Inleiding gezondheidspsychologie PB0502
Healthpsychology Biopsychosocial Interactions
Sarafino & Smith September 2020
,Inleiding en achtergrond
Inleiding
In deze introductietaak maakt u kennis met de basis van de gezondheidspsychologie. U leert wat het vakgebied
gezondheidspsychologie inhoudt en hoe het is ontstaan. Ook krijgt u basiskennis over het functioneren van het menselijk lichaam,
kennis die nodig is om de specifiekere onderwerpen uit de volgende studietaken goed te kunnen begrijpen. Tot slot maakt u
kennis met de interventiecyclus, een systematische werkwijze op basis waarvan gezondheidspsychologische interventies
ontwikkeld kunnen worden. Kortom: een brede kennismaking met de gezondheidspsychologie!
Inleiding
Gezondheidspsychologie is een relatief nieuw gebied binnen de psychologie. De gezondheidspsychologie houdt zich bezig met de
relatie tussen psychische, biologische en sociale factoren enerzijds en gezondheid en ziekte anderzijds. In deze studietaak maakt u
kennis met de basisconcepten en begrippen uit de gezondheidspsychologie en verdiept u zich in de ontstaansgeschiedenis van de
gezondheidspsychologie.
Leerdoelen
Nadat u hoofdstuk 1 uit het tekstboek en deze studietaak hebt bestudeerd, kunt u
• verschillende visies op het begrip ‘gezondheid’ beschrijven. Kernwoorden: ziekte, gezondheid, symptomen, ziekte-
gezondheidscontinuüm, biomedisch model, biopsychosociaal model
• beschrijven hoe de begrippen ‘gezondheid’ en ‘ziekte’ in verschillende perioden in de geschiedenis werden opgevat
• de belangrijkste ziektematen beschrijven en gebruiken. Kernwoorden: morbiditeit, prevalentie, incidentie
• het belang van de discipline psychologie in de problematiek rond ziekte en gezondheid uitleggen. Kernwoorden:
chronische aandoeningen, kosten van de gezondheidszorg, lifestyle en gedrag, persoonlijkheid en ziekte
• aangeven welke wetenschappen aan gezondheidspsychologie verwant zijn en wat het verschil is tussen de verschillende
vakgebieden. Kernwoorden: psychosomatische geneeskunde, sociale geneeskunde, epidemiologie, medische sociologie en
antropologie, gezondheidswetenschappen
• beschrijven wat gezondheidspsychologie inhoudt, wat haar aandachtsgebieden zijn en wat de achterliggende visie is.
Kernwoorden: biopsychosociaal model
Bronnen
Tentamenstof
• Sarafino, E.P., & Smith, T.W. (2014). An overview of Psychology and health. In E.P. Sarafino and T.W. Smith (eds.), Health
psychology, biopsychosocial interactions, eighth edition (hoofdstuk 1, pp. 1-18). New York: John Wiley & Sons Inc.
• Alle stof van deze studietaak in yOUlearn, inclusief de opdrachten met terugkoppeling.
,Hoofdstuk 1: An overvieuw of psychology and health
Gezondheidspsychologie is een verzameling van educatieve, wetenschappelijke en professionele bijdragen van de psychologie aan het bevorderen en het
handhaven van de gezondheid en de preventie, de behandeling en de verwerking van ziekte, de identificatie van etiologische en diagnostische factoren bij
gezondheid en ziekte, en de analyse en verbetering van gezondheidszorg en gezondheidsbeleid. Doelstellingen:
• Gezondheidsbevordering en handhaving van de gezondheid.
• Preventie van ziekte, behandeling van ziekte en ‘goed’ omgaan met ziekte.
• Identificatie van oorzaken van ziekte en gezondheid en van diagnostische factoren.
• Het analyseren en verbeteren van de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid.
What is health?
We denken gewoonlijk over gezondheid in termen van een afwezigheid van: (1) objectieve signalen dat het lichaam niet normaal functioneert of (2) subjectieve
symptomen van ziekte of letsel.
An illness/wellness continuum
Gezondheid en ziekte zijn niet volledig gescheiden concepten, ze overlappen. Aaron Antonovsky suggereert het gebruik van deze concepten in een continuüm met
de dood aan het ene eind en optimale gezondheid aan de andere kant. Hij stelde ook voor om meer te kijken naar wat een persoon in staat kan stellen om gezond
te blijven dan aandacht te geven aan wat een persoon ziek kan maken.
Het illness/wellness continuum: een model dat gezondheid en ziekte beschrijft als overlappende concepten die verschillen in mate, in plaats van afgescheiden
concepten.
We gebruiken de term gezondheid voor een positieve staat van fysiek, mentaal en sociaal welzijn, dat varieert over tijd langs een continuüm. Dus niet alleen het
ontbreken van ziekte of verwondingen. Aan het einde van het continuüm is gezondheid de dominante staat en aan de andere kant is ziekte of verwonding de
dominante staat waarin destructieve processen signalen, symptomen en handicaps veroorzaken.
Het continuüm presenteert mensen hun verschillende gezondheidsstatus. In het midden is het neutrale niveau. Van het midden naar links wordt de gezondheids
steeds slechter en beter naar de rechter kant. De segmenten in het continuüm zijn de dominante kenmerken die normaal gesproken de verschillende
gezondheidsstatussen karakteriseren. Deze zijn gebaseerd op een persoon zijn fysieke conditie, oftewel symptomen, handicaps, signalen en levensstijl, oftewel de
mate van reguliere beweging e.d. Medische behandeling begint meestal bij een gezondheidsstatus links van het neutrale niveau en wordt intenser wanneer de
conditie erger wordt. Medische behandeling van een persoon zijn gezondheid terug brengen naar het midden van het continuüm, maar een gezonde levensstijl
helpt ook.
Illness today and in the past
Gedurende de 17e, 18e en 19e eeuw stierven er veel mensen aan onder andere dietary diseases. Deze vloeien voort uit ondervoeding en wordt gekenmerkt door
bloedarmoede en verlamming en infection disease is een acute ziekte die worden veroorzaakt door schadelijke micro-organismen, zoals bacteriën of virussen, in
het lichaam. Kolonisten ervaarden gedurende de 18de eeuw periodes van epidemieën van vele infectieziekten. Vele stierven en vooral kinderen werden hard
geraakt. Het dodental onder de Amerikanen vloog omhoog door 2 oorzaken; 1. de oorspronkelijke populatie was nog nooit blootgesteld aan deze nieuwe micro
organismes en dus miste de natuurlijke immuniteit 2. de immuun functies waren waarschijnlijk beperkt door een mate van genetische variatie onder de
oorspronkelijke mensen.
In de 19de eeuw waren infectieziekte nog steeds de grootste bedreiging, maar aan het eind van de 19de eeuw was het dodental door deze ziektes scherp gedaald.
Deze daling was voornamelijk het resultaat van preventieve maatregelen, zoals verbeterde persoonlijke hygiëne, grotere weerstand tot ziektes (door betere
voeding) en openbare gezondheidsinnovaties (waterzuivering e.d).
Tijdens de 20ste eeuw waren er grote veranderingen in de patronen van ziektes. Het dodental van levensbedreigende infectieziektes daalde en mensen hun
levensverwachting steeg enorm.
De belangrijkste gezondheidsproblemen en oorzaken van dood in ontwikkelingslanden vandaag de dag zijn chronische ziektes. Chronische ziektes degeneratieve
ziektes zoals hartziektes, kanker en beroerte, dat zich ontwikkelt of aanhoudt over een lange periode van tijd en vaak erger worden. Deze ziektes zijn niet nieuw,
maar ze waren minder verantwoordelijk voor het aantal doden vóór de 20ste eeuw. Een reden hiervoor is dat het leven van de mensen anders was dan vandaag.
Tegenwoordig worden mensen steeds ouder en een chronische ziekte komt vaker voor bij ouderen dan bij jongeren. Er zijn dus steeds meer mensen die ouder
worden en dus een leeftijd bereiken waar ze meer risico lopen op deze ziektes. Daarnaast, de groeiende industrialisatie verhoogd mensen hun stress en hun
blootstelling aan schadelijke chemicaliën. Trends laten zien dat chronische ziekte snel stijgen in lagere inkomens of ontwikkelingslanden.
Viewpoints from history: physiology, disease processes and the mind
Early cultures
Duizenden jaren geleden geloofden mensen dat fysiek en mentale ziekte veroorzaakt werden door mystieke krachten zoals door boze geesten. Onderzoekers
vonden oude schedels met ronde gaten. Deze gaten werden waarschijnlijk gemaakt met scherpe stenen als gereedschap in een procedure trepanatie. Deze
procedure werd gedaan zodat de demonen die de ziekte veroorzaakte het hoofd konden verlaten.
Ancient greece and rome
Hippocrates, wordt vaak de vader van de geneeskunde genoemd, stelde een humoral theory. Volgens deze theorie bevat het lichaam 4 vloeistoffen, genaamd
humors. Wanneer deze vloeistoffen in balans zijn, dan is de persoon gezond. Ziekte treedt op als het mengsel vervuild of stuk is.
Plato was een van de eerste die stelde dat de geest en lichaam verschillende entiteiten zijn. Vandaag de dag zijn lichaam en geest gescheiden concepten; (1) het
lichaam verwijst naar onze fysieke staat (huid, spieren, botten, hart en de hersenen) 2. de geest verwijst naar een abstract proces dat onze gedachten, percepties
en gevoelens bevat. De vraag naar de relatie tussen beide heet het mind/body problem. Galen zei dat ziekte gelokaliseerd kan worden, met pathologie in
specifieke delen van het lichaam en dat verschillende ziektes verschillende effecten hebben. Zijn idee werd wereldwijd geaccepteerd.
,The middle ages
De invloed van de kerk in de vertraging van de ontwikkeling van medische kennis gedurende de middeleeuwen was enorm. Afkeuringen tegen observatie hinderde
de ontwikkeling van anatomie en medicijnen voor eeuwen. Ziekte werd gezien als een straf van God voor het doen van slechte dingen.
The renaissance and after
In de 14de en 15de eeuw was de renaissance, wat wedergeboorte betekent. Europa zag een wedergeboorte van onderzoek, cultuur en politiek. Geleerden
werden meer mens gecentreerd dan God gecentreerd in hun zoektocht.
In de 17de eeuw had Rene Descartes een grote invloed op wetenschappelijk denken. Hij beschouwde lichaam en geest als gescheiden entiteiten, maar hij
introduceerde 3 belangrijke innovaties; 1. Hij beschouwde het lichaam als een machine en beschreef de techniek van hoe actie en sensatie optreden (bv. pijn) 2.
Hij stelde dat het lichaam en geest konden communiceren door de ‚pineal gland’ (pijnappelklier, epifyse), een orgaan in de hersenen 3. Hij geloofde dat dieren
geen ziel hadden en dat de ziel van mensen het lichaam verlaat na de dood. Dit geloof betekende dat ontleding een acceptabele methode van onderzoek kon
worden.
In de 18de en 19de eeuw groeide de kennis in wetenschap en geneeskunde snel, geholpen door verbeteringen in de microscoop en het gebruik van dissectie in
autopsies. Chirurgie bloeide op na ontsmettende technieken en verdoving werd geïntroduceerd halverwege de 19de eeuw. Door de verbeteringen samen met het
continu geloof dat de geest en het lichaam aparte delen zijn, legde de basis voor een nieuw model; het biomedische model. Het biomedische model stelt dat alle
ziektes of lichamelijke aandoeningen verklaard kunnen worden door verstoringen in fysiologische processen, welke het resultaat zijn van letsel, biochemische
onbalans, bacteriële of virale infecties e.d. Het model neemt aan dat ziekte een kwelling is van het lichaam en gescheiden is van de psychologische en sociale
processen van de geest. Dit standpunt werd wereldwijd geaccepteerd in de 19de en 20ste eeuw en representeert nog steeds de dominante kijk op geneeskunde.
Seeing a need: psychology’s role in health
Het biomedische model is erg nuttig geweest. Ze overwonnen vele infectieziekten door de ontwikkeling van vaccins en maakten het mogelijk bacteriële infecties te
genezen door de ontwikkeling van antibiotica. Ondanks deze voordelen heeft het model nog verbetering nodig.
Problems in the health care system
Zorgkosten stijgen snel, vooral door het voorschrijven van medicatie en voor ziekenhuis/bejaardentehuis zorg. Omdat de medische kosten blijven stijgen, moeten
we andere benaderingen zoeken om mensen hun gezondheid te verbeteren. Ziektes worden tegenwoordig eerder ontdekt, deels door de verbetering van
diagnostische methoden en deels omdat mensen zijn veranderd. Mensen zijn meer bewust van signalen en symptomen van ziekte, zijn meer gemotiveerd om voor
hun gezondheid te zorgen en beter in staat om naar een dokter te gaan dan in het verleden. Deze factoren zijn duidelijk belangrijk en gerelateerd aan
psychologische en sociale aspecten van de persoon. Maar de persoon als een uniek individu is niet opgenomen in het biomedische model.
‘The person’ in health and illness
Lifestyle and illness
Verandering in levenswijze kan chronische ziekte verminderen. Karakteristieken of condities die geassocieerd zijn met de ontwikkeling van een ziekte of letsel
worden risicofactoren voor dat gezondheidsprobleem genoemd. Sommige risicofactoren zijn biologisch en sommige zijn gedragsmatig. Een risicofactor is
geassocieerd met een gezondheidsprobleem, het hoeft niet het probleem te veroorzaken.
Er zijn vijf gedragsmatige risicofactoren geassocieerd met de 5 leidende doodsoorzaken (US):
1. Hartziekte (roken, hoog cholesterol, obesitas, gebrek aan lichaamsbeweging)
2. Kanker (roken, hoog alcoholgebruik, voeding)
3. Beroerte (roken, hoog cholesterol, gebrek aan lichaamsbeweging)
4. COPD (chronische longziektes, roken)
5. Ongelukken (alcohol en drugsgebruik, geen gebruik van gordel).
Deel van de hoge medische kosten vandaag de dag zijn het resultaat van mensen hun levenswijze. Gedrag van mensen maakt voor een groot deel hun gezondheid
uit.
Redenen waarom mensen niet doen wat goed voor hun is:
• Minder gezond gedrag brengt vaak onmiddellijk genot;
• Mensen kunnen sociale druk voelen om zich bezig te houden met ongezond gedrag;
• Bepaald gedrag kan een sterke gewoonte worden, waar moeilijk mee te stoppen is;
• Soms zijn mensen niet bewust van de gevaren of hoe ze gedrag kunnen veranderen.
Personality and illness
Persoonlijkheid verwijst naar een persoon zijn cognitieve, affectieve of gedragsmatige neigingen die redelijk stabiel zijn over tijd en situaties. Onderzoekers
hebben bewijs gevonden dat persoonlijke eigenschappen gekoppeld zijn aan gezondheid. Angst, depressie, pessimisme en afkeer zijn reacties die kunnen
opkomen wanneer mensen stress ervaren. Veel mensen gaan stressvolle situaties aan met relatief positieve emoties. Hun uitkijk is meer optimistisch en hoopvol.
Deze mensen hebben niet minder kans om ziek te worden, maar wanneer ze ziek worden herstellen ze over het algemeen sneller. Deze link tussen persoonlijkheid
en ziekte werkt 2 kanten op; ziekte kan ook effect hebben op iemand zijn emotionele aanpassing en zienswijze.
How the role of psychology emerged
Sigmund Freud merkte op dat sommige patiënten fysieke symptomen lieten zien zonder waarneembare organische stoornis. Door gebruik van de
psychoanalytische theorie stelde Freud dat deze symptomen geconverteerd waren van onbewuste emotionele conflicten. Hij noemde deze conditie
conversiehysterie. De noodzaak om deze condities te begrijpen leidde naar de ontwikkeling van psychosomatische geneeskunde, het eerste veld wat toegewijd is
in het bestuderen van de interactie tussen emotioneel leven en lichamelijke processen.
Psychosomatic medicine
Het veld psychosomatic medicine genoemd, werd gevormd in de 1930s en begon met het maken van het logboek ‘Psychosomatic Medicine’. Psychosomatisch
betekent niet dat een persoon zijn symptomen inbeeldt. Het betekent dat lichaam en geest beide betrokken zijn. Vroeg onderzoek focuste zich op
psychoanalytische interpretaties voor specifieke, echte gezondheidsproblemen. Nu is het een breder veld wat begaan is met de onderlinge relatie tussen
psychologische en sociale factoren, biologische en fysiologische functies, en de ontwikkeling en het beloop van de ziekte.
Behavioral medicine and health psychology
Het veld van behavioral medicine vormt een organisatie genaamd the society of behavioral medicine. Dit veld heeft twee karakteristieken. Ten eerste is het
lidmaatschap interdiciplinary door een grote variëteit van velden. Ten tweede is het gegroeid uit het perspectief in de psychologie dat behaviourisme heet.
Behaviorisme: stelde dat het gedrag van mensen het resultaat is van 2 vormen van leren:
1. Klassieke conditionering: waarin de geconditioneerde stimulus een reactie uitlokt door associatie met een ongeconditioneerde stimulus die deze reactie al
uitlokt.
2. Operante conditionering: waarin gedrag wordt veranderd door zijn consequenties; beloning versterkt het gedrag en straffen onderdrukt het gedrag.
,Conditionering methoden hebben een grote mate van succes laten zien in het helpen van mensen in het veranderen van gedrag en emoties. Onderzoek heeft
aangetoond dat mensen kunnen leren om fysiologische systemen te controleren als ze feedback krijgen over wat deze systemen doen. Deze bevindingen zijn
belangrijk omdat ze onthulden dat de link tussen lichaam en geest meer direct en doordringend was dan men eerder dacht. Dit heeft geleid tot de therapeutische
technique genaamd, biofeedback. Biofeedback is waarbij een persoon zijn fysiologische processen gecontroleerd worden door de persoon zodat hij of zij hier
volledige controle over kan krijgen. Dit proces betrekt operante conditionering, de feedback dient als versterker. Behaviorisme diende ook als een belangrijke basis
voor de gezondheidspsychologie. Een vakgebied dat voornamelijk binnen de discipline psychologie valt.
Joseph Matarazzo schetste 4 doelen van de gezondheidspsychologie:
1. Het promoten en handhaven van gezondheid;
2. Het voorkomen en behandelen van ziekte;
3. Het identificeren van de oorzaken en diagnostische correlaties van gezondheid, ziekte en gerelateerde dysfunctie;
4. Het analyseren en verbeteren van stelsels voor de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid.
An integration
Psychosomatische geneeskunde, behavioural geneeskunde en gezondheidspsychologie. De belangrijkste verschillen tussen deze gebieden zijn (1) de mate van
focus die ze geven aan specifieke onderwerpen en standpunten en (2) de specifieke disciplines en beroepen die erbij betrokken zijn.Psychosomatische
geneeskunde: interdisciplinair veld dat nauw is verbonden met medische disciplines, psychiatrie voor psychische ziektes. Gedragsmatige geneeskunde is ook
interdisciplinair, focus op interventies die gezonde levenswijze promoot zonder operatie en medicijnen. Gezondheidspsychologie is gevestigd in de psychologie en
trekt zwaar op andere sub velden (klinisch-, sociaal-, ontwikkelings-, experimenteel- en fysiologische psychologie) om levenswijze en emotionele processen te
identificeren en te wijzigen die tot ziektes leiden, en om functioneren en herstel van mensen te verbeteren die ziek zijn. Overeenkomst alle 3 de gebieden; ze
delen het standpunt dat gezondheid en ziekte het resultaat is van een interactie tussen biologische, psychologische en sociale krachten.
Health psychology: the profession
De meeste gezondheidspsychologen werken in ziekenhuizen, klinieken en academische departementen van universiteiten. De directe hulp die
gezondheidspsychologen aan kunnen bieden zijn over het algemeen gerelateerd aan de patiënt zijn psychologische aanpassing aan, en beheer van diens
gezondheidsproblemen.
Current perspectives on health and illness
Het biopsychosociale model breidt de biomedische kijk uit door het toevoegen van biologische factoren met verbindingen aan psychologische en sociale factoren.
Dit nieuwe model stelt dat alle drie de factoren van invloed zijn op en worden beïnvloed door de gezondheid van de persoon.
The biopsychosocial perspective
The role of biological factors
Biologische factoren: deze term omvat de genetische materialen en processen die we erven van onze ouders, functie en structuur van de persoon zijn fysiologie
en de efficiënte, effectieve en gezond functioneren van deze systemen hangt af van de manier waarop deze componenten opereren en interactie hebben met
elkaar.
The role of psychological factors
Cognitie is een mentale activiteit dat waarnemen, leren, herinneren, denken, interpreteren, geloven en problemen oplossen. Emotie is een subjectief gevoel dat
invloed heeft op en beïnvloed wordt door onze gedachten, gedrag en fysiologie. Sommige emoties zijn positief en sommige zijn negatief. Motivatie is het proces
binnen individuen die een activiteit op gang brengt, de richting kiest en hierin volhard.
The role of social factors
Als we interactie hebben met anderen, beïnvloeden wij hen en zij beïnvloeden ons. Deze sociale processen bieden duidelijke en sterke motivationele krachten.
- Samenleving: beïnvloed de gezondheid van individuen door het promoten van bepaalde waardes van onze cultuur. De media kan veel doen om
gezondheid te promoten, maar soms moedigen zij juist ongezond gedrag aan. Individuen kunnen ook de media en de wetgevers beïnvloeden.
- Gemeenschap: bevat individuen die redelijk dicht bij elkaar wonen, en organisaties. Gemeenschappen verschillen in de mate waarin hun leden
bepaalde gezondheid gerelateerde gedragingen uitoefenen. Er zijn vele redenen voor deze verschillen. (1) Omgevingskarakteristieken van een
gemeenschap lijkt invloed te hebben op fysieke activiteit en voeding, (2) buurten kunnen ook bedreigend, druk en stressvol zijn, wat invloed kan
hebben op gezondheidsproblemen en (3) beleid op het wijzigen van deze aspecten waar we leven kan belangrijk zijn in de preventie van chronische
ziektes en beperken van zijn effecten.
- Familie: Het dichtste en meest voortdurende sociale relatie voor de meeste mensen. Familie heeft in het bijzonder een sterke invloed. Kinderen leren
gedrag en ideeën, van ouders, broers en zussen. Ouders kunnen het goede voorbeeld geven. Individuen kunnen ook de grotere sociale eenheid
beïnvloeden.
The concept of ‘systems’
Veel gezondheidsprofessionals streven ernaar om alle aspecten van mensen hun leven te overwegen om gezondheid en ziekte te begrijpen. Deze benadering
gebruikt het biopsychosocial model en wordt soms holistic genoemd. Holistic bevat een breed scala van alternatieve benaderingen om gezondheid te promoten.
We kunnen de gehele persoon conceptualiseren door het toepassen van het biologische concept van systemen. Een systeem is een dynamische entiteit met
componenten die continu met elkaar verbonden zijn. Elk systeem kan invloed hebben op, en beïnvloed worden door andere systemen.
, Life-span and gender perspectives
In het levensduur perspectief worden karakteristieken van een persoon beschouwd met respect aan hun eerdere ontwikkeling, huidig niveau en de waarschijnlijke
ontwikkeling in de toekomst. Gezondheid en ziekte variëren met ontwikkeling. Omdat er steeds meer vergrijzing is zijn de gezondheidsproblemen onder ouderen
toegenomen, waardoor dit een primair onderdeel is van de gezondheidspsychologie.
Vroege invloeden op biologische systemen kan een groot effect hebben vele jaren later. Stressvolle ervaringen in de jeugd kan het risico verhogen op het
ontwikkelen van verschillende ziekten vele jaren later door het veranderen van de manier waarop het lichaam reageert op stress. Als kinderen ouder worden en
hun cognitieve vaardigheden verbeteren, zijn ze beter in staat om de gevolgen van hun eigen ziekte te begrijpen en de beweegredenen voor gedrag dat
gezondheid en veiligheid promoot.
Het genderperspectief voegt ook een belangrijke dimensie toe aan het biopsychosociale perspectief.
Mannen en vrouwen verschillen in hun:
1. Biologisch functioneren;
2. Gezond gerelateerd gedrag;
3. Sociale relaties;
4. Ervaren van stress;
5. Risico op specifieke ziektes.
Zelfs als mannen en vrouwen dezelfde ziekte hebben, kunnen zij verschillen in de factoren die het beïnvloed, de symptomen en de koers van de ziekte over tijd.
Related scientific fields: foundations and connections for health psychology
Kennis in gezondheidspsychologie is groots verrijkt door informatie van andere disciplines; binnen de psychologie (klinisch en sociaal); geneeskunde en
aanverwante gebieden.
Related fields
Geneeskunde biedt een essentiële fundering en connectie voor gezondheidspsychologie. Om te begrijpen hoe psychologische factoren gezondheid en ziekte
beïnvloeden en hoe ziekte psychologische resultaten, zoals fysieke symptomen en emotionele aanpassing, beïnvloed, moeten we een basisbegrip van het lichaam
zijn gezond en ongezond functioneren hebben. Om te begrijpen hoe medische condities invloed kunnen hebben op een patiënt zijn psychologische en sociale
functioneren, is het belangrijk om hun ervaring van de aandoening, de waarschijnlijke koers en de procedures die zij zullen ondergaan te begrijpen. Niet alleen de
patiënt zijn gedrag is belangrijk, maar ook het gedrag van de hulpverlener. Gezondheidspsychologen moeten een praktische kennis van medische gebieden en
effectieve professionele relaties ontwikkelen met hulpverleners. Gezondheidspsychologen moeten ook de context weten waarin gezondheid en ziekte bestaat.
Epidemiologie is de wetenschappelijke studie van de verspreiding en frequentie van ziekte en letsel. Onderzoekers in dit veld bepalen het voorkomen van ziekte,
en organiseren deze data in termen van wanneer de ziekte of letsel ontstaan is, waar, op welke leeftijd, geslacht, en raciale of culturele groepen. Dan proberen zij
te ontdekken waarom specifieke ziektes verspreid is zoals ze zijn.
Epidemiologen gebruiken verschillende termen in het beschrijven van de aspecten van hun bevindingen:
• Mortaliteit: sterfte op grote schaal. Sterftecijfers in een periode.
• Morbiditeit: ziekte, letsel of handicap. Alle vindbare afwijkingen in de gezondheid.
• Prevalentie: totaal aantal zaken van ziekte, zowel bestaande als nieuwe zaken.
• Incidentie: aantal nieuwe zaken.
• Epidemie: situatie waarin het aantal van meestal een infectieziekte enorm is gestegen. Snelle toename van incidentie.
Epidemiologen spelen een centrale rol en het identificeren van risicofactoren voor ziekte en gezondheid verschillen.
Een andere discipline welke belangrijk is voor gezondheidspsychologie is de volksgezondheid; dit veld is begaan met beschermen, handhaven en verbeteren van
gezondheid door georganiseerde inspanning in de gemeenschap. Dit veld bestudeert gezondheid en ziekte in de context van de gemeenschap als een sociaal
systeem. Het succes van volksgezondheid programma's en de manier waarop individuen hierop reageren zijn van belang voor gezondheidspsychologen. Twee
andere gerelateerde vakgebieden zijn sociologie en anthropologie. Sociologie focust op menselijk en sociaal leven; het onderzoekt groepen mensen en evalueert
de impact van verschillende sociale factoren (massamedia, bevolkingsgroei e.d.).
Medische sociologie is een subgebied dat een breed gebied van zaken gerelateerd aan gezondheid bestudeert, inclusief de impact van sociale relaties op de
verdeling van ziektes, sociale reacties op ziektes, sociale-economische factoren van gezondheid en de manier waarop ziekenhuis services en medische praktijken
zijn georganiseerd.
Antropologie is de studie naar menselijke culturen. Medische antropologie bestudeert de verschillen in gezondheid en gezondheidsverbetering in culturen. Kennis
van sociologie en antropologie geeft ons een breed sociaal en culturele blik op medische kwesties en stelt ons in staat om verschillende manieren te overwegen
om ziekte te interpreteren en te behandelen.
Gezondheidseconomen bestuderen het vraag en aanbod voor gezondheidsbronnen, de lasten, de baten en kosten van de gezondheidszorg. Gezondheidsbeleid
bestudeert de beslissingen, de plannen en acties genomen door de overheid en andere organisaties m.b.t gezondheidszorg en gezondheid gerelateerd gedrag.
Zulk beleid kan belangrijke effecten hebben op gedrag dat invloed heeft op de ontwikkeling van medische condities. De gecombineerde informatie van alle
gebieden geeft een breed beeld voor gezondheidspsychologen. Het beschrijft de sociale systemen waarin gezondheid, ziekte en de persoon bestaat en
ontwikkeld.
