeld tussen 1600 en nu?
opdracht 1
Deze opdracht maak je in een groepje van vier.
Nodig: twee blaadjes A4-papier.
a Schrijf in het midden van het eerste blad het woord ‘Indonesië’. Schrijf om de beurt een
woord op dat met Indonesië te maken heeft. Denk hierbij aan: producten uit Indonesië,
het klimaat, de taal en de ligging. Laat het blaadje minstens drie keer rondgaan.
Bijvoorbeeld: specerijen, peper, nootmuskaat, kruidnagelen, tropisch klimaat, in (Oost-)
Azië, regenwoud, Orang Oetan, de Chinees, nasi, Indonesische taal, olie, rubber, Rupia,
Nederlandse kolonie, Max Havelaar, ontwikkelingsland, enz.
b Schrijf in het midden van het tweede blad het woord ‘VOC’. Doe hetzelfde als bij
opdracht 1a.
Bijvoorbeeld: ontdekkingsreizen, de Batavia, Nederlands-Indië, specerijen, Verenigde
Oost-Indische Compagnie, forten, kolonies enz.
c Verbind de woorden die volgens jullie bij elkaar horen met lijnen. Bedenk per
woordgroepje een onderwerp en schrijf dat erbij.
Bijvoorbeeld : ontdekkingsreizen, politiek, specerijen, taal, aardrijkskunde,
grondstoffen, veroveringen, eten, enz.
opdracht 2
Lees: Waar gaat het over?
a Wat is het onderwerp van dit themakatern?
De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland.
b Pak een atlas en zoek Indonesië op. In welk werelddeel ligt Indonesië?
Azië
c Wat zijn de buurlanden van Indonesië?
De Filipijnen, Australië, Maleisië, Nieuw-Guinea, Oost-Timor, Singapore, Thailand,
Vietnam
d Wat is de hoofdstad van Indonesië?
Jakarta
e Noem ten minste drie eilanden die deel uitmaken van Indonesië.
Sumatra, Bali, Lombok, Bali, Ambon, Banda, Nieuw-Guinea
f Wat is de grootste godsdienst in Indonesië?
de islam
opdracht 3
Bekijk bron 1.
a Hoe groot denk je dat het schip van bron 1 is?
Eigen antwoord leerling.
b In 1622 voer het schip naar Indië. Hoeveel mensen denk je dat er mee aan boord
gingen?
Eigen antwoord leerling.
c Welke relatie bestaat er tussen bron 1 en het onderwerp van dit themakatern?
De Batavia was één van de VOC-schepen die naar onze kolonie Nederlands-Indië
voeren.
opdracht 4
Bekijk bron 2.
a Wat is de positie van de Indiër in de Nederlands-Indische maatschappij, volgens bron
2? Leg uit hoe je dat kunt zien.
, Hij is ondergeschikt aan de Nederlandse familie. Hij is een bediende volgens de tekst
en hij zit ook lager dan de Nederlanders op de afbeelding.
b Welke relatie bestaat er tussen bron 2 en het onderwerp van dit thema?
Op bron 2 is te zien hoe de relatie tussen Nederland(ers) en de Indische bevolking heel
lang is geweest. De Nederlanders waren de baas, de lokale bevolking moest
gehoorzamen. Ook werkten ze voor de Nederlanders.
opdracht 5
Bekijk bron 3.
a Zoek op of bespreek met elkaar wat een Pasar Malam is en wat je er zoal kunt doen.
Een Pasar Malam is een Indonesische / Aziatische markt / festival. Je kunt er Azië
ontdekken, de Aziatische keuken proeven , kijken en luisteren naar Indonesische
dansen en muziek. Er zijn kraampjes met spullen uit Indonesië enz.
b Welke activiteiten zou jij willen bezoeken als je op een Pasar Malam zou zijn?
Eigen antwoord leerling.
c Welke relatie bestaat er tussen bron 3 en het onderwerp van dit themakatern?
Je ziet Indonesische mensen optreden op een Indische jaarmarkt in Nederland. Dit is
een voorbeeld van één van de vele dingen die in de Nederlandse maatschappij
herinneren aan de tijd dat Indonesië een kolonie van Nederland was. Doordat Indonesië
een kolonie van Nederland was, leerden we de Indische (eet)cultuur kennen en namen
we ook dingen over uit de Indische cultuur. Veel Nederlanders woonden in Nederlands-
Indië. Als ze terugkeerden namen ze dingen en invloeden mee vanuit Indië. Ook
kwamen er veel mensen uit Indonesië naar Nederland, met hun eigen cultuur en
gewoontes.
opdracht 6
Lees nogmaals: Waar gaat het over?
a Hoe lang deed het schip de Nieuw Hoorn over de reis naar Indië?
11 maanden
b Waarom was er vee aan boord van het schip, denk je?
Dat werd gebruikt als vers voedsel op de lange reis. Omdat er geen ijskasten waren,
was het handig om voedsel zo vers mogelijk mee te nemen en pas op het laatste
moment klaar te maken
c Indië heet nu Indonesië. Als jullie nu naar Indonesië willen gaan, hoe ga je daar dan
naartoe?
Met het vliegtuig of eventueel met een cruise.
d Hoe lang doe je er nu over om in Indonesië te komen, denk je?
Eigen antwoord leerling.
opdracht 7
a Welke drie namen staan in de tekst voor de Nederlandse gebieden in Oost-Azië?
Oost-Indië, Nederlands-Indië en Indonesië.
b Bedenk waarom dat gebied steeds anders werd genoemd.
Omdat het gebied steeds door andere mensen / landen werd bestuurd. En elk land /
groep mensen geeft een andere naam aan een gebied.
c Ook Nederland had in de 17e eeuw een andere naam. Welke?
De Republiek der 7 Verenigde Nederlanden
opdracht 8
Blader door het thema en lees en bekijk alle bronnen.
Deze opdracht doe je in een groepje van vijf.
Nodig: fotocamera, kopieerapparaat, papier, kleurpotloden en stiften.
Jullie gaan een tentoonstelling samenstellen met als thema: Nederland en Indonesië,
1600-2010. Lees de opdracht door en verdeel de taken.
• Kies uit elk hoofdstuk één beeldbron en één tekstbron die passen bij het thema:
Indonesië en Nederland, 1600-2010. In totaal kiezen jullie dus tien bronnen.
• Schrijf bij elke bron een bijschrift waarin je uitlegt waarom jullie juist voor deze bron
hebben gekozen.
