Samenvatting
Burgerlijk procesrecht samenvatting!
- Instelling
- Hogeschool Windesheim (HW)
Samenvatting van de gehele stof van het boek Praktisch Burgerlijk Procesrecht! H1 t/m 13.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: 2109248 • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Burgerlijk procesrechtHoofdstuk 1 kennismaking
Het materiele burgerlijk recht omvat inhoudelijke rechten en plichten: rechtsregels om situaties,
rechtsverhoudingen en handelingen juridisch te definiëren en te kwalificeren. Waar het materiele
burgerlijk recht bepaalt welke rechten en plichten iemand heeft, geeft het formele burgerlijk recht
antwoord op de vraag volgens welke procedureregels deze rechten en plichten kunnen worden
geëffectueerd. Met andere woorden: hoe kunnen de materiele rechtsregels worden afgedwongen bij
de rechter? Omdat het bij het formele burgerlijk recht gaat over de manier waarop een procedure
moet worden gevoerd, wordt ook wel gesproken over burgerlijk procesrecht. Samenvattend: het
burgerlijk procesrecht omvat vormvoorschriften en procesregels waarmee een persoon in een civiele
procedure zijn materiele rechten en plichten kan effectueren, vast laten stellen, tot stand laten
brengen, wijzigen of beëindigen. Het formeel recht gaat echt over het procesrecht.
Een aantal belangrijke functies van het burgerlijk procesrecht betreft:
Het handhaven en beïnvloeden van materiele burgerlijke rechten en plichten (bijvoorbeeld
veroordeling tot betaling van schadevergoeding);
Het voorkomen van een gerechtelijke procedure (procesrecht als pressiemiddel);
Het voorkomen van eigenrichting (zonder procesrecht cultuur van ‘oog om oog, tand om
tand’).
Het voorkomen van een gerechtelijke procedure wordt ook wel preventiefunctie. De middelen die
het burgerlijk procesrecht biedt, zoals het instellen van een vordering, kunnen een preventieve
werking hebben. Eigenrichting houdt in dat een persoon zelf en met eigen middelen zijn recht gaat
halen zonder hulp van de overheid en zonder dat hem daartoe een wettelijke bevoegdheid is
gegeven. Deze functie is in praktijk natuurlijk alleen een illusie.
Bronnen van burgerlijk procesrecht:
- Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
- Wet op de rechterlijke organisatie.
- Internationale regelgeving (blijft buiten beschouwing).
- Jurisprudentie.
Procesreglementen van de verschillende gerechten spelen een belangrijke rol.
Algemene uitgangspunten worden gevormd door algemene rechtsbeginselen en voorschriften voor
procedures. Enerzijds dienen ze als leidraad voor de rechter, anderzijds dienen ze voor de
procespartijen als waarborg voor een eerlijk proces. De uitgangspunten zijn terug te vinden in Boek
1, titel 1, afdeling 3 Rv, art. 6 EVRM (fair trial-beginsel), alsmede in de Grondwet en de Wet algemene
bepalingen.
Deze algemene uitgangspunten zijn:
- Recht op rechtspraak en rechtsbijstand . Dit houdt in dat door iedereen een geschil moet
kunnen worden voorgelegd aan een overheidsrechter en dat eenieder recht heeft op
juridische bijstand in een procedure. Als gevolg hiervan hebben minder draagkrachtigen in
beginsel recht op ‘gesubsidieerde rechtsbijstand’.
- Onafhankelijke en onpartijdige rechter. Onafhankelijkheid betekent dat de rechter geen
verantwoording verschuldigd is aan de overheid of aan collega-rechters. Onpartijdig houdt in
dat de rechter oordeelt zonder zich te laten leiden door de personen van de procespartijen.
De rechter moet objectief en onbevooroordeeld oordelen. Indien een partij twijfelt aan de
onpartijdigheid van de rechter, kan die partij een verzoek tot wraking doen. Is de rechter van
mening dat hij in een zaak niet onpartijdig kan zijn dan kan hij een verschoningsverzoek
doen.
, - Hoor en wederhoor. Ook wel aangeduid als het gelijkheidsbeginsel, betekent dat beide
partijen in de gelegenheid gesteld moeten worden om hun standpunten in een zaak naar
voren te brengen: art. 19 Rv. Schending van het beginsel van hoor en wederhoor levert een
essentieel vormverzuim op.
- Behandeling en beslissing binnen redelijke termijn . De rechter en partijen waken tegen
onredelijke vertraging van de procedure: art. 20 lid 1 en 2 Rv.
- Openbaarheid van zitting en uitspraak. Ook wel openbaarheidsbeginsel.
- Motiveringsbeginsel. De rechter dient zijn uitspraak te motiveren: ‘met redenen omkleed’ te
geven. De uitspraak moet de grondslagen voor de uitspraak en de argumenten die de rechter
aan zijn beslissing ten grondslag heeft gelegd, inhouden.
- Geen rechtsweigering en volledige beslissing . De rechter dient in alle gevallen een beslissing
te geven over het geschil dat aan hem is voorgelegd: hij mag niet weigeren om een uitspraak
te doen. Bovendien moet de eindbeslissing van de rechter volledig zijn: de eindbeslissing
moet alle geschilpunten betreffen.
- Beginsel van partijautonomie. Dit wil zeggen dat de grondslag voor de beslissing van de
rechter wordt gevormd door de stellingen van de procespartijen. Anders gezegd: partijen
bepalen de omvang van de gerechtelijke procedure. De burgerlijke rechter is ‘lijdelijk’: hij
oordeelt alleen over vorderingen, verzoeken, verweren, stellingen en argumenten die
partijen aan hem voorleggen. Het wordt ook wel het lijdelijkheidsbeginsel genoemd.
- Ambtshalve aanvulling van rechtsgronden. Indien een procespartij zijn vordering of verweer
baseert op een onjuiste rechtsgrondslag, moet de rechter de procespartij te hulp schieten
door de juiste rechtsgrond aan te vullen.
Vrouwe Justitia:
- Zwaard = vonnis.
- Blinddoek = objectieve rechtspraak.
- Weegschaal = afweging bewijzen en getuigenissen.
Hoofdstuk 2 deelnemers aan het burgerlijk procesrecht
Aan een civiele procedure kunnen natuurlijke personen en rechtspersonen deelnemen. Natuurlijke
personen: mensen van vlees en bloed. Rechtspersonen: entiteiten die juridisch ‘voor het recht’ als
personen worden gezien en bepaalde rechten en plichten hebben. Wanneer een natuurlijke persoon
niet handelingsbekwaam is moet hij worden vertegenwoordigd door een handelingsbekwame
persoon die optreedt als zijn wettelijke vertegenwoordiger. In geval van vertegenwoordiging van een
handelingsonbekwame procespartij, noemen we de vertegenwoordiger de formele procespartij en
de vertegenwoordigde de materiele procespartij.
Rechtspersonen kunnen niet zelf procederen. Een rechtspersoon kan zelf immers geen feitelijke
handeling verrichten, zoals verschijnen ter zitting. Een rechtspersoon moet zich daarom laten
vertegenwoordigen door een natuurlijk persoon. De procedure wordt ondanks de
vertegenwoordiging op naam van de rechtspersoon zelf gevoerd: de rechtspersoon is zowel formele
als materiele procespartij. Tenzij rechtspersoon handelingsonbekwaam is. In een faillissement wordt
de curator de formele procespartij en de rechtspersoon is de materiele procespartij. Dat de curator
optreedt in zijn hoedanigheid (zijn kwaliteit) als curator en niet in privé, wordt in procedures wel
aangeduid met de aanwijzing ‘q.q.’: qualitate qua (in de hoedanigheid van).
Het is ook mogelijk dat een partij een procedure start vanwege een groepsbelang of een algemeen
belang. De eiser treedt in dat geval in de procedure op als belangenbehartiger voor dit collectieve
belang. De algemene regels voor deze collectiviteitsactie zijn vastgelegd in art. 3:305a t/m 305c BW.
Als sprake is van een collectiviteitsactie kan nooit met succes schadevergoeding worden gevorderd,
omdat de procedure zich daarvoor niet leent. Het uitgangspunt is immers dat schadevergoeding
, moet worden uitgekeerd aan de personen die deze schade hebben geleden. Voorbeeld Urgenda-
zaak.
Een procespartij is veelal aan te raden om zich in procedure te laten bijstaan door een deskundige
rechtsbijstandverlener (meestal een advocaat). In art 18 Gw staat recht op rechtsbijstand.
Een advocaat wordt krachtens de Advocatenwet beëdigd. In procedures voor de kantonrechter geldt
dat partijen zonder advocaat mogen verschijnen.
Een partij kan zich ook laten vertegenwoordigen door een gemachtigde. De gemachtigde is in dit
geval bevoegd de proceshandelingen in naam van de partij te verrichten. Dit mag iedereen zijn.
De gerechtsdeurwaarder is een door de Kroon benoemd openbaar ambtenaar met officiële
ambtstaken. Dit staat geregeld in de Gerechtsdeurwaarderswet. De officiële ambtstaken die de
deurwaarder verricht, kunnen worden onderscheiden in drie kerntaken:
1. Het uitbrengen van exploten. Een exploot is een schriftelijke aanzegging of mededeling van
de ene partij aan de andere, die door een gerechtsdeurwaarder wordt ondertekend en
uitgebracht. Het onderteken en uitbrengen wordt het betekenen van het exploot genoemd.
(Bijv. Dagvaarding)
2. Het leggen van conservatoir beslag.
3. Het ten uitvoer leggen van uitspraken van de rechter . Wanneer een partij zich niet houdt aan
de uitspraak van de rechter, dan kan de deurwaarder de nakoming van deze uitspraak
afdwingen. Dit wordt de tenuitvoerlegging (of executie) van een vonnis genoemd.
De griffie betreft de gerechtelijke administratieve ondersteuning van een bepaald gerecht. Op de
griffie werken mensen in diverse functie: ze worden vaak aangeduid als griffier en ondertekenen in
die hoedanigheid ook correspondentie.
De gerechten kennen ook diverse juridische ondersteuners, die vaak worden aangeduid met het
overkoepelende begrip gerechtssecretaris. De gerechtssecretaris is de hulp en rechterhand van de
rechter.
In de einduitspraak bepaalt de rechter wie van de partijen gelijk krijgt. De rechter heeft een lijdelijke
rol ten aanzien van de inhoud van de zaak: het zijn de partijen die de omvang bepalen van het geschil
dat aan de rechter wordt voorgelegd. Uitgangspunt voor een eerlijke behandeling van een zaak door
de rechter is dat de rechter onpartijdig en onafhankelijk is. De benoeming van de rechter geschiedt
bij Koninklijk besluit. Bij zijn benoeming wordt de rechter voor het leven benoemd op grond van art.
117 Gw. Een rechter kan tussentijds alleen op eigen verzoek of door de Hoge Raad worden
ontslagen.
Er zijn drie gerechten: de rechtbanken, de gerechtshoven, en de Hoge Raad. In beginsel moeten in
eerste aanleg alle civiele zaken bij de rechtbank aangebracht worden. Met in eerste aanleg wordt
bedoeld de rechter waar een zaak voor de eerste keer aanhangig moet worden gemaakt. Er zijn elf
rechtbanken, elke rechtbank is gevestigd in een arrondissement. De rechtbank heeft drie afdelingen:
bestuursrecht, civiel recht en strafrecht.
Het gerechtshof (ook wel hof) behandelt en beslist in hoger beroepszaken. In beginsel beoordeelt het
gerechtshof de hele zaak, inclusief de feiten, opnieuw en doet het in hoger beroep de zaak van de
rechtbank helemaal over. Er zijn vier gerechtshoven, die gevestigd zijn op een gebied dat ressort
genoemd wordt.
De hoogste rechter in Nederland is de Hoge Raad. Er is er maar een, gevestigd in Den Haag. De Hoge
Raad is de cassatierechter. Als cassatierechter beoordeelt de Hoge Raad niet opnieuw de feiten: hij is
geen feitenrechter. De Hoge Raad kan alleen een uitspraak van een lagere rechter vernietigen
wanneer er sprake is van:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanderwindendonna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen