In deze samenvatting is alle literatuur gekoppeld aan de college aantekeningen. Completer krijg je het niet! Voor dit vak heb je een boek/ reader moeten bestellen genaamd; inleiding onderwijswetenschappen. Door deze samenvatting te leren heb ik een 8 gehaald op het tentamen!
College 1
Onderwijs en opvoeding zijn nauw verwant
Ouders/opvoeders spelen een steeds actievere rol in het onderwijs
Leerkrachten spelen een steeds actievere rol in de opvoeding
o Kerndoelen voor hygiëne, sociale redzaamheid, wederzijds respect en zorg
voor het milieu
o Leerkrachten volgen kinderen in hun ontwikkeling
o Leerkrachten signaleren mogelijke problemen en stoornissen
o Schoolpsycholoog of pedagoog diagnosticeert
o Leerkracht communiceert met de ouders en hulpverleners.
Voor pedagogen is het belangrijk om te weten hoe het onderwijs functioneert want als
pedagoog ga je heel waarschijnlijk ook in contact komen met het onderwijs.
Onderwijswetenschappen ook een model zoals Bronfenbrenner.
Micro: leerling
o Leren en instructie
o Toetsing
o Individuele verschillen, ook al zitten alle leerlingen bij elkaar in de klas op de
basisschool, er zijn natuurlijk wel veel individuele verschillen, met name
niveau verschil.
Meso: leeromgeving en de leraar
o Leraar en lerarenopleiding
o Functie van het onderwijs, curriculum en onderwijsinhoud
Macro: onderwijs en samenleving.
o Onderwijsvrijheid, segregatie en emancipatie
o Selectie en differentiatie in het onderwijssysteem
Wat is leren?
Leren is een proces dat leidt tot een blijvende verandering van kennis, vaardigheid of
houding
Leren kan intentioneel of incidenteel zijn
o Intentioneel: er worden activiteiten uitgevoerd met het doel om iets te leren
o Incidenteel: er worden activiteiten uitgevoerd die een ander doel dienen,
leren is een bijproduct van die activiteiten
Leren is niet gebonden aan plaats of leeftijd
Leren gebeurt niet 'automatisch'; het vereist inzet en aandacht
Basis veronderstelling voor onderwijswetenschappen;
- Experts moeten diepe conceptuele kennis hebben
- Leren komt vanuit de leerling
- School moet effectieve leeromgevingen creëren
- Voorkennis en overtuigingen zijn erg belangrijk
, - Reflectie is noodzakelijk om diepe conceptuele kennis te ontwikkelen
Volgens Aristoteles koppelen we dingen aan elkaar als ze vergelijkbaar zijn met elkaar,
tegenovergesteld van elkaar zijn en wanneer ze op elkaar aansluiten.
Principe van contiguïteit: als twee of meer sensaties komen vaak genoeg samen voor,
worden ze geassocieerd met elkaar (stimulus en respons). Contiguïteit speelt een rol bij
klassieke conditionering.
Wat is instructie?
Instructie is elke vorm van pedagogisch-didactische ondersteuning die het leren
faciliteert
Instructie is altijd intentioneel. Instructie is altijd bedoeld om iemand iets te leren.
Instructie is niet gebonden aan plaats of leeftijd
Instructie hoeft niet door een bevoegde leraar gegeven te worden (bijv. vrijwilliger,
kleinzoon, medeleerling, lesmateriaal)
Instructie omvat meer dan lesgeven alleen
Wat is onderwijs?
Onderwijs is een geïnstitutionaliseerde én geprofessionaliseerde vorm van (leren en)
instructie
Onderwijs is gebonden aan plaats (school) en leeftijd
Onderwijs wordt gegeven door een gediplomeerd leraar
Onderwijs heeft een langere looptijd dan instructie (meer leerdoelen/eindtermen die
bereikt moeten worden)
Onderwijswetenschappen is een toegepaste wetenschap die het onderwijs bestudeert en
hierdoor probeert een bijdrage te leveren aan de verbetering van het onderwijs.
Multidisciplinair (vanuit diverse vakgebieden)
Psychologie
Pedagogiek
Sociologie
Sub-wetenschappen
o Managementwetenschapen
o Bestuurskunde; beleidskant, systeem willen veranderen
o Rechten; wetgeving rondom onderwijs
o Economie
4 jaar mag je beginnen op basisonderwijs. 5 tm 16 jaar is leerplichtig.
Het onderwijskundige context van het onderwijs
Lerarenopleiding
o PO: PABO/ALPO/PWPO
o VO: tweedegraads-lerarenopleiding
o VO: eerstegraads-lerarenopleiding
Advies, begeleiding en ondersteuning
, o Begeleiding van scholen
o Leerplanontwikkeling
o Toetsontwikkeling
o Educatieve uitgeverijen
Onderzoek
o Universiteiten
o HBO-lectoraten
o Onderzoeksbureaus
Beleid
o Gemeenten
o Landelijke overheid
o NGO's (onderwijsachterstanden, multiculturaliteit).
In onderwijswetenschappen heb je veel te maken met actuele vraagstukken voor het
onderwijs.
Gelijke kansen
Discriminatie, integratie en burgerschap
Ouderbetrokkenheid
Voorschoolse educatie
Invulling nieuwe curriculum
Lerarentekort
Steeds minder mannen voor de klas
Schooluitval, voortijding schoolverlaten
Etc
Onderwijsonderzoek
De onderwijswetenschapper als scientist practitioner
Wisselwerking tussen theorie/empirie en praktijk
Een scientist-practitioner
o Baseert zijn/haar beroepsmatig handelen op wetenschappelijke inzichten én
o Toetst de resultaten van de beroepsmatig handelen aan diezelfde
wetenschappelijke inzichten.
Niet alleen de onderwijswetenschappers maar ook de leraren:
Gebruiken onderzoek (o.a. uit vakbladen) om lessen te verbeteren en hun visie op
onderwijs te onderbouwen
Doen onderzoek in hun eigen klas om de effecten hiervan te bepalen.
Soorten onderwijsonderzoek
1. Fundamenteel-wetenschappelijk
a. Vragen vanuit nieuwsgierigheid van de onderzoeker
b. Kennis om de kennis
c. Niet primair gericht op de toepasbaarheid in het onderwijs
2. Praktijkgericht
a. Vragen vanuit de school
b. Toepassingsgericht ('onderwijs willen verbeteren')
c. Resultaten direct toepasbaar in eigen school/klas
2. Beleidsgericht
, a. Vragen vanuit schoolbesturen of de overheid
b. Toepassingsgericht ('beleid willen maken of evalueren')
c. Resultaten onderbouwen beleid - of niet
College 2
Behavioristische opvattingen over leren en instructie.
Basiskenmerken van het behaviorisme
o Klassiek conditioneren
o Operant conditioneren
Toepassingen van het behaviorisme
o Klassenmanagement
o Instructiemethoden
3 leertheorieën
Behaviorisme
o Leren is het veranderen van observeerbaar gedrag. Er wordt niet gekeken wat
er in de hersenen afspeelt.
Cognitivisme
o Leren is het vormen van cognitieve structuren in de hersenen. Wat er
gebeurd wat er met je hersenen tijdens het leren? Hoe verandert je hersenen na
het leren?
Sociaal-constructivisme
o Leren is het (samen) construeren van kennis. Wat er in de hersenen afspeelt
tijdens het leren, vindt men ook belangrijk. Leren is het opbouwen van die
kennisstructuren en hoe kan je dat het beste doen. Zwaar de nadruk op hoe je
met elkaar en van elkaar kunt leren.
o Leraar en leerlingen overleggen en maken samen beslissingen.
Korte geschiedenis
Griekse oudheid
o Empirisme vs nativisme (nature vs nurture)
o Filosofische discussie, geen psychologie
Duitsland
o Introspectie (1879); het naar binnen kijken. Mensen konden een taak
uitvoeren en onthouden hoe ze dat deden.
o Nadeel: niet alle cognitie is bewust
V.S.
o Tegenbeweging: behaviorisme (1920). Hier kun je wel naar kijken, niets gaat
onbewust wat je niet kunt zien.
o Cognitieve revolutie (1950-1970). Taalwetenschappen (relatie brein en het
leren van taal), je hebt een eenduidige manier om in de hersenen te kijken.
Russen vs Amerikanen (zij redde het niet alleen meer met behaviorisme)
o Sociaal-constructivisme (1990-heden)
Toepassing in het onderwijs
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marithorselenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
