Hierbij een samenvatting van het online leergedeelte bij het boek 'Verhalen vertellen en vragen stellen'. De zes geestelijke stromingen die op deze site te vinden zijn, zijn in deze samenvatting samengevat.
,1. Hindoeïsme
1.1 Ontstaan van het hindoeïsme in historische context
1.1.1 Ontstaan van het hindoeïsme
De naam hindoeïsme is afgeleid van Indus, naar de zogenaamde Indusbeschaving. Voor het
gemak gaat men er vanuit dat het officiële hindoeïsme is ontstaan met het op schrift stellen
van de Veda’s, de belangrijkste teksten in het hindoeïsme. Dit gebeurde rond 1000 voor
Christus, maar het is waarschijnlijk dat de teksten al veel langer mondeling werden
doorverteld en het hindoeïsme dus al ouder is.
Het op schrift stellen van de Veda’s gebeurde in dezelfde tijd dat de Ariërs, een
bevolkingsgroep uit Zuid-Rusland/Centraal-Azië, de Indusbeschaving vernietigde. Deze
Indusbeschaving was gesitueerd in het huidige Pakistan en India. De beschaving was vooral
gebaseerd op landbouw en handel.
De Ariërs waren echter nomadenstammen en erg bedreven in oorlog voeren.
Beide bevolkingsgroepen hadden hun eigen religie en rituelen. In de Induscultuur werd de
moedergodin aanbeden, een vruchtbaarheidssymbool. Daarnaast werden vooral dieren en
vaak ook bomen aanbeden. De Ariërs aanbaden vooral natuurfenomenen, zoals donker,
bliksem, de maan en de zon. Hun samenleving was sterk patriarchaal, dus mannen hadden het
voor het zeggen. Ze hadden een aparte groep priesters die in hoog aanzien stonden.
Na de verovering van de Induscultuur werden de Ariërs steeds minder een nomadenvolk en
bleven ze wonen in eenzelfde gebied. Langzamerhand vermengden de religies van de
Indusbeschaving en de Ariërs zich met elkaar en ontstond geleidelijk de religie die wij het
hindoeïsme noemen. Omdat de Ariërs zich door hun overwinning verheven voelden boven de
andere bewoners, voelden zij de behoefte om zich te onderscheiden van de rest en zo ontstond
het kastenstelsel.
1.1.2 Het kastenstelsel
Het kastenstelsel houdt in dat de samenleving is verdeeld in groepen. Voor deze groepen
gelden eigen regels op sociaal en religieus gebied. Belangrijk is in ieder geval dat:
- Je alleen mag trouwen met iemand uit je eigen kaste
- Je alleen mag eten met mensen uit je eigen kaste
- Beroepen zijn verbonden aan een bepaalde kaste
- De religieuze plichten (dharma) waaraan je moet voldoen, zijn verbonden aan je kaste.
Er zijn vier groepen binnen het kastenstelsel:
1. De priesters en geestelijken (brahmanen): hebben de geestelijke en religieuze macht.
Zij hebben ook de verantwoordelijkheid voor het onderwijs aan de twee kasten onder
hen. Voor brahmanen geldt een totaal verbod op geweld. Ze zijn daarom streng
vegetarisch.
2. De strijders/de wereldlijke macht (kshatriya’s): de vechters. Tegenwoordig horen hier
ook de bestuurders bij. Zij hebben de taak om het land te verdedigen en besturen. Zij
mogen dus wel geweld gebruiken.
3. Handelaren, handwerkers en boeren (vaishya’s): alle de drie hoogste kasten hebben
recht op onderwijs en mogen meedoen aan religieuze ceremonies. De twee laagste
kasten worden gezien als het uitschot van de samenleving.
Deze laagste kasten bestaan uit de bewoners van de Indusvallei.
4. De dienaren/onderdanen (shudra’s).
, 5. Er is ook nog een vijfde, onofficiële kaste, die van de onaanraakbaren (chandala’s).
officieel is deze groep kasteloos, wat betekent dat ze formeel ook niet tot het
kastenstelsel behoren. Ze mogen alleen het allersmerigste werk doen. Tot voor kort
moesten zij buiten de stadsgrenzen leven en mochten zij ook geen tempels bezoeken.
Officieel is het kastenstelsel volgens de grondwet verboden (in India) en mag iemand niet
meer worden gediscrimineerd op grond van zijn kaste. In de praktijk is het echter lastig om
het systeem vaarwel te zeggen. Het is vooral lastig om de onaanraakbaren te laten integreren
in de maatschappij.
De meeste hindoes wonen in India en omliggende landen. Vanwege de slavernij zijn veel
hindoes in Suriname terechtgekomen. Nadat Suriname in 1975 onafhankelijk werd van
Nederland, zijn veel hindoes naar Nederland gekomen.
1.2 Beginselen en kerngedachten
Het hindoeïsme is een veelzijdige godsdienst die heel veel verschillende stromingen kent.
Juist vanwege de vele verschillen en verschillende opvattingen is het hindoeïsme een zeer
tolerante religie. Hindoes zullen elkaar onderling ook niet snel veroordelen vanwege een
afwijkend standpunt. Er is geen leer die van hogerhand is vastgesteld en waar iedereen zich
aan dient te houden. Het gaat ook niet zozeer om wat je gelooft, maar om wat je doet.
Ondanks de vele verschillen, zijn er wel enkele zaken die voor alle hindoes gelden en die de
basis vormen voor het hindoeïsme.
1.2.1 Geloof in meerdere goden?
Het hindoeïsme wordt vaak als polytheïstische godsdienst gezien. Toch is voor hindoes één
god het belangrijkst. Dus ook al zijn er meerdere goden, veelal vereert een hindoe er maar
eentje.
Hindoes gaan ervan uit dat al deze goden terug te voeren zijn op één eerste god en deze wordt
Brahman genoemd. Er zijn hindoes die geloven dat deze Brahman een echt persoon is.
Andere hindoes die geloven dat deze Brahman een soort energie of oerkracht is.
Uit Brahman is alles ontstaan, het is een scheppende kracht. Hindoes geloven dat er in ieder
mens een stukje van deze scheppende kracht is overgebleven. Dit stukje oerkracht in de mens
wordt Atman genoemd. Dit betekent automatisch dat ieder mens dus een beetje goddelijk is.
Het doel van het leven is dat een mens na zijn sterven weer één wordt met het goddelijke; het
Atman wordt dan weer verenigd met het Brahman.
1.2.2 Reïncarnatie en verlossing
Hindoes geloven in reïncarnatie. Ze geloven dat een mens meerdere levens achter elkaar leeft.
Het leven dat iemand leeft, is afhankelijk van zijn vorige leven. Binnen het idee van
reïncarnatie is karma een belangrijk begrip. Karma is het geheel van iemands daden: de goede
en de slechte. Of iemands karma goed is, wordt bepaald door de manier waarop hij zijn
religieuze plichten heeft vervuld. Deze religieuze plichten worden dharma genoemd. De
plichten zijn afhankelijk van de kaste.
Het uiteindelijke doel van hindoes is moksha: de verlossing uit de kringloop van het leven en
de wedergeboorten, de samsara. Het is het moment waarop het Atman weer met het Brahman
verenigd wordt. Dit wordt bereikt op het moment dat iemand helemaal geen karma meer
opbouwt. Dit is ook het moment dat je niet meer wordt herboren. De verlossing is bereikt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ihjwerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
