Samenvatting
Samenvatting literatuur Burgerlijk procesrecht 2020/2021
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Samenvatting van alle hoofdstukken van het boek 'Compendium burgerlijk procesrecht' van Stein/Rueb Druk 18.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 92 pagina's
Voorbeeld 10 van de 92 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Literatuur Burgerlijk Procesrecht 2020/2021Rijksuniversiteit Groningen
Compendium Burgerlijk Procesrecht, Stein/Rueb, Druk 21
Deze samenvatting bevat een uitwerking van alle hoofdstukken. Voor het vak Burgerlijk
procesrecht behoren de volgende hoofdstukken tot de verplichte stof:
Week 1a: H1 en H2
Week 1b: H3 en H4
Week 2a: H5
Week 2b: H6
Week 3a: H7
Week 3b: H9
Week 4a: H13
Week 4b: H8
Week 5a: H14
Week 5b: H16 en H18
Week 6a: H10
Week 6b: H10
Week 7a: H12
Week 7b: H16 en H17
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Inleiding.................................................................................................................6
1.4: De dagvaardings- en de verzoekschriftprocedure...........................................................7
1.6: Wisselwerking tussen formeel en materieel recht..........................................................7
1.12: Wetsvoorstel nieuw bewijsrecht...................................................................................8
1.13: Procesrecht van Europese herkomst.............................................................................8
Hoofdstuk 2: Artikel 6 EVRM en algemene voorschriften voor procedures..............................9
2.1: Inleiding............................................................................................................................9
2.2: Toegang tot de rechter..................................................................................................10
2.3: De eerlijke behandeling.................................................................................................10
2.4: De openbaarheid van de behandeling...........................................................................11
2.5: Redelijke termijn............................................................................................................11
2.6: De onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter..............................................11
2.7: Onmiddellijkheidsbeginsel, recht op oral hearing.........................................................12
2.8: Volledigheids- en waarheidsplicht.................................................................................12
2.9: De zeggenschap in de civiele procedure........................................................................12
2.10: De verplichte procesvertegenwoordiging...................................................................13
2.11: Goede procesorde........................................................................................................14
Hoofdstuk 3: De rechterlijke macht en haar bevoegdheid.......................................................15
3.1: De rechterlijke macht.....................................................................................................15
3.2: De bevoegdheid van de rechterlijke macht...................................................................15
3.3: De bevoegdheid van de Nederlandse rechter ten opzichte van vreemde
mogendheden.......................................................................................................................16
3.4: De rechterlijke bevoegdheid ten opzichte van andere overheidsorganen...................16
3.5: De absolute bevoegdheid..............................................................................................18
3.6: De relatieve bevoegdheid..............................................................................................19
3.7: Er is niet voor de juiste rechter gedagvaard..................................................................19
3.8: Er is voor het verkeerde procesinleidende stuk gekozen..............................................20
3.9: Rechterswissel................................................................................................................20
3.10: Het openbaar ministerie..............................................................................................20
3.11: Het parket bij de Hoge Raad........................................................................................20
Hoofdstuk 4: Partijen, advocaten en deurwaarders.................................................................21
4.1: De procederende partijen..............................................................................................21
4.2: Advocaten......................................................................................................................22
4.3: Gerechtsdeurwaarders..................................................................................................22
Hoofdstuk 5: De dagvaarding....................................................................................................24
, 5.1: De dagvaarding; aard en omschrijving..........................................................................24
5.2: Rechtsingang zonder dagvaarding.................................................................................24
5.3: De inhoud van de dagvaarding......................................................................................24
5.4: De voorschriften omtrent het uitbrengen van exploten en dagvaardingen.................24
5.5: De aanwijzing van de rechter en van de roldatum waartegen de gedaagde wordt
opgeroepen...........................................................................................................................25
5.6: De termijn van dagvaarden............................................................................................26
5.7: De gronden van de eis...................................................................................................26
5.9: Nevenvorderingen.........................................................................................................27
5.10: Nietigheid en herstel....................................................................................................27
Hoofdstuk 6: Het verloop van de rechtbankprocedure (afdeling civiel recht).........................28
6.1: Inschrijving op de rol......................................................................................................28
6.2: Verschijning van de gedaagde.......................................................................................28
6.3: De conclusiewisseling....................................................................................................29
6.4: Een incident....................................................................................................................29
6.5: De conclusie van antwoord............................................................................................29
6.6: De comparitie na antwoord...........................................................................................30
6.7: De conclusies van repliek en dupliek, pleidooi..............................................................31
6.8: De termijnen..................................................................................................................31
6.9: Wijziging van de eis........................................................................................................31
6.10: Afbreking van de instantie...........................................................................................31
6.11: Schorsing van het geding.............................................................................................32
6.12: Rechtsovergang tijdens het geding..............................................................................32
6.13: Eindvonnis of tussenvonnis?........................................................................................32
Hoofdstuk 7: De bewijslevering................................................................................................34
7.1: Inleiding..........................................................................................................................34
7.2: De bewijslastverdeling...................................................................................................35
7.3: Bewijs, bewijswaardering en bewijskracht....................................................................37
7.4: Bewijs door geschriften..................................................................................................38
7.5: Getuigenbewijs en het tussenvonnis tot bewijslevering...............................................40
7.6: Voorlopig getuigenverhoor............................................................................................42
7.7: Deskundigenbericht.......................................................................................................42
7.8: De overige bewijsmiddelen............................................................................................43
Hoofdstuk 8: Samenvoeging van rechtsvorderingen................................................................44
8.1: Objectieve cumulatie.....................................................................................................44
8.2: De tegenvordering van de gedaagde (reconventie)......................................................44
, 8.3: Subjectieve cumulatie....................................................................................................45
8.4: Processuele ondeelbaarheid en overige gedwongen deelname van ‘derden’ aan het
geding....................................................................................................................................45
8.5: Vrijwaring.......................................................................................................................45
8.6: Voeging en tussenkomst (samen ook: interventie).......................................................47
Hoofdstuk 9: Het vonnis............................................................................................................48
9.1: Gezag van gewijsde........................................................................................................48
9.2: De onderscheiden vonnissen.........................................................................................48
9.3: Elementen van het vonnis.............................................................................................50
9.4: De kostenveroordeling...................................................................................................50
9.5: De uitspraak en de vastlegging van het vonnis..............................................................51
9.6: Verbetering van het vonnis............................................................................................52
9.7: Aanvullend vonnis..........................................................................................................53
9.8: Aansprakelijkheid voor het gebruik van een aantastbare titel......................................53
9.9: Aansprakelijkheid van de Staat voor een onzorgvuldig vonnis.....................................53
Hoofdstuk 10: De rechtsmiddelen............................................................................................54
10.1: Algemeen.....................................................................................................................54
10.2: Verzet...........................................................................................................................55
10.3: Hoger beroep...............................................................................................................56
10.4: Cassatie........................................................................................................................58
10.5: Verzet door derden......................................................................................................59
10.6: Herroeping...................................................................................................................60
Hoofdstuk 11: De procedure bij de kantonrechter...................................................................61
11.2: Afwijkingen ten opzichte van de (gewone) rechtbankprocedure bij de afdeling civiel
recht......................................................................................................................................61
10.3: Bijzondere procedures bij de kantonrechter...............................................................61
Hoofdstuk 12: Het kort geding..................................................................................................62
12.1: De functie van het kort geding....................................................................................62
12.2: De toegenomen betekenis van het kort geding..........................................................62
12.3: De vereisten voor het kort geding...............................................................................62
12.4: De beoordeling door de kortgedingrechter.................................................................63
12.5: De bevoegdheid van de kortgedingrechter.................................................................63
12.7: Afwijkingen van de gewone procesvormen.................................................................63
12.8: Rechtsmiddelen tegen het vonnis in kort geding........................................................64
12.9: De bodemprocedure....................................................................................................64
12.10: Een andersluidende beslissing in het bodemgeschil.................................................64
,Hoofdstuk 13: De verzoekschriftprocedure..............................................................................64
13.1: Oneigenlijke rechtspraak.............................................................................................64
13.2: Vermogensrechtelijke geschilbeslechting in de verzoekschriftprocedure..................64
13.3: De algemene regeling van de verzoekschriftprocedure..............................................65
13.4: Ontbinding van arbeidsovereenkomsten....................................................................67
13.5: Echtscheiding en andere scheidingsgedingen.............................................................67
13.6: Enkele andere verzoekschriftprocedures op het terrein van het personen- en
familierecht...........................................................................................................................69
13.7: Deelgeschil inzake letsel- en overlijdensschade..........................................................69
Hoofdstuk 14: Arbitrage, bindend advies en mediation...........................................................71
14.1: Arbitrage......................................................................................................................71
14.2: Bindend advies.............................................................................................................74
14.3: Mediation.....................................................................................................................74
Hoofdstuk 15: Nederlandse procedures van Europese herkomst............................................75
15.1: De Europese executoriale titel (EET)...........................................................................75
15.2: Het Europese betalingsbevel (EBB)..............................................................................76
15.3: De Europese procedure voor geringe geldvorderingen (EGV)....................................77
Hoofdstuk 16: Hoofdzaken van de executie, het beslag en de zijdelingse dwangmiddelen....79
16.1: Inleiding........................................................................................................................79
16.2: De executie...................................................................................................................79
16.3: Beslag...........................................................................................................................81
16.4: Uitwinning door faillissement......................................................................................82
16.5: Parate executie............................................................................................................82
16.6: Indirecte dwangmiddelen dwangsom en lijfsdwang...................................................83
Hoofdstuk 17: Executoriaal beslag............................................................................................84
17.1: Wettelijke regeling.......................................................................................................84
17.3: Executoriaal beslag op roerende zaken die geen registergoederen zijn.....................84
17.4: Beslag op aandelen op naam in naamloze en besloten vennootschappen................85
17.5: Executoriaal derdenbeslag...........................................................................................85
17.6: Executoriaal beslag onder de schuldeiser (eigenbeslag).............................................87
17.7: Executoriaal beslag op onroerende zaken...................................................................87
17.8: Executoriaal beslag op schepen...................................................................................88
Hoofdstuk 18: Conservatoor beslag..........................................................................................89
18.1: Wettelijke regeling.......................................................................................................89
18.3: De afzonderlijke beslagen............................................................................................89
18.4: De opheffing in kort geding.........................................................................................91
, 18.5: De eis in de hoofdzaak.................................................................................................91
18.6: Schadevergoedingsplicht beslaglegger........................................................................91
18.7: Maritaal beslag en verdelingsbeslag............................................................................92
Hoofdstuk 1: Inleiding
Wat valt er onder het burgerlijk procesrecht?
Het burgerlijk procesrecht (hierna: bpr) valt uiteen in twee verschillende delen:
- Het vermogensrecht: waar rechten ter vrije beschikking van de rechtssubjecten staan.
De tussenkomst van de rechter wordt ingeroepen voor de beslechting van een geschil
over de inhoud van de rechtsbetrekking en/of voor de verkrijging van een afdwingbare
vordering.
- Het personen- en familierecht: waar rechten niet ter vrije beschikking staan. De taak
van de rechter is hierbij het behartigen van specifieke belangen.
Dit verschil werkt door in de doelstellingen en de regels van de betreffende rechtspleging.
Het vermogensrecht
Op dit terrein heeft het vermogensrecht tot taak om het mogelijk te maken aanspraken, die
voortvloeien uit het privaatrecht, op een efficiënte, effectieve en eerlijke wijze te
verwezenlijken. Het burgerlijk proces moet de door het materiële recht nagestreefde orde
handhaven. Het bpr heeft een regeling voor (1) de procedure die tot een beslissing omtrent de
rechtsverhouding tussen partijen moet leiden en (2) de tenuitvoerlegging van die beslissing:
de executie. Deze twee onderdelen zijn met elkaar verbonden door het vonnis.
De hoofddoelstelling van het bpr is het mogelijk maken dat de crediteur, die een aanspraak
heeft op een geven, doen of nalaten, een veroordeling van de debiteur krijgt die hij, zo nodig
met overheidshulp, kan executeren (art. 3:296 BW). Het bpr dient eigenrichting tegen te gaan.
Eigenrichting is het afdwingen, zonder overheidshulp met eigen machtsmiddelen, van een
burgerrechtelijke aanspraak. Dit probeert het bpr tegen te gaan door middelen tot handhaving
van de privaatrechtelijke rechtsorde ter beschikking te stellen. Het bpr moet dus voldoende
rechtsbescherming bieden zodat men niet in de verleiding komt ‘het recht in eigen hand te
nemen’.
Een rechtsvordering is de in rechte ingestelde eis. Uitgangspunt is de materiële aanspraak van
de schuldeiser (het subjectieve recht, waaraan een vorderingsrecht is verbonden).De taak van
de rechter om bij vermogensrechtelijke geschillen afdwingbare veroordelingen uit te spreken
of te beslissen, wordt wel contentieuze ofwel eigenlijke rechtspraak genoemd. Contentieuze
betekent een twistgeding betreffende.
Het personen- en familierecht
Op dit terrein treedt de rechter vaak ordenend op, als orgaan van de uitvoerende macht.
Rechtssubjecten moeten eenvoudig toegang hebben tot de rechter en de rechter moet in staat
gesteld worden de hem opgedragen staatszorg actief uit te oefenen. Op het terrein van het
personen- en familierecht heeft de rechter meer vrijheid. Bij personen en familierecht is meer
sprake van vrijwillige rechtspraak. Dit wordt ook wel voluntaire jurisdictie ofwel oneigenlijke
rechtspraak genoemd. Maar het is niet vrijwillig omdat er dikwijls een beschikking van een
rechter vereist is om op dit gebied iets te wijzigen.
,1.4: De dagvaardings- en de verzoekschriftprocedure
Oorspronkelijk bestonden tussen de dagvaardingsprocedure en de verzoekschriftprocedure
grote verschillen. Ondertussen groeien beide procesvormen steeds meer naar elkaar toe.
Ondanks dat, bestaan er tussen beide procesvormen nog steeds belangrijke verschillen:
- De dagvaardingsprocedure vangt aan met dagvaarding, de door een deurwaarder
uitgebrachte (tot de tegenpartij gerichte) oproep om op een bepaalde dag voor de
rechter te verschijnen met een omschrijving van de eis en de gronden daarvan. De
verzoekschrift- (of rekest)procedure wordt ingeleid met een schriftelijk verzoek
(rekest), ingediend bij de griffie van de bevoegde rechterlijke instantie.
- De opstelling van de rechter in de dagvaardingsprocedure is minder actief dan in de
verzoekschriftprocedure. Dit hangt samen met de gedachte van partijautonomie. De
rechter is in de verzoekschriftprocedure minder afhankelijk van partijen dan in de
dagvaardingsprocedure.
- De rechtbank is in eerste aanleg bevoegd om van burgerlijke zaken kennis te nemen,
dit heet de absolute competentie. Voor beide procedures gelden wel eigen regels die
aangeven of de sector civiel (verplichte procesvertegenwoordiging) dan wel de sector
kanton (waar partijen in persoon kunnen procederen) de zaak zal behandelen.
Daarnaast verschilt de relatieve competentie per procedurezaak. De plaats van de
betreffende absoluut competente rechter wordt geregeld door de regels inzake
relatieve competentie. In dagvaardingszaken is de rechter van de woonplaats van de
gedaagde bevoegd, in verzoekschriftzaken is dat de rechter van de woonplaats van de
verzoeker.
- In de dagvaardingsprocedure reageert de gedaagde schriftelijk op de dagvaarding
(conclusie van antwoord) en dan wordt de verschijning van partijen bevolen. Na een
comparitie kan verdere conclusiewisseling worden toegestaan (repliek/dupliek); was
geen comparitie bevolen, dan zal deze conclusiewisseling steeds plaatsvinden.
Uiteindelijk wordt bij vonnis uitspraak gedaan. In de verzoekschriftprocedure wordt
na ontvangst van het rekest vastgesteld wanneer het verzoek ter zitting wordt
behandeld, waarvoor de verzoeker en andere belanghebbenden door de griffie worden
opgeroepen. In de tussentijd kunnen belanghebbenden een verweerschrift indienen. Na
behandeling ter zitting volgt een beschikking.
- Tot slot is er een verschil in terminologie. De termen vordering en vorderen duiden op
een dagvaardingsprocedure, terwijl de termen verzoeken en verzoek bij de
verzoekschriftprocedure worden gebruikt.
1.6: Wisselwerking tussen formeel en materieel recht
Tussen het bpr (het formele recht) en het materiële recht bestaat in verschillende opzichten
een wisselwerking. Het gebruik van processuele middelen kan bepalend zijn voor het bestaan
van materiële rechten. Daarnaast geldt dat het enige dat je via het procesrecht kunt
verwezenlijken datgene is, wat je ook rechtens toekomt. In het procesrecht kan men
onderscheid maken tussen materieel procesrecht (bevoegdheden als dagvaarden, verweer
voeren, rechtsmiddelen instellen en executeren) en formeel procesrecht (de daarbij in acht te
nemen vorm- en termijnvoorschriften). Het eigenlijke belang van het formele recht voor het
materiële recht is dat het materiële recht niet kan functioneren zonder bpr. Formeel en
materieel recht vullen elkaar aan. Inzet van de civiele procedure is de vermogensrechtelijke
,rechtsbetrekking tussen partijen. De eisen van redelijkheid en billijkheid bepalen deels de
rechtsbetrekking tussen partijen en werken door in het proces (beginselen van goede
procesorde). Ook in het procesrecht zal de eiser of de gedaagde de mogelijkheid tot het
verrichten van een processuele handeling kunnen worden onthouden, als deze als misbruik
van bevoegdheid (art. 3:13 BW) wordt beschouwd, Een voorbeeld van misbruik van de
procesbevoegdheid is wanneer een procespartij hoger beroep instelt met het uitsluitende doel
de wederpartij te hinderen. Het aantal zaken dat aan de burgerlijke rechter wordt voorgelegd
neemt toe. Wel komt maar een klein deel, zo’n 5% van de privaatrechtelijke geschillen, voor
de rechter.
Het Nederlandse procesrecht is geregeld in het Wetboek van Rechtsvordering (Rv), Wetboek
van Rechterlijke Organisatie (RO), Burgerlijk Wetboek (BW), Wetboek van Strafvordering
(Sv) (schadevergoeding, beslag, etc.).
Rechtersregelingen
Doordat het aantal wettelijke regels en procedures is toegenomen is er behoefte aan een
andersoortige verduidelijking en nadere normering van wettelijke regels dan door middel van
wetgeving en rechtspraak. Om dit doel te bereiken, worden door de rechterlijke macht
algemene regelingen opgesteld waarbij de beslissingsruimte die de rechters in bepaalde zaken
hebben nader wordt ingevuld. Sommige van deze regelingen binden de rechter op grond van
de algemene beginselen van behoorlijke rechtspleging (deze regelingen zijn recht in de zin
van art. 79 RO), mits ze rechten en verplichtingen voor procespartijen bevatten en afkomstig
zijn van een onderdeel van de rechterlijke macht).
1.12: Wetsvoorstel nieuw bewijsrecht
Op het moment ligt er bij de Eerste Kamer het voorstel om een internationale handelskamer
(zgn. NCC) op te richten binnen de Rechtbank en het Hof Amsterdam. Deze kan dan in zaken
met een internationaal aspect de behandeling en uitspraak van die zaak doen in het Engels.
Ook zal deze een eigen procesreglement hebben. Er wordt geprocedeerd tegen een
kostendekkend griffierecht (wat in de regel veel hoger is). Hierbij wordt extra aandacht
besteed aan de concurrentiepositie van de overheidsrechtspraak ten opzichte van de
(internationale arbitrage).
Eind mei 2018 is er een wetsvoorstel ter internetconsultatie voorgelegd, nadat er advies was
uitgebracht over een gewenste modernisering van het bewijsrecht. Dit wetsvoorstel gaat in op
de taakverdeling van de partijen en de rechter in het kader van het bewijs en betreft hiermee
de kern van het procesrecht.
1.13: Procesrecht van Europese herkomst
Na de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap zijn de mogelijkheden tot
bemoeienis van de EG met het procesrecht steeds verder uitgebreid. De ontwikkeling van een
werkelijke vrije markt bleek echter te worden belemmerd door het ontbreken van een vrij
verkeer van vonnissen. Om deze reden is het EEX-Verdrag betreffende de rechterlijke
bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke zaken in
het leven geroepen. Later werd de Raad van de Europese Gemeenschap in art. 65 EG-Verdrag
bevoegd verklaard om, ten behoeve van de goede werking van de interne markt, regelgeving
tot stand te brengen op het terrein van samenwerking in burgerlijke zaken met
grensoverschrijdende gevolgen. Door de toenemende aandacht voor justitiële samenwerking
en de vereenvoudigde wetgevingsprocedure is het aandeel van Europese regelgeving in
Nederland snel toegenomen. Ter versterking van de samenwerking binnen de EU worden
,verordeningen en richtlijnen tot stand gebracht die door middel van uitvoeringswetgeving in
Nederland moeten worden geïmplementeerd. Lange tijd was het EEX-Verdrag van belang, dat
nu vervangen is door de EEX-Vo, ook wel Brussel I genoemd. Het toepassingsgebied van de
verordening is in feite beperkt tot vermogensrechtelijke aangelegenheden.
Hoofdstuk 2: Artikel 6 EVRM en algemene voorschriften voor
procedures
2.1: Inleiding
Door de jaren heen zijn er normen voor een behoorlijke procedure ontwikkeld, zodanige
normen worden wel aangeduid als beginselen van procesrecht. Bij nieuwe wetgeving zijn zij
medebepalend voor de inrichting daarvan, terwijl zij ook als richtlijn dienen voor de
rechtspraak. Een aantal normen wordt als zo wezenlijk beschouwd dat afwijking niet of
slechts in bijzondere gevallen is toegestaan, dit laat zien dat zij fundamentele eisen zijn.
Hiernaast zijn er regels voor een behoorlijk ingericht en goed functionerend procesrecht die
'functionele eisen' worden genoemd.
Art. 6 EVRM
In art. 6 EVRM is vastgelegd aan welke eisen de rechter en de rechtsgang in civiele, straf- en
bestuurszaken tenminste moeten voldoen om te voorkomen dat zij aanleiding geven tot
sanctieoplegging door het EHRM. De eisen uit dit artikel zijn fundamentele eisen en zien met
name op de manier waarop de overheid de civiele procedure zou moeten inrichten en de
rechterlijke macht moet toerusten en instrueren. De kracht van het artikel is dat strijdigheid tot
een buitenwerkingstelling van een nationale regeling kan leiden.
Een beperking van art. 6 EVRM is dat het artikel geen horizontale werking heeft: burgers
kunnen dit artikel alleen inroepen tegen de overheid en niet rechtstreeks tegen de wederpartij.
Hierbij is wel sprake van indirecte horizontale werking, doordat de staat de procedure
dusdanig moet inrichten dat ongewenst procesgedrag wordt tegengegaan en de rechter
gevraagd kan worden toe te zien op de naleving. Voorts is het bereik van art. 6 EVRM
beperkt tot de vaststelling van burgerlijke rechten en verplichtingen. Alleen bij uitzondering,
bijvoorbeeld in spoedeisende gevallen, behoeven met het in geding zijnde belang niet te
verenigen voorschriften van art. 6 EVRM in acht genomen te worden. Hierbij aansluitend eist
art. 13 EVRM dat aan partijen een effectief nationaal rechtsmiddel ter beschikking staat om
tegen een schending van art. 6 EVRM op te kunnen komen.
Algemene voorschriften voor procedures
Mede in samenhang met de toegenomen betekenis van art. 6 EVRM is, bij de herziening van
het Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering in 2002 een afdeling ‘algemene voorschriften en
procedures’ opgenomen. Zo hebben de meeste bepalingen die af te leiden zijn uit art. 6
EVRM een plaats gekregen, zoals hoor en wederhoor (art. 19 Rv), de openbaarheid van de
behandeling en van de uitspraak (art. 27 en 28 Rv), motivering van uitspraken (art. 30 Rv), eis
tegen onredelijke vertraging (art. 20 Rv), rechter is verplicht om recht te spreken (art. 26 Rv),
rechter dient ambtshalve het recht toe te passen (art. 25 Rv). Van praktische aard zijn vooral
de artikelen 31, 32 en 33 Rv. Door deze artikelen op te nemen, geven de instructies van art. 6
EVRM nu een rechtstreekse bron van verplichtingen tussen partijen onderling en tussen
partijen en de rechter.
, 2.2: Toegang tot de rechter
De toegang tot de burgerlijk rechter is vastgelegd in art. 17 Grondwet. Volgens de eisen die
art. 6 EVRM stelt aan de kwaliteit van de civiele procedure moet deze procedure ook
daadwerkelijk openstaan voor de rechtzoekenden. De eisen van rechtsgelijkheid en
rechtsbescherming brengen dat met zich mee. Hiervoor moet de procedure zo eenvoudig en
informeel mogelijk zijn ingericht en moeten er zo min mogelijk feitelijke (voornamelijk
financiële) en wettelijke belemmeringen zijn om de procedure te beginnen en doorlopen. Een
belangrijke factor hierbij kan zijn dat er gefinancierde rechtshulp beschikbaar is. Aan het
voeren van een civiele procedure kunnen aanmerkelijke kosten verbonden zijn. Aan het eind
van de zaak kan het namelijk tot een kostenveroordeling komen, waarbij de kosten ten laste
van de in het ongelijk gestelde partij worden gebracht. Het ontbreken van deze gefinancierde
rechtshulp kan, mede afhankelijk van de aard van de zaak, een schending van het Verdrag
opleveren, aangezien de kosten een belemmering van de toegang tot de rechter kan betekenen.
In art. 18 lid 2 Grondwet is om deze reden bepaald dat de wet regels stelt omtrent het verlenen
van rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen. Het recht op toegang tot de rechter wordt ook
geschonden wanneer een rechterlijke uitspraak na lange tijd nog niet ten uitvoer is gelegd.
De eis van toegang tot de rechter omvat niet een recht op toegang tot een hogere rechter.
2.3: De eerlijke behandeling
Het recht op een eerlijke behandeling (fair trial )omvat het recht van hoor en wederhoor, de
gelijkheid in procespositie (equality of arms) en de motiveringsplicht van de rechter. Een
beginsel dat uit 'fair trial' voortvloeit is het beginsel van de rechtseenheid.
Hoor en wederhoor
Het recht op hoor en wederhoor (ook wel verdedigings- of gelijkheidsbeginsel) is het meest
fundamentele beginsel van burgerlijk procesrecht en houdt in dat de partijen allebei de
gelegenheid moeten krijgen om hun standpunten naar voren te brengen en toe te lichten en
zich uit te laten over de standpunten en de tegenpartij en over alle gegevens die in de
procedure ter kennis van de rechter zijn gebracht. Dit beginsel is in veel regelingen van het
procesrecht uitgewerkt. Hoor en wederhoor is essentieel voor de absolute kwaliteit van de
procedure.
Equality of arms
Ook het beginsel van de equality of arms, de gelijkheid van de processuele middelen, wordt
afgeleid uit het beginsel van fair hearing uit art. 6 EVRM. Het gaat er bij de gelijkheid van
processuele middelen alleen om of de processuele positie van de ene partij niet minder is dan
die van de andere; dat laat onverlet dat de procedure in andere opzichten te kort schiet,
bijvoorbeeld wanneer beide partijen niet de gelegenheid krijgen om zich uit te laten over
bepaalde stukken of feiten. Verder wordt er o.a. uit afgeleid dat partijen in beginsel alleen in
elkaars aanwezigheid mogen worden gehoord door de rechter. Onder omstandigheden kan de
kantonrechter zelfs het ontbreken van rechtsbijstand bij een van de partijen rechttrekken door
zelf een actieve houding in te nemen.
Motivering van de beslissing
De eis van art. 6 EVRM van openbaarheid brengt met zich mee dat de rechter redenen voor
zijn beslissing moet geven. Zie art. 121 Gw, 5 Ro en art. 30, 230 en 287 Rv. Dit moet de
controleerbaarheid en aanvaardbaarheid op de besluitvorming vergroten. Het brengt met zich
mee dat elke rechterlijke beslissing ten minste zodanig moet worden gemotiveerd dat zij
inzicht geeft in de aan haar ten grondslag liggende gedachtegang. Hiermee is beoogd
partijdigheid of willekeur tegen te gaan. In de motivering legt de rechter verantwoording af
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hetgestolenkind. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen