Een verslag over het ziektebeeld Parkinson en Parkinsonisme over de:
Oorzaak
Symptomen
Diagnostiek
Verloop van de ziekte
Behandeling
Risicofactoren
Parkinson en dementie
Zo geschreven dat het voor iedereen te begrijpen is! Inclusief verduidelijkende infographic met alle informatie nogmaals kort ...
“Parkinson is een progressieve hersenaandoening waarbij de aansturing van spierbewegingen wordt aangetast
(Hersenstichting, 2020)”. In 2018 waren er naar schatting 52.200 mensen bij wie de huisarts de diagnose
Parkinson vaststelde. Er overleden in dat jaar 1887 personen aan Parkinson en andere vormen van
parkinsonisme, dit waren vooral ouderen (Volksgezondheidenzorg.info, 2020).
Oorzaak
Bij de ziekte van Parkinson sterven de cellen welke dopamine produceren langzaam af, hierdoor ontstaat in de
hersenen een tekort aan de neurotransmitter dopamine. Dopamine zorgt er voor dat de hersendelen met
elkaar kunnen communiceren en het lichaam signalen kan geven. Door het tekort aan dopamine worden de
signalen minder goed doorgestuurd. Bij een tekort van ongeveer 70% aan dopamine verschijnen Parkinson
symptomen (parkinsonfonds, z.j.) . De spieren zijn dan niet klaar om te bewegen, ze verstijven, reageren
langzamer of helemaal niet meer.
Symptomen
Tremoren (trillen);
Bradykinesie (traagheid van bewegen);
Moeite met fijne motoriek;
Kleiner handschrift;
Schuifende passen tijdens het lopen;
Bemoeilijkte spraak;
Problemen met slikken;
Toename speekselvloed (kwijlen)(hersenstichting, 2020).
Mensen met Parkinson kunnen blokkeren tijdens het lopen. Dit wordt Freezing of Gait (FoG) genoemd.
On/off episodes
Bij een meer gevorderd stadium van Parkinson vinden vaak on- en off episodes plaats. Dit komt doordat
wanneer iemand medicatie inneemt in de vorm van pillen of capsules, de hoeveelheid van het medicijn in het
bloed gedurende de dag niet constant is. In een meer gevorderd stadium van Parkinson kan het lichaam deze
schommelingen niet meer opvangen. Wanneer stijfheid toeneemt vlak voordat het weer tijd is de medicatie in
te nemen dit heet ‘wearing off’. Wanneer patiënt door gevoel van stijfheid en andere klachten het idee heeft
dat de medicatie helemaal niet werkt heet dit een ‘off’ moment (Verder met Parkinson, 2020).
Net na het innemen van de medicatie kan een patiënt over beweeglijk worden. Dit komt doordat de
hoeveelheid van de medicatie in het bloed dan (heel) hoog is. Dit heet ook wel dyskinesie (Verder met
Parkinson, 2020).
Diagnostiek
De diagnose van Parkinson wordt gesteld aan de hand van de symptomen. Er kan een MRI-scan worden
gemaakt van de hersenen, deze kan Parkinson echter niet aantonen en stelt slecht andere aandoeningen uit.
Met een DaT-scan kan wel een tekort aan dopamine worden aangetoond, wat dan ook weer duidt op de ziekte
van Parkinson (hersenstichting, 2020).
Verloop van de ziekte
De ziekte van Parkinson heeft een progressief verloop, het verergert na verloop van tijd. Naast problemen met
het bewegen (stijfheid en trillen) kunnen zich ook andere problemen voordoen zoals verminderde reuk,
, vermoeidheid (50% patiënten), seksuele problemen en slaapstoornissen (in de REM-slaap, heftige dromen).
Daarnaast is de kans op dementie, depressie, problemen met urineren en obstipatie vergroot.
Het verloop van de ziekte kent een ongecompliceerde- en gecompliceerde fase. In de ongecompliceerde fase
zijn de symptomen nog in de beginfase en zijn deze goed te behandelen met medicatie. In de gecompliceerde
fase is dit niet het geval. Klachten zijn toegenomen en de patiënt krijgt meer last van motorische symptomen.
Ook treden niet- motorische symptomen meer op. In deze fase helpt de medicatie vaak niet meer zo goed als
voorheen. Andere vormen van medicatie zijn nodig of er wordt gekozen voor een pomp of elektroden (Verder
met Parkinson, 2020).
Behandeling
De ziekte is niet te genezen. Behandeling richt zich daarom vooral op het dragelijker maken van de symptomen.
Het draait hierbij vooral om het optimaliseren van het functioneren, vooral bij motorische problemen.
Verschillende disciplines worden ingeschakeld, dit kunnen zijn:
Fysiotherapie (soepeler bewegen);
Logopedie (bij spraakproblemen);
Ergotherapie (biedt ondersteuning bij de gewone dagelijkse bezigheden) (hersenstichting, 2020).
Behandeling
Symptomen als stijfheid en traagheid bij bewegen worden veelal behandeld met medicatie. Medicatie welke bij
Parkinson wordt voorgeschreven is:
Levodopa
Levodopa is zowel in de vroege als late fase vaak de eerste keus. Het werkt als de lichaamseigen stof dopamine,
welke noodzakelijk is voor hersenfuncties zoals het aansturen van spieren. Tijdens de vroege en
ongecompliceerde fase zijn levodopa-combinatiepreparaten en dopamine-agonisten ongeveer even werkzaam
bij de behandeling van motorische symptomen. Het vermindert stijfheid en zorgt er voor dat mensen weer
makkelijker kunnen bewegen (Apotheek.nl, 2020).
Apomorfine
Apomorfine werkt net als levodopa als dopamine. Het wordt toegediend aan het begin van een ‘off’ episode
(Apotheek.nl, 2020). Dit medicijn wordt vaak ingezet bij mensen die al langer de ziekte van Parkinson hebben.
Duodopa
Duodopa wordt, evenals apomorfine, ingezet bij patiënten wie al langer de ziekte van Parkinson hebben en bij
wie medicatie in tabletvorm niet meer (voldoende) werkt. Duodopa is levodopa in vloeibare vorm (gel van
lovodopa + carbidopa). Het wordt toegediend via een slangetje welke rechtstreeks door de buikwand in het
eerste deel van de dunne darm wordt ingebracht. Er worden nauwkeurig afgiften van levodopa gedoseerd door
een geprogrammeerde pomp. Hierdoor worden erge schommelingen in symptomen voorkomen. Bij veel
patiënten is het naast behandeling met duodopa niet meer nodig andere medicatie te gebruiken.
Deep Brain Stimulation
Bij Deep Brain Stimulation (DBS) worden permanente elektroden operatief geplaatst in bepaalde hersenkernen,
zoals de nucleus, subthalamicus of thalamus. Deze gebieden hebben een functie bij het: coördineren van
bewegingen, emoties en/of cognitieve functies. Zij vertonen een verstoorde activiteit (kortsluiting). Met behulp
van de elektroden worden er elektrische impulsen gegeven waardoor signalen die problemen veroorzaken
worden tegengehouden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittpoolman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
