In week 5 komen de volksverzekeringen aan de orde: wettelijke regelingen die gelden voor alle ingezetenen. Wie zijn ingezetene en in hoeverre heeft een ingezetene recht op een van de volksverzekeringen, de AOW, Anw? Hoe worden volksverzekeringen bekostigd en wat draagt een individuele burger daara...
Leerdoelen sociaal zekerheidsrecht week 5; volksverzekeringen AOW,
Anw
Geugjes, H7 en 8, pag. 295 tot 338
Inleiding
Deze week komen de volksverzekeringen aan de orde: wettelijke regelingen die gelden voor alle
ingezetenen. Wie zijn ingezetene en in hoeverre heeft een ingezetene recht op een van de
volksverzekeringen, de AOW, Anw? Hoe worden volksverzekeringen bekostigd en wat draagt een
individuele burger daaraan bij? De hoogte van de AOW en de Anw zijn afgeleid van het wettelijk
minimumloon. Om die reden worden deze uitkeringen ook wel aangeduid als minimumbehoefte-
regelingen. Daarbij wordt afhankelijk van de leefvorm – alleenstaand, of gehuwd - een ander
percentage van het minimumloon gehanteerd. Vanaf 1 juli 2015 is in de Anw de kostendelersnorm
ingevoerd. Daarbij is niet zozeer de leefvorm van belang maar de woonvorm.
Leerdoelen
Leg uit wat de essentie is van de volksverzekeringen AOW en Anw;
De AOW:
De AOW gaat uit van inkomensderving. Uitgangspunt was dat men vanaf 65 jaar niet meer in staat
was om te werken. De AOW is een volksverzekering en kent een opbouwstelsel. De uitkering gaat in
bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en is gekoppeld aan het minimumloon.
Eventueel aanwezig vermogen of inkomen is niet van invloed op de AOW. De financiering van de
AOW geschiedt d.m.v. premieheffing. Je ziet het bij de loonheffing. De premies die overheid int,
worden direct uitbetaald aan de pensioengerechtigde van dat moment = omslagstelsel. Bij een
kapitaaldekkingsstelsel belegt een fonds de premies en gaat dit fonds pas op een later moment (bij
pensionering) over tot uitbetaling.
De Anw:
De Anw dekt het risico dat intreedt als door overlijden van de verzekerde het inkomen wegvalt. De
Anw is een volksverzekering. Om al nabestaande aanspraak te kunnen maken op een Anw uitkering
moet de overleden persoon verzekerd zijn op moment van overlijden. Het maakt daarbij niet uit hoe
lang de overledene verzekerd was, in tegenstelling tot de AOW: opbouwregeling (per jaar 2%). De
Anw is geen opbouwverzekering, maar een risicoverzekering. De hoogte van Anw is gekoppeld aan
het minimumloon. Anw kent geen vermogenstoets en ook houdt Anw geen rekening met loon van
overleden persoon. Wel van inkomsten van nabestaande. Indien inkomsten meer dan bepaald
bedrag, heb je geen recht op Anw. De financiering gebeurt uit het Nabestaandenfonds. Dit wordt
gevuld met de inhouding van premies op het inkomen. Iedereen die onder de Nederlandse
inkomstenbelasting valt, betaalt hieraan mee. Vindt het bij loonheffing.
Beschrijf de overeenkomsten en verschillen tussen deze volksverzekeringen;
Overeenkomsten:
- AOW en ANW kennen geen vermogenstoets.
- Volksverzekeringen; dus premieheffing; zie je op loonstrok.
- Gekoppeld aan het minimumloon
Verschillen:
- AOW is een opbouwverzekering, de Anw een risicoverzekering (zie hiervoor uitgelegd)
- AOW ken helemaal geen inkomenstoets. Anw wel inkomenstoets bij nabestaande, niet van
, overledene.
Vind de belangrijkste wettelijke bepalingen met betrekking tot deze wettelijke regelingen
in respectievelijk AOW en Anw, leg deze bepalingen uit en pas toe in een casus;
Voorwaarden AOW: Art. 7 AOW
Sub a: Pensioengerechtigde leeftijd bereikt: 66 jaar.
Sub b: Minimaal 1 jaar verzekerd. Art. 6 lid 1 AOW: Verzekerd is degene die ingezeten is. Art. 2 AOW:
geeft aan wat ingezeten is: degene die in NL woont. Dus, minimaal 1 jaar in NL hebben gewoon.
De pensioengerechtigde leeftijd en de aanvangsleeftijd staan vermeld in art. 7a AOW.
Art. 16 AOW: Het ouderdomspensioen gaat in op de dag dat belanghebbende aan de voorwaarden
voor het recht op ouderdomspensioen voldoet. Recht op ouderdomspensioen heeft gene die aan
art. 7 AOW voldoet.
Voorbeeld vraag. Hans is geboren op 1 februari 1952. Hij woont al zijn hele leven in Tilburg. Zijn
vrouw is nu 60 jaar oud. Ook zij woont haar hele leven al in Tilburg. Zij heeft geen inkomsten. Hans
vraagt een AOW-uitkering aan. Heeft Hans recht op een AOW uitkering en wanneer gaat deze
uitkering in?
Hans is 1 feb 2018 66 jaar geworden. Hij heeft dus de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, art. 7 lid 1
sub a AOW. Hans woont al zijn hele leven in NL, hans is dus verzekerd o.g.v. art. 7 lid 1 sub b jo. art. 6
lid 1 jo. art. 2 AOW. Op 1 februari 2018 gaat de AOW in, want dat wordt hij 66 jaar en heeft hij de
pensioengerechtigde leeftijd bereikt, o.g.v. art. 16 AOW gaat het ouderdomspensioen in, want
voldaan aan art. 7 AOW.
Hoogte AOW: Art. 9 AOW.
Sub a. de ongehuwde pensioengerechtigde
Sub b. de gehuwde pensioengerechtigde
Art. 9 lid 5 sub a: De ongehuwde krijgt 70% van het netto-minimumloon per maand.
Art. 9 lid 5 sub b: De gehuwde krijgt 50% van het netto-minimumloon per maand.
- Wanneer er sprake is van ongehuwd met een kind, alsnog 70% en dat wordt dan verhoogd met een
kindgebonden budget.
- Voor 2015 was er sprake van partnertoeslag/pensioen. Wanneer de partner nog niet de AOW
leeftijd heeft bereikt, maar jij wel dan kreeg je 100% AOW i.p.v. 50%. Dus wanneer iemand voor
1/1/2015 pensioen krijgt, dan geldt partnerpensioen, op of na 2015 niet. Art. 8 lid 1 AOW.
Art. 13 AOW: korting. 2% voor ieder onverzekerd jaar. Deze van toepassing wanneer je een aantal
jaar in het buitenland gewoond hebt. Als je 50 jaar verzekerd bent geweest (50 jaar in nl gewoond)
heb je elk jaar 2 zegels in “boekje” gekregen. Dan heb je 100 zegels in boekje en krijg je uitkering van
70% minimumloon (als je alleenstaand bent). Ben je op je 26 e in NL gaan wonen dan heb je 80 zegels
en zit je op een lager bedrag. Kan ook zijn dat je 26 jaar zegeltjes hebt, dus 52% van minimumloon. Je
kunt ook redeneren; voor elk verzekerd jaar krijg je 2%. Bijv. gewoond 17 tot 23 = 6 jaar. Ik krijg 12%
van AOW als ik weer in nl kom.
Voorbeeld vraag. Hans en zijn vrouw overwinteren ieder jaar in Benidorm. Ze vertrekken ieder jaar
begin oktober en keren in meestal eind maart / begin april weer terug naar Nederland. Is dat van
invloed op het recht en/of de hoogte van de uitkering?
Binnen EU kun je niet discrimineren. Je moet gaan kijken in welke maten sprake is van juridische,
economische, sociale banden in NL. Wanneer je een half jaar naar Benidorm gaat wordt je nog wel
gezien als Nederlander. Waarschijnlijk hebben zij hun kinderen nog wel in Nederland: sociale banden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joyce_vd_brink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
