Dit is een samenvatting van het vak "Macro-Economische Bedrijfsvorming" gedoceerd in . Het bevat zowel lesnotities uit de lessen van Prof. Dr. Brent Bleys aan de UGent als het boek. Dankzij het studeren van enkel deze samenvatting ben ik geslaagd met 85%.
Macro-economie
Inhoudsopgave
1 A TOUR OF THE WORLD ........................................................................................................ 5
1.1 De Crisis ....................................................................................................................................... 5
1.2 De Verenigde Staten.................................................................................................................... 5
1.3 De Eurozone ................................................................................................................................ 6
1.4 China ............................................................................................................................................ 8
1.5 Vooruitblik ................................................................................................................................... 8
2 A TOUR OF THE BOOK ........................................................................................................... 9
2.1 Geaggregeerde output ................................................................................................................ 9
2.2 Werkloosheidsgraad.................................................................................................................. 11
2.3 Inflatiegraad .............................................................................................................................. 12
2.4 Wet van Okun & Phillips curve .................................................................................................. 14
2.5 Korte-, middellange- & lange termijn ........................................................................................ 15
3 DE GOEDERENMARKT ......................................................................................................... 16
3.1 De samenstelling van het BBP ................................................................................................... 16
3.2 De vraag naar goederen ............................................................................................................ 17
3.3 De evenwichtsoutput ................................................................................................................ 18
3.4 Investeren = Sparen................................................................................................................... 21
3.5 Beleid ......................................................................................................................................... 22
4 FINANCIËLE MARKTEN: 1 ..................................................................................................... 23
4.1 De geldvraag .............................................................................................................................. 23
4.2 Het bepalen van i, deel 1 ........................................................................................................... 24
4.3 Het bepalen van i, deel 2 ........................................................................................................... 26
4.4 De liquiditeitsval ........................................................................................................................ 28
4.5 Begrippen geldhoeveelheid....................................................................................................... 28
5 HET IS-LM-MODEL ............................................................................................................... 29
5.1 De goederenmarkt en de IS-relatie ........................................................................................... 29
5.2 De geldmarkt en de LM-relatie ................................................................................................. 31
5.3 Het IS-LM model ........................................................................................................................ 32
5.4 Beleidsmix (fiscaal + monetair) ................................................................................................. 34
5.5 Hoe realistisch is het IS-LM model? .......................................................................................... 35
6 FINANCIËLE MARKTEN (2).................................................................................................... 36
6.1 Nominale versus Reële interestvoet ......................................................................................... 36
6.2 Risico en risicopremies .............................................................................................................. 38
6.3 De rol van Financiële intermediairs ........................................................................................... 39
1
A tour of the world
,6.4 Een uitbereiding van IS-LM........................................................................................................ 41
6.5 Van probleem op huizenmarkt naar financiële crisis ................................................................ 42
6.6 Financiële markt in het nieuws ................................................................................................. 45
7 ARBEIDSMARKT .................................................................................................................. 47
7.1 A tour of the labour market ...................................................................................................... 47
7.2 Veranderingen in de werkloosheidsgraad................................................................................. 49
7.3 Loonzetting ................................................................................................................................ 49
7.4 Prijszetting ................................................................................................................................. 51
7.5 De natuurlijke werkloosheidsgraad ........................................................................................... 51
7.6 What’s next?.............................................................................................................................. 53
8 DE PHILLIPSCURVE, DE NATUURLIJKE WERKLOOSHEID EN INFLATIE ...................................... 54
8.1 Inflatie, verwachte inflatie en werkloosheid ............................................................................. 54
8.2 De Phillipscurve en haar mutaties ............................................................................................. 55
8.3 De Phillipscurve en de natuurlijke werkloosheidsgraad ........................................................... 56
8.4 Samenvatting & waarschuwingen ............................................................................................. 57
9 HET IS-LM-PC MODEL .......................................................................................................... 60
9.1 Het IS-LM-PC model .................................................................................................................. 60
9.2 Dynamiek en het middellange termijn evenwicht .................................................................... 62
9.3 Fiscale ristrictie herbekeken ...................................................................................................... 63
9.4 Toename van de olieprijs .......................................................................................................... 64
9.5 Conclusies .................................................................................................................................. 66
10 ECONOMISCHE GROEI: DE FEITEN .................................................................................... 67
10.1 Het meten van de levensstandaard .......................................................................................... 67
10.2 Groei in ontwikkelde landen vanaf 1950 .................................................................................. 68
10.3 Een verdere kijk doorheen de tijd en ruimte ............................................................................ 68
10.4 Een eerste kijk op groei ............................................................................................................. 69
11 SPAREN, KAPITAALACCUMULATIE EN OUTPUT ................................................................. 72
11.1 Interacties tussen output en kapitaal........................................................................................ 72
11.2 Verschillende spaarquotes ........................................................................................................ 73
11.3 Getting a sense of magnitudes .................................................................................................. 78
11.4 Fysiek versus menselijk kapitaal ................................................................................................ 78
12 TECHNOLOGISCHE VOORUITGANG EN GROEI ................................................................... 80
12.1 Technologische vooruitgang en de groeivoet ........................................................................... 80
12.2 De determinanten van technologische vooruitgang ................................................................. 83
12.3 Instituties, technologische vooruitgang & groei ....................................................................... 85
12.4 Groeicijfers herbekeken ............................................................................................................ 85
13 TECHNOLOGISCHE VOORUITGANG: KORTE, MIDDELLANGE EN LANGE TERMIJN ................ 87
2
A tour of the world
,13.1 Productiviteit, output en werkloosheid op korte termijn ......................................................... 87
13.2 Productiviteit en werkloosheid (middellange termijn) ............................................................. 88
13.3 Technologische vooruitgang, Churning en ongelijkheid ........................................................... 90
14 FINANCIËLE MARKTEN EN VERWACHTINGEN ................................................................... 92
15 VERWACHTINGEN, CONSUMPTIE EN INVESTERINGEN ...................................................... 93
15.1 Consumptie ............................................................................................................................... 93
15.2 Investeringen ............................................................................................................................. 94
15.3 De volatiliteit van consumptie en investeringen....................................................................... 96
16 VERWACHTINGEN, OUTPUT EN BELEID ............................................................................ 98
16.1 Verwachtingen en beslissingen ................................................................................................. 98
16.2 Monetair beleid, verwachtingen en output ............................................................................ 100
16.3 Budgettaire restrictie, verwachtingen en output.................................................................... 102
17 OPENHEID OP DE GOEDERENMARKT EN FINANCIËLE MARKTEN .......................................104
17.1 Openheid op de goederenmarkt ............................................................................................. 104
17.2 Openheid van financiële markten ........................................................................................... 107
17.3 Conclusies en vooruitblik......................................................................................................... 110
18 DE GOEDERENMARKT IN EEN OPEN ECONOMIE ..............................................................111
18.1 De IS-relatie in een open econome ......................................................................................... 111
18.2 Evenwichtsoutput en de handelsbalans.................................................................................. 113
18.3 Toenames van de vraag (Binnenland & buitenland) ............................................................... 113
18.4 Depreciatie, de handelsbalans en de output .......................................................................... 114
18.5 De dynamiek: De J-curve ......................................................................................................... 116
18.6 Sparen, investeringen en de balans van de lopende rekening ............................................... 117
19 OUTPUT, DE INTERESTVOET EN DE WISSELKOERS ............................................................119
19.1 Evenwicht op de goederenmarkt ............................................................................................ 119
19.2 Evenwicht op de financiële markten ....................................................................................... 119
19.3 Beide markten samen.............................................................................................................. 121
20 KLIMAAT & MACRO-ECONOMIE......................................................................................122
20.1 De planeet stevent af op een wereldwijde klimaatramp ........................................................ 122
20.2 Verdrag van Parijs.................................................................................................................... 122
20.3 Te weinig focus op klimaat ...................................................................................................... 123
20.4 IPAT vergelijking ...................................................................................................................... 123
20.5 Worden doelstellingen gehaald? ............................................................................................ 124
20.6 Mogelijke oplossing: ontkoppeling? ........................................................................................ 125
20.7 Ecologische macro-economie (EME) ....................................................................................... 126
20.8 Conclusies ................................................................................................................................ 128
21 BEYOND GDP & POSTGROEI ............................................................................................129
3
A tour of the world
,21.1 BBP & zijn beperkingen ........................................................................................................... 129
21.2 Beyond GDP en SSF ................................................................................................................. 129
21.3 Alternatieven ........................................................................................................................... 130
21.4 Evaluatie 10 jaar later.............................................................................................................. 133
21.5 Postgroei & NAEC .................................................................................................................... 133
21.6 Conclusies ................................................................................................................................ 134
22 AANBEVELINGEN VOOR BELGIË ......................................................................................135
22.1 Europa ..................................................................................................................................... 135
22.2 OESO ........................................................................................................................................ 136
22.3 IMF ........................................................................................................................................... 136
4
A tour of the world
,1 A tour of the world
1.1 De Crisis
Van 2000 tot 2007: De wereldeconomie kende een periode van economische groei
2007: De huizenmarkt in de VS stort in, wat leidde tot een grootschalige financiële crisis
o Hypotheekleningen werden uitgegeven aan mensen die dit niet zouden kunnen
terugbetalen
o Vervolgens stortte de huizenmarkt in waardoor de waarde van de huizen (waarvoor
een hypotheek werd genomen) ook daalde
• De eerste bank ging failliet, wat een impact had op de andere banken omdat ze vaak bij
elkaar lenen
• Vervolg van de financiële crisis was een sterke economische recessie waarbij ook de
aandelenprijzen kelderden
o Bezorgde mensen begonnen minder uit te geven
Derde kwartaal 2008: De outputgroei (BBP-groei) in de VS was negatief (tot eind 2009)
o Eerst was er daling in de vraag, waardoor er nu minder output was
Wereldwijde crisis door:
o Wereldwijde handel: US importeerde minder, dus minder export voor anderen
o Financiële verwevenheid: Landen met een schuld moesten een hogere interest
betalen aan hun schuldeisers
Figuur 1: (Links) Outputgroei van 2000-2014 & (Rechts) Aandelenprijzen van 2007-2010
1.2 De Verenigde Staten
De Amerikaanse economie is groot
• Output: 17,4 triljard dollar in 2014 (23 % wereldoutput)
Hoge levenstandaard
• Output per capita: 54 000 dollar
1.2.1 Herstel Amerikaanse economie
Als economen naar de gezondheidstoestand kijken van een land kijken ze naar drie variabelen
1. Outputgroei: De mate waarin de output veranderd
2. Werkloosheidsgraad
3. Inflatiegraad: De evolutie van de gemiddelde prijs van een product
(zie volgende tabel)
5
A tour of the world
, Figuur 2: Groei, werkloosheid en Inflatie in de VS, 1990-2015
2015: Amerikaanse economie was gezond → De effecten van de crisis waren nauwelijks voelbaar
(opnieuw op het niveau voor de crisis)
1.2.2 Lage interestvoet
MAAR! Om de vraag te verhogen voor de groei heeft de Fed (Centrale bank US) de interest enorm
doen dalen
• Interest van 5,2 % (2007) naar nagenoeg 0 % (2008)
• Zero lower bound: Interest kan niet lager zijn dan 0%
o Wanneer de interestvoet negatief zou worden, houd iedereen cash aan (0 % interest)
i.p.v. obligaties aan te kopen
Potentieel probleem lage interestvoet:
1. De Fed kan niet meer reageren op negatieve schokken in de toekomst (bv. wanneer de vraag
nogmaals daalt)
2. Investeerders zijn eerder geneigd om excessieve risico’s te nemen om hun opbrengsten te
vergroten
Opmerking: Sinds 2015 is de interest opnieuw gestegen
1.2.3 Productiviteitsgroei
Figuur 3: Productiviteitsgroei per decennium in VS
Productiviteitsgroei is belangrijk voor de lange termijngroei van de output per capita
• Deze groei vertraagt sinds 2010 en is nog maar de helft van wat het in 1990 was
o Reden? Plafond van productiviteit IT bereikt?
Probleem lagere productiviteitsgroei:
• Bij hoge productiviteitsgroei heeft iedereen voordelen. De armen nog steeds minder dan de
rijken, maar toch neemt hun levensstandaard toe
• Bij een daling wordt vooral de levenstandaard van de armen aangetast door de ongelijkheid
Opmerking: De handelsbalans in de VS is nog steeds negatief
1.3 De Eurozone
De Europese Unie (EU) bestaat uit 28 landen met een gemeenschappelijke markt
In 1999: Ontstaan Eurozone waarin de Euro in 2002 de nationale munt verving
(zie tabel volgende pagina)
6
A tour of the world
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Marketer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,95. Je zit daarna nergens aan vast.
