Celbiologie & Immunologie college aantekeningen. Dit bestand bestaan uit alle colleges die zijn gegeven tijdens het vak Celbiologie & Immunologie (AB_1132). Schrik niet van het aantal pagina's, want dit komt door de vele ondersteunde plaatjes uit de dia’s (hierdoor wordt de stof nog duidelijker)....
Cel 3, 12-11
Cytoskelet (Ch. 17)
Bouwstenen van het leven:
- Atomen
- Moleculen
- Macromoleculen
- Bijv. Koolhydraten, eiwitten, vetten/membranen, nucleïne zuren/DNA,RNA en cytoskelet.
- Stabiele conformatie komt door vouwing
- Interactie tussen macromoleculen (Macromoleculaire structuren)
Cytoskelet
- Stevigheid en vorm
- Beweging
- Transport
- Locatie organellen
- Drie typen eiwit filamenten (-> tentamen ong. de grootte weten, bijv. van klein naar groot)
- Intermediate filamenten (diameter van 10 nm)
- Microtubuli (buiten diameter van 25 nm)
- Actine filamenten (diameter van 7nm)
,Celbiologie & immunologie
Intermediate filamenten
- Intermediaire filamenten -> tussen in.
- grootte: diameter van 10nm diameter.
- Vezelachtige eiwitten die zijn omgevouwen als -helix.
- Volgorde: 1 -helix (A) -> ‘coiled-coil’ dimeer (B) -> versprongen
tetrameer van 2 coiled-coil dimeren (C) -> bundel: 8 tetrameren (E)
- Bundels zorgen voor een sterke structuur.
- Weerstand tegen mechanische stress.
- De intermediate filamenten zijn met elkaar verbonden.
- Functie: dat de cellen niet stuk gaan
- Bijv. Bij mechanische stress (bijv. bloed druk stijgt) wordt het epitheel uitgerekt. De membranen
hebben een goede afscheiding maar hebben geen stevigheid. Zonder cytoskelet zal deze scheuren.
- bevindt zich in het cytoplasma van de meeste cellen.
- Drie klassen:
Keratine filamenten
- Bijv. eptiheelcellen, haar/veren
- Desmosome, hier eindigt keratine.
Neuro filamenten
- Bijv. zenuwcellen .
Vimentin/vimentin related filamenten
- Bijv. bindweefselcellen, spiercellen, neuroglialecelle.
- Intermediate filamenten bevinden zich ook in de nucleus (nuclear lamina)
- Netwerk dat wordt afgebroken en opgebouwd bij iedere celdeling. (afbraak <--> opbouw)
- Regulatie van lamina: fosforylering <-->
defosforylering.
- lamina + P -> filamenten worden afgebroken.
- mCdk in m-fase, is nodig dat hier wordt afgebroken.
- lamina -> filamenten worden weer opgebouwd.
- na m-fase.
Microtubuli
- Microtubuli -> dikste van allemaal ± 50 nm.
- Verschillende structuren:
- Microtubuli groeien vanuit een centrosoom -> vormen zo wegen waar langs vesikels,
organellen en andere cel componenten kunnen worden vervoerd. (A)
- Microtubuli vormen de ‘mitotic spindle’ -> chromosomen uit elkaar trekken. (B)
- Microtubuli vormen permanenten structuren zoals ‘cilia’ en ‘flagella’ -> trilharen. (C)
- zijn lange stevige holle buisjes die gepolariseerd zijn (+ en -)
- Bestaat alleen uit tubulin, deze heeft een - en een -subunit.
- + en -kant hoe deze georiënteerd zijn.
- Een cel bevat een mix van microtubuli en tubulin subunits, snelle opbouw mogelijk.
- Losse gedeeltes en een stuk dat snel kan opbouwen/afbreken.
- Groei van microtubuli start bij centrosoom.
- 2 centriolen met een membraan, hierop zitten -tubulin ringetjes ->
- +uiteindes steken uit & de -kant groeit.
- Microtubuli vertonen dynamisch instabiliteit (groeien en krimpen)
- De kort en lange delen veranderen -> constant opbouwen en afbreken
- Functie: kan snel aanpassen waar ze voor nodig zijn
- Hoe: voor het opbouwen is energie nodig ->
- Opbouw is GTP en tubuline (die kunnen polymariseren)
- GTP wordt gehydrolyseerd tot GDP.
- Nu afbraak van tubuline, want ze vallen er weer af.
- Waarom hiervan weten? -> vele geneesmiddelen grijpen in op dit proces
,Celbiologie & immunologie
- Werking van enkele geneesmiddelen (drugs):
- Colchicine: bindt aan vrije tubulin moleculen -> geen polymerisatie -> geen vorming van de mitotic
spindle -> geen celdeling/mitose
- Taxol: bindt aan microtubuli -> microtubuli kunnen wel groeien, maar niet kleiner worden -> geen
celdeling/mitose.
- Medicijnen afgeleid van taxol en colchicine worden gebruikt in kanker therapie.
-> antimitotic drugs (microtubuli moeten normaal krimpen als chromosomen uit elkaar gaan)
- Groei/afbraak van microtubuli stopt door interactie met een ‘capping molecule’ -> polarisatie van de cel.
- Dit is dan de stabilisering van microtubuli.
Transport via microtubuli (ene cel belangrijker dan andere cel)
- Bijv. zenuwcel
- Inward transport, + -> - -> dyneine
- Out ward transport, - -> + -> kinesine
- Dit transport hangt af van eiwitten:
- Motorhead -> langs microtubuline.
- Energie -> ATP
- de eiwitten lopen fysiek als het ware.
- Tail -> verbindt motorhead met cargo.
- Elke keer kan er iets ander binden.
- Tail is dus een soort receptor achtig domein
- Transport en positionering van organellen.
- zie boek wie welke’
- Cilia en flagellen, motoreiwitten dynamisch betrokke bij beweging
- staat in boek 2 plaatsje
- Flagellen -> dyneine zorgt ervoor dat de actine filamenten buigen.
- Cilia -> ?
, Celbiologie & immunologie
Actine filamenten
- Actine is het dunste filament -> dun en flexibel met en diameter van 7 nm.
- langs het celmembraan (? In de cortex).
- heeft een + en een - eind -> gepolariseerd.
- Minder sterk dan microtubuli -> deze ontstaan vanuit het cytoplasma en niet vanuit centrosoom.
- totale lengte actine filament -> ± 30x langer dan microtubuli (en komt ook vaker voor)
- komt ook vaak voor -> 5% van cel eiwit is actine.
- vaak als positieve controle gebruikt in experimenten.
- 50% in filamenten en 50% monomeren
- zijn gemaakt van actine -> komen voor in bundels of netwerken
- Verschillende functies van actine:
(A) microfilli -> in darmen
(B) van de ene kant naar de andere kant -> cel kan in
zijn vorm worden gehouden
(C) langs het celmembranen -> vorm en hoe cellen gaan
bewegen
- Bijv. MC en DC, DC kan uitstulpen, actine aan
voorkant uit laten groeien.
(D) afsnoering van twee dochtercellen
- Kunnen aan beide zijden aangroeien.
- Actine geboden aan ATP heeft energie om de keten te verlengen, vaak de + kant, - kant kan wel.
- Vaak alleen + kant, want actine laat los aan de - kant.
- Actine filamenten vertonen ook dynamisch evenwicht met de actine monomeren.
- Functie van actine filamenten wordt bepaald door het evenwicht vrije actine monomeren en filamenten.
- Regulering door thymosine en profiline (binden aan vrije actine)
- Bijv. ook kruisbindingen
- Functie van actine filamenten wordt gereguleerd door andere eiwitten.
- Actine filamenten zijn belangrijk voor beweging.
- Voorbeelden:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninaburgering. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
