GEZONDHEIDSGEDRAG
PB 2702
Overzicht
Uitwerkingen werkboek en readers
1
,Inhoudsopgave
Thema 1 Omgevingsinvloeden...............................................................................................................................4
Studietaak 1.1 Omgeving en gezondheid.............................................................................................................4
Studietaak 1.2 Theoretisch model........................................................................................................................6
Theoretisch model mindmap...........................................................................................................................6
Boekhout, J., Nijkamp, M., & Vollink, T. (2018). Health Behavior: Interaction between individual and
environment (zie reader)..................................................................................................................................8
Lalonde’s model..............................................................................................................................................8
The Angelo Model...........................................................................................................................................8
Thema 2 Obesogene omgeving.............................................................................................................................10
Studietaak 2.1 Invloed op gedrag.......................................................................................................................10
Korte samenvatting artikel: Physical Activity in Older Adults: an Ecological Approach. Annals Of
Behavioral Medicine, 51(2), 159-169. Thornton, C., Kerr, J., Conway, T., Saelens, B., Sallis, J., Ahn, D.,
& ... King, A. C. (2017).................................................................................................................................11
Samengesteld paper: The obesogenic Environment (2017). Janet Boekhout................................................13
Korte samenvatting artikel: Loureiro, A. & Veloso, S. (2017). Green exercise, Health and Well-being. In
G. Fleury-Bahi, E. Pol & O. Navarro (Eds.), Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life
Research (pp.149-156....................................................................................................................................13
Studietaak 2.2 Dual process view......................................................................................................................15
Korte samenvatting artikel: Owen, G., Jones, K., & Harris, R. (2017). Does neighborhood deprivation
affect the genetic influence on body mass? Social Science & Medicine, 185(1), 38-45...............................15
Vertaling abstract:.........................................................................................................................................15
Korte samenvatting artikel: Kremers, S., de Bruijn, G., Visscher, T., van Mechelen, W., de Vries, N., &
Brug, J. (2006). Environmental influences on energy balance-related behaviors: A dual-process
view. International Journal Of Behavioral Nutrition And Physical Activity, 3(1), 9...................................16
Vertaling abstract:.........................................................................................................................................16
Omgevingsinvloeden op aan energiebalans gerelateerd gedrag: een visie met twee processen.....................16
Op weg naar een conceptueel raamwerk van determinanten van EBRB's....................................................16
Dual-process view over omgevings-gedragsrelaties.....................................................................................17
Energiebalans gerelateerd gedrag..................................................................................................................18
Omgeving......................................................................................................................................................18
Gemedieerde omgevingsinvloeden................................................................................................................19
Onbepaalde omgevingsinvloeden..................................................................................................................20
Moderators.....................................................................................................................................................21
Discussie............................................................................................................................................................23
Conclusie............................................................................................................................................................25
Korte samenvatting artikel: Kremers, S., de Bruijn, G., Visscher, T., van Mechelen, W., de Vries, N., &
Brug, J. (2006). Environmental influences on energy balance-related behaviors: A dual-process
view. International Journal Of Behavioral Nutrition And Physical Activity, 3(1), 9....................................27
Model of the EnRG framework (Kremers et al, 2006): Environmental Research framework for weight
Gain prevention (EnRG)................................................................................................................................28
Thema 3 Sociale gezondheid.................................................................................................................................30
Studietaak 3.1 Modellen voor gezondheidsgedrag............................................................................................30
Völlink, T. Health behavior in a social context.............................................................................................30
Studietaak 3.2 Zelfdeterminatietheorie..............................................................................................................33
Korte samenvatting artikel: Ng, J., Ntoumanis, N., Thøgersen-Ntoumani, C., Deci E.L., Ryan, R.M.,
Duda , J.L., & Williams G.C. et al. ( 2012) Self-determination theory applied to health contexts: A meta-
analysis. Perspectives on Psychological Science 7(4) 325–340....................................................................33
Studietaak 3.3 Social identity approach.............................................................................................................35
2
, Korte samenvatting artikel: Jetten J., Haslam, S.A., Cruwys, T., Greenaway, K.H., Haslam, C. & Steffens,
N.K. (2017). Advancing the social identity approach to health and well-being: progressing the social cure
research agenda..............................................................................................................................................35
Thema 4 Omgevingsbeleving................................................................................................................................37
The interaction between the individual and the environment theoretically explained (2018). Marjan
Nijkamp. Open Universiteit: §1.1 en §1.2.....................................................................................................37
Gatersleben, B. & Griffin, I. (2017). Environmental Stress. In G. Fleury-Bahi, E. Pol & O. Navarro (Eds.),
Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research (pp.149-156). Switzerland;
Springer Nature..............................................................................................................................................37
Studietaak 4.1 Interactie tussen individue en omgeving....................................................................................38
Studietaak 4.2 Ongezonde verleiding en gezonde duwtjes in de rug.................................................................41
Samengesteld paper: The interaction between the individual and the environment theoretically explained
(2018). Marjan Nijkamp. Open Universiteit: §1.3 en §1.4............................................................................41
Thema 5 Gezonde omgeving.................................................................................................................................44
Studietaak 5.1 De veranderende norm...............................................................................................................44
Boekhout, J., Nijkamp, M., & Vollink, T. (2018). Samengesteld artikel: Interventions with an
environmental focus.......................................................................................................................................45
Studietaak 5.2 Roken en omgeving.....................................................................................................................47
Korte samenvatting artikel: Commers MJ, Gottlieb N & Kok G (2007). How to change environmental
conditions for health. Health Promotion International22(1):80-87..............................................................51
Studietaak 5.3 Omgevingsinterventies in het ziekenhuis....................................................................................52
3
, Thema 1 Omgevingsinvloeden
Studietaak 1.1 Omgeving en gezondheid
Opdracht 1.1.1
Vraag 1: Omvat een gezonde leefomgeving meer dan alleen een omgeving die als fysiek
gezond te bestempelen is? Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
hanteert een brede definitie van een gezonde leefomgeving.
Zoek deze definitie via de RIVM-website op en beschrijf deze kort.
Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, die uitnodigt tot
gezond gedrag en waar de druk op de gezondheid zo laag mogelijk is.
Meer concreet is een gezonde leefomgeving een leefomgeving die
schoon en veilig is
uitnodigt tot bewegen, spelen en sporten
fietsen, wandelen en OV-gebruik stimuleert en zorgt voor goede bereikbaarheid
ervoor zorgt dat mensen elkaar kunnen ontmoeten
rekening houdt met de behoeften van de (toekomstige) bewoners en specifieke
bevolkingsgroepen (kinderen, ouderen, chronisch zieken, gehandicapten, lagere
inkomensgroepen)
een goede milieukwaliteit (geluid, lucht, bodem, externe veiligheid) heeft
voldoende groen, natuur en water en aandacht voor klimaatadaptatie heeft
gezonde en duurzame woningen heeft
een aantrekkelijke en gevarieerde openbare ruimte heeft
een gevarieerd aanbod aan voorzieningen (bijvoorbeeld woningen, scholen, winkels,
cultuur, bedrijven, openbaar vervoersvoorzieningen, sport) heeft.
Het heeft dus zowel betrekking op de fysieke als op de sociale omgeving.
Vraag 2: Het RIVM heeft een conceptueel kader opgesteld voor leefomgevingskwaliteit
dat het uitgangspunt vormt voor het denken over gezonde leefomgeving.
De beleving van bewoners kan echter nog wel eens verschillen van de situatie zoals
vastgesteld op basis van de meetgegevens.
Leg dit uit op basis van het conceptueel kader dat het RIVM voorstelt op de website.
De kwaliteit van de leefomgeving is één van de factoren die onze kwaliteit van leven bepaalt
en wordt bepaald door ruimtelijke, fysieke en sociale omgevingsfactoren. Naast meetbare
(objectieve) kenmerken, zoals het aantal decibel aan geluid of de afstand tot groen in de wijk,
zijn ook oordelen of percepties van mensen van belang, zoals hinder van geluid of
tevredenheid met groenvoorzieningen (subjectieve kenmerken). Belangrijk daarbij is dat niet
alleen objectieve kenmerken of meetgegevens van belang worden geacht, maar ook de
beleving van mensen, zowel wat betreft de kwaliteit van de leefomgeving als de gezondheid.
Onderstaand schema maakt het bredere concept van de kwaliteit van leven inzichtelijk.
4