1
,Algemene informatie
Onderwerp: Het inbedden van project Skillscoaching in de NHL Stenden Hogeschool
Datum: 20 juli 2020
Studierichting: Bedrijfskunde Voltijd
Student: Kevin Ultzen
Studentnummer: …..
Organisatie: MentorProgramma Friesland – Project Skillscoaching
…..
…..
Tel: …..
Afstudeerbegeleider: …..
Examinator: …..
Bedrijfsbegeleider: …..
2
,Voorwoord
Voor u ligt het onderzoeksrapport wat betrekking heeft op Skillscoaching. In opdracht van …..,
projectleider bij Skillscoaching, is er onderzocht op welke wijze dit project een vaste plaats kan
krijgen binnen de NHL Stenden hogeschool. Daarnaast heeft er een behoefte onderzoek onder
studenten plaatsgevonden waardoor het project nog beter in kan spelen op de behoeften van de
doelgroep.
Via deze weg wil ik André Johan Visscher bedanken voor de begeleiding en het voorzien van nuttige
feedback tijdens het schrijven van dit onderzoeksrapport. Daarnaast wil ik ….. bedanken voor het
geven van tips en het beschikbaar stellen van nuttige informatie wat heeft bijgedragen aan het
onderzoek. Tot slot wil ik alle respondenten bedanken voor het geven van zeer bruikbare input en
het vrij maken van tijd.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Kevin Ultzen
Leeuwarden, 20 juli 2020
3
,Managementsamenvatting
Tot op heden zijn er landelijk verschillende projecten ontworpen en opgestart om het
uitvalpercentage van eerstejaars hbo studenten te kunnen verkleinen. Mbo studenten blijken de
grootste groep uitvallers te zijn in het hbo-onderwijs. Om dit uitvalpercentage te kunnen verkleinen
is Skillscoaching opgericht. Er is gebleken dat deze dienst nog geen gezicht heeft binnen de NHL
Stenden hogeschool. Om het uitvalpercentage onder mbo studenten te kunnen verkleinen is het van
belang dat er een goed functionerend programma wordt neergezet binnen de hogeschool.
Het doel is om dit project een vaste plaats te geven binnen de hogeschool, dit is op heden niet
gelukt. Voorafgaand van dit onderzoek was er onvoldoende kennis beschikbaar over hoe dit project
ingebed zou kunnen worden binnen de hogeschool. Daarnaast heerst er onduidelijkheid over hoe de
waarde propositie van project Skillscoaching kan worden versterkt. Door bovenstaande redenen kan
het project haar doelen niet behalen en is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Op welke manier
kan Skillscoaching organisatorisch ingericht worden binnen de NHL Stenden Hogeschool?
Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag is er gekozen om in dit onderzoek een
combinatie van desk- en fieldresearch te realiseren. Er zijn vragen opgesteld die zijn gebruikt in de
interviews met respondenten, de respondenten zijn hbo studenten die de overstap van het mbo naar
het hbo hebben gezet en medewerkers van de NHL Stenden hogeschool. Ook zijn er in dit onderzoek
verschillende modellen of theorieën gebruikt die kunnen helpen bij het beantwoorden van de
onderzoeksvraag. De interviewvragen zijn dan ook op basis van bestaande theorie geformuleerd.
Medewerkers van de NHL Stenden hogeschool hebben aangegeven dat het een must is om aan te
haken bij bestaande initiatieven zoals het Centrum voor studentsucces. Ook is meerdere keren
benoemd om Skillscoaching niet te laten focussen op eerstejaars studenten welke afkomstig zijn van
het mbo, maar ook hulp te kunnen bieden aan studenten van de havo of het vwo. Studenten hebben
aangegeven dat zij tegen de omschakeling van het praktijkgerichte onderwijs naar het theoretische
onderwijs aanlopen. Daarnaast geven zij aan dat het hbo een hogere moeilijkheidsgraad heeft, je
veel meer moet doen en er een hogere mate van zelfstandigheid wordt verwacht dan op het mbo-
onderwijs en hier graag hulp bij hadden gekregen. Ook werd aangegeven dat er vanuit hbo-
opleidingen meer individuele aandacht kan worden gerealiseerd aan studenten met een lagere
opleiding achtergrond.
Doordat er gebruik is gemaakt van verschillende onderzoeksmethoden zal de validiteit van dit
onderzoek toenemen. Aan iedere respondent zijn exact dezelfde vragen gesteld, daarnaast zijn de
respondenten representatief voor de gehele doelgroep waar het onderzoek zich op richt. De
herhaalbaarheid van de onderzoeksresultaten zijn gewaarborgd worden door acht verschillende
studenten te hebben geïnterviewd. Door de uitbraak van het Covid-19 is het niet gelukt om de
interviews te houden op een fysieke locatie, dit heeft geen invloed gehad op de kwaliteit van de
interviews.
Op basis van de bevindingen uit dit onderzoek zal er een adviesrapport worden opgesteld waarin
wordt beschreven op welke manier Skillscoaching als ondersteunende dienst kan fungeren binnen de
hogeschool en beter in kan spelen op de studentbehoeften.
4
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Inleiding ............................................................................................................................. 7
1.1 Organisatie omschrijving ............................................................................................................... 7
1.2 Stakeholdersanalyse ...................................................................................................................... 8
1.3 Probleembeschrijving .................................................................................................................... 9
1.4 Doelstelling .................................................................................................................................. 11
1.5 Hoofd- en deelvragen .................................................................................................................. 11
Hoofdstuk 2. Theoretisch kader ............................................................................................................ 12
2.1 Conceptueel model ..................................................................................................................... 12
2.2 Business Model Canvas ............................................................................................................... 13
2.2 Value Proposition Canvas ............................................................................................................ 14
2.3 AIDA-model ................................................................................................................................. 15
Hoofdstuk 3 Methodologie ................................................................................................................... 16
3.1 Globale onderzoeksopzet ............................................................................................................ 16
3.2 Operationaliseren van de deelvragen ......................................................................................... 18
3.3 Dataverzameling .......................................................................................................................... 20
3.4 Data analyse ................................................................................................................................ 22
Hoofdstuk 4 Onderzoeksresultaten ...................................................................................................... 23
4.1 Reflectie op het onderzoek ......................................................................................................... 23
4.2 Deelvraag 1 .................................................................................................................................. 24
4.3 Deelvraag 2 .................................................................................................................................. 29
4.4 Deelvraag 3 .................................................................................................................................. 34
Hoofdstuk 5 Conclusie ........................................................................................................................... 37
5.1 Deelvraag 1 .................................................................................................................................. 37
5.2 Deelvraag 2 .................................................................................................................................. 37
5.3 Deelvraag 3 .................................................................................................................................. 38
5.4 Discussie ...................................................................................................................................... 39
Literatuurlijst ......................................................................................................................................... 40
Bijlage 1 Interviews medewerkers NHL Stenden .................................................................................. 42
Bijlage 1.1 Interview ….. en …............................................................................................................ 42
Bijlage 1.2 Interview ….. .................................................................................................................... 52
Bijlage 1.3 Interview ….. .................................................................................................................... 56
Bijlage 2 Interviews met studenten....................................................................................................... 61
Bijlage 2.1 Interview ….. .................................................................................................................... 61
5
, Bijlage 2.2 Interview ….. .................................................................................................................... 66
Bijlage 2.3 Interview ….. .................................................................................................................... 69
Bijlage 2.4 Interview ….. .................................................................................................................... 71
Bijlage 2.5 Interview ….. .................................................................................................................... 75
Bijlage 2.6 Interview ….. .................................................................................................................... 77
Bijlage 2.7 Interview ….. .................................................................................................................... 80
Bijlage 2.8 Interview ….. .................................................................................................................... 83
Bijlage 3 Plan van aanpak ...................................................................................................................... 85
Bijlage 4 Beoordeling plan van aanpak ............................................................................................... 105
6
,Hoofdstuk 1. Inleiding
In dit hoofdstuk zal de opdrachtgever worden beschreven en zal het probleem van deze
opdrachtgever worden gedefinieerd. Vervolgens worden de interne en externe doelstellingen van
het onderzoeksrapport beschreven en worden de hoofd- en deelvragen geformuleerd. Tot slot zal de
probleemstelling worden afgebakend.
1.1 Organisatie omschrijving
Skillscoaching is een project dat onder het Mentor Programma Friesland valt. Het Mentor
Programma Friesland is opgericht vanuit de NHL-hogeschool en is een samenwerkingsverband tussen
het Friesland College, ROC Friese Poort, Nordwin College en de NHL Stenden hogeschool. De missie
luidt als volgt: Het realiseren van een coaching relatie die bijdraagt aan de voorbereiding van mbo-
studenten op het hbo en het ontwikkelen van hbo-vaardigheden waardoor meer studiesucces onder
studenten kan worden gecreëerd. (Projectplan Skillscoaching, 2019). Het doel van het project is het
uitvalpercentage van eerstejaars hbo studenten te verminderen en het studentsucces te vergroten.
Veel studenten die doorstromen van het mbo naar het hbo voelen zich niet voldoende voorbereid op
deze overstap en de nieuwe manier van werken. Een van de oorzaken hiervan ligt op het gebied van
de voorbereiding op de hbo-vaardigheden. Deze studenten zouden graag een extra steuntje in de rug
krijgen in de voorbereiding op de benodigde skills. Vanuit dit probleem is het idee ontstaan om een
Skillscoach, een tweedejaars hbo-student als mentor te koppelen aan mbo-studenten. Het project
richt zich op studenten die momenteel op het mbo zitten en graag willen doorstromen naar het hbo.
Doordat het project in de vorm van mentorbegeleiding inzet op mbo-scholen kan het project
preventief in plaats van probleemoplossend werken. Eenmaal op het hbo is er namelijk weinig tijd
voor mbo’ers om zich deze hbo-vaardigheden eigen te maken, volgens geïnterviewde mbo’ers die
eerder de overstap naar het hbo deden komt dit door de enorme hoeveelheid tentamens en de grote
mate van zelfstandigheid die gevraagd wordt tijdens het eerste studiejaar (Studentlab, 2018).
NHL Stenden heeft drie jaar geleden een projectaanvraag ingediend voor het Skillscoaching project.
Er is toen vanuit het Ministerie van Onderwijs een budget van 175.000 euro vrijgekomen om het
project als vast onderdeel van de hogeschool te laten uitmaken. Tevens is het met dit budget de
bedoeling om het Skillscoaching project in te bedden als vast onderdeel van de hogeschool
(Persoonlijke communicatie, 2019). De interne belanghebbenden zijn dan ook het Mentor
Programma Friesland en de NHL Stenden Hogeschool. Wanneer het uitvalpercentage in mindering
wordt gebracht is dit volgens ….., Onderwijs en Onderzoek, een kostenbesparing voor de hogeschool.
Dit komt doordat studenten die langer over hun studie duren dan vijf jaar extra geld kost voor een
onderwijsinstelling (Persoonlijke communicatie, 2020). Wanneer het studentsucces van verschillende
opleidingen wordt verbeterd zal dit resulteren in een hoger rendement geslaagden en een hogere
tevredenheid (NHL Stenden, 2018).
De externe belanghebbenden zijn de studenten die profijt hebben van het programma. Bij nieuwe
ontwikkelingen en activiteiten betrekt het mentorprogramma de partners en stakeholders bij het
proces en het product, zodat iedereen op de hoogte is. In de stakeholdersanalyse van paragraaf 1.3
worden alle betrokken stakeholders benoemd.
7
,1.2 Stakeholdersanalyse
De belanghebbenden bij een project of opdracht worden stakeholders genoemd. Bij het analyseren
van deze stakeholders wordt er inzicht verkregen op de personen en de organisaties die betrokken
zijn bij dit onderzoek. Het opstellen van een stakeholdersanalyse bevat een aantal stappen
(Schuurmans, 2016):
- In kaart brengen van de stakeholders
- Vaststellen of het om primaire of secundaire stakeholders gaat
- Het belang en invloed van de stakeholders scoren
- Stakeholders categoriseren
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen interne- en externe stakeholders. De primaire
stakeholders zijn van binnen de organisatie zoals medewerkers of afdelingen, zij hebben direct
belang en grote invloed. Secundaire stakeholders zijn de stakeholders van buiten de organisatie.
Hieronder staan zowel de primaire als de secundaire stakeholders waar project Skillscoaching mee te
maken heeft. De scores worden bepaald op hoe groot de invloed en het belang van een stakeholder
is. De scores zijn als volgt gecategoriseerd: Zeer hoog, hoog, matig en laag.
Primaire
- Projectleiding (ZH) - Onderwijs-& Onderzoekskwaliteit (NHL Stenden) (ZH)
- Studentmentoren (ZH) - College van Bestuur (NHL Stenden) (ZH) - Studenten (H)
Secundaire
- Mentorprogramma Friesland (M) - Vereniging Hogescholen (M)
- Ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap (H) - Landelijk Studentenvakbond (L)
- Studentenvereniging (L) - Friesland College (H)
- Friese Poort (H) - Nordwin College (H)
Figuur 1. Stakeholdermatrix
8
,1.3 Probleembeschrijving
In de probleembeschrijving worden allereerst relevante informatie en theorieën met betrekking tot
het onderzoek beschreven.
Volgens de opdrachtgever ….. is het concrete probleem dat docenten het beleid op het gebied van
voorbereiding en coaching van de studenten bepalen. Hierbij wordt de input vanuit de studenten
achterwege laten (Persoonlijke communicatie, 2019). ….. zou graag zien dat studenten de leiding
krijgen over Skillscoaching, omdat ze vaak beter weten waar de behoefte ligt en wat er nodig is voor
het behalen van hun eigen studiesucces. Volgens Marit ….. ligt de prioriteit dan ook bij het creëren
van een nieuw organisatieconcept voor Skillscoaching. Het moet voor een gevoel van veiligheid en
vertrouwen zorgen onder de studenten, volgens het onderzoek van Studentlab erkennen studenten
het gebrek aan een vertrouwensrelatie met een mentor of begeleider (Studentlab, 2018).
Tot nu toe zijn er landelijk verschillende projecten ontworpen en opgestart om het uitvalpercentage
van eerstejaars hbo studenten te kunnen verkleinen. Waaronder een bootcamp, een matching
applicatie voor smartphones en een persoonlijk coaching programma. Een andere ontwikkeling wat
relevant kan zijn voor het onderzoek is een project wat vanuit de NHL Stenden hogeschool is
opgericht genaamd ‘de eerste 100 dagen’. Hierbij worden studenten passief begeleid in de eerste
100 dagen van hun opleiding (Studentlab, 2018).
….. geeft aan dat Skillscoaching nog geen gezicht heeft binnen de NHL Stenden hogeschool. Tevens
geven verschillende studenten aan niet bekend te zijn met Skillscoaching of een soortgelijke dienst
(Persoonlijke communicatie, 2020). Volgens ….. wordt Skillscoaching momenteel niet geprofileerd als
onderdeel van de hogeschool. De enige manier waarop er communicatie plaatsvindt met de
doelgroep is via de schoolmail van studenten, deze manier van communiceren is vrij algemeen.
Hiermee wordt bedoeld dat er geen persoonlijke communicatie plaatsvindt. Het bereik middels
schoolmail is groot maar de respons valt volgens ….. tegen (Persoonlijke communicatie, 2020).
Daarnaast is er geen website of sociale mediakanalen waarop informatie over Skillscoaching
overzichtelijk staat vermeldt.
Volgens ….., projectbegeleider bij Skillscoaching worden er te weinig stappen ondernomen om het
project tot stand te laten komen. Er wordt te veel om het project heen gedaan waardoor het
eindresultaat uit het oog wordt verloren. Daarnaast merkt ….. dat er veel onduidelijkheid heerst
betreffende de projectvoering, zo zijn er aan het begin van het project geen concrete doelen gesteld
waardoor het lang heeft geduurd om het project op te zetten. Wat betreft de administratieve
werkzaamheden wordt er te weinig bijgehouden, dit resulteert volgens ….. in onduidelijkheid onder
de werknemers. (Persoonlijke communicatie, 2020).
Ook geeft ….. aan dat er bij Skillscoaching coaches en coachees (studenten onder begeleiding van een
coach) worden aangetrokken, maar dat er na meet en match vervolgens geen extra stappen worden
ondernomen. Met deze stappen wordt bedoeld, het ondersteunen van coaches en het motiveren
van coachees. De leiderschapsstijl die wordt gehanteerd binnen Skillscoaching is op de ontwikkeling
van studenten gericht. Medezeggenschap staat hierbij centraal, beslissingen worden dan ook
gezamenlijk genomen. Daarnaast krijgen studenten veel verantwoordelijkheden en vrijheid waarbij
intrinsieke motivatie een grote rol speelt. Volgens ….. worden de studenten niet voldoende
gemotiveerd waardoor werkzaamheden niet naar verwachting worden uitgevoerd.
9
, In de landelijke kwaliteitsafspraken tussen de Vereniging Hogescholen en het Ministerie van
Onderwijs is er afgesproken dat het studentsucces wordt gemeten aan de hand van dat studenten
binnen vijf jaar hun diploma in ontvangst nemen (Landelijke studentenvakbond, 2018). Het
studiesucces in het hbo lijkt vaak lager dan het is. Overstappen van opleiding blijkt een grote factor,
omdat 14% van de studenten na 5 jaar studeren overgestapt blijkt te zijn en nog geen diploma
verkreeg. Zorgelijk is wel dat het generieke studiesucces na vijf jaar daalt: het ging de voorbije jaren
van 56,8% naar 55,2%. Vijf jaar na hun start blijkt meer dan één op de vijf hbo-studenten nog geen
diploma op zak te hebben: 14% is gewisseld van opleiding of hogeschool en 8% studeert nog aan
dezelfde opleiding. In totaal heeft 55 procent hun studie dan succesvol afgerond (Klaas-Wybo van
der Hoek, 2011).
Volgens ….., Onderwijs-& Onderzoekskwaliteit, is er geen specifiek percentage wat moet worden
behaald op het gebied van studentsucces en uitval. Wel hij graag zien dat met behulp van het
Skillscoach project onder het landelijk gemiddelde wordt gescoord. Op dit moment is dat namelijk
niet het geval (Persoonlijke communicatie, 2020). Het landelijk gemiddelde op het gebied van studie
uitval na het eerste jaar blijkt in 2017 te liggen op 15,9%, dit percentage geldt voor studenten
afkomstig van het mbo (Vereniging Hogescholen, z.d.). In hetzelfde jaar is er op de NHL Stenden
Hogeschool een uitvalpercentage mbo studenten van 19,9% behaald, dit ligt boven het landelijk
gemiddelde. In 2018 heeft er een lichte daling plaatsgevonden, wel is dit uitvalpercentage evenredig
gedaald met het landelijk gemiddelde (Vereniging Hogescholen, z.d.).
10
