Ge
GEZONDHEISBEVORDERING
EN PREVENTIE
Kennistoets 1.2
,Inhoudsopgave
GP 1.1: Gezond of ziek?..........................................................................................................................2
GP 1.2: Voorkomen van gezondheidsproblemen en het in kaart brengen van risico's...........................5
GP 1.3: Preventie en de rol van de verpleegkundige..............................................................................8
GP 1.4: Gezondheid bevorderen op drie manieren..............................................................................12
GP 1.5: Intervention mapping en individuele voorlichting in de thuissituatie......................................14
GP 1.6 Analyse van gedrag: hoe ontstaat ongezond gedrag.................................................................19
GP 1.7: Voorlichtingsdoelen en evaluatievragen..................................................................................23
GP 1.8 Voorlichtings-/adviesgesprek en zelfmanagement...................................................................29
GP 1.9: Voorlichtingsmethoden en hulpmiddelen................................................................................35
GP 1.10 Gedragsveranderingsmodellen...............................................................................................37
GP 1.11 Pre-operatieve preventie in het ziekenhuis.............................................................................41
GP 1.12 Post- operatieve preventie in het ziekenhuis..........................................................................45
GP 1.13 Toepassing verschillende gedragsverandering modellen........................................................46
GP 1.14 Oefenles..................................................................................................................................50
GP 1.6 Quiz belangrijk voor toets.........................................................................................................52
1
,GP 1.1: Gezond of ziek?
verwoorden welke verschillende visies op gezondheid er zijn
een voorbeeld noemen bij elke visie op gezondheid
benoemen welke verschillende definities van gezondheid er zijn en deze herkennen
Definitie gezondheid WHO(1947(1948))
Toestand van optimaal/fysiek, psychologisch en sociaal welbevinden en niet allen de
afwezigheid van ziekte of beperkingen
Definitie gezondheid Ottawa Charter, WHO (1986)
A resource for everyday life, not the object of living. It is a positive concept
emphasizing social and personal resources as well as physical capabilities.
Een hulpbron voor het dagelijks leven, niet het doel van het leven. Het is een
positief concept dat de nadruk legt op sociale en persoonlijke middelen en fysieke
mogelijkheden.
Definitie gezondheid WHO (1998)
A dynamic state of complete physical, mental, spiritual and social well-being and not
merely the absence of disease or infirmity
Een dynamische staat van volledig lichamelijk, geestelijk, geestelijk, geestelijk
en sociaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of invaliditeit.
Definitie gezondheid WHO (2003)
Wordt er bij de definitie van 1948: Toestand van optimaal/fysiek, psychologisch en
sociaal welbevinden en niet allen de afwezigheid van ziekte of beperkingen.
Toegevoegd: health is both a goal in itself and a key development input
towards other goals
gezondheid is zowel een doel op zich als een belangrijke
ontwikkelingsinbreng in de richting van andere doelen
Het vermogen om lichamelijk, geestelijk en sociaal, naar eigen vermogen, te
functioneren in de samenleving.
Definitie gezondheid M. Huber (2012)
People's abillity to adopt and selfmanage in response to the physical, emotional and
social challenges of life.
Het vermogen van mensen om zich aan te passen en zelf de regie te kunnen
nemen, als reactie op de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.
Een gezond iemand heeft veerkracht
Gezondheid is de afwezigheid van ziekte
Door eigen regie wordt ik gezonder
Gezondheid moet geen doel op zich zijn, het is een middel zodat
iedereen zijn leven kan leiden en gewoon zijn ding kan doen.
Van ziekte en zorg … naar gezondheid en gedrag
Aanspreken op kracht in plaats van last
Gezondheid is geen doel maar een middel om dingen te kunnen doen
Gaat om het aanpassend vermogen en de zelf regie
2
, Gezondheidszorg of ziekte zorg?
Visie Kenmerken
Medisch Afwezigheid van ziekte, monocausaal (duidelijk aanwijsbare aandoening voor
(professionele) de ziekte), klassieke benadering
Geen ziekte, geen lichaamsgebrek
Biologisch Intern milieu constant kunnen houden bij wisselende omstandigheden
Homeostase
Fysiologische processen
Biochemische reacties
Externe omstandigheden
Nauwkeurig worden omschreven
Universeel gelden
Verpleegkundigen kunnen zicht krijgen op de biologische gezondheid van
patiënten door bepaalde handelingen te verrichten, zoals het opnemen van
de lichaamstemperatuur en het bepalen van bloedglucosespiegels.
Psychologisch Geestelijke gezondheid, doelen behalen, individueel
Kan gezond zijn met lichaamsgebrek of lichamelijke ziekte
Verpleegkundigen kunnen door het observeren van en praten met patiënten
inzicht krijgen in de wijze waarop zij hun psychologische gezondheid ervaren.
Sociaal Gericht op maatschappelijk functioneren, normen en waarden,
cultuurgebonden
Verpleegkundigen kunnen de sociale aspecten van gezondheid van patiënten
belichten door te informeren naar hun sociale functioneren. Zij kunnen
bijvoorbeeld vragen of het de patiënt lukt om zorg te dragen voor zijn
kinderen of zijn drukke baan goed te combineren met de thuissituatie.
Humaan Combinatie van de medisch, biologisch, psychologisch en sociaal visie,
definitie WHO
Volgens de WHO is gezondheid "een toestand van volledig
lichamelijk, sociaal en geestelijk welzijn en niet alleen de afwezigheid
van ziekte of invaliditeit".
Dynamisch Is de mens als holistische eenheid gezond wanneer hij in balans is met zowel
zichzelf als zijn externe milieu. Door zijn aanpassingsvermogen is hij in staat
de regie te houden over zijn gezondheid
fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven
aanpassingsvermogen
evenwicht met de omgeving
evenwicht tussen draaglast en draagkracht
gunstige invloeden als bedreigingen, die kunnen veranderen
of verdwijnen
Monocausale Van gezondheid en ziekte, die ontstond met de ontdekking van micro-
organismen als ziekteveroorzakers, heeft het ontstaan van ziekte slechts één
oorzaak. Is die oorzaak aanwijsbaar, dan is een persoon ziek. Als een
dergelijke oorzaak niet aanwijsbaar is, is sprake van gezondheid.
3
