Hoorcollege formeel belastingrecht thema’s 1 t/m 4
Introductie webcast
Formeel belastingrecht gaat niet over de belasting zelf, maar om de regels er omheen. Het zijn regels die
weergeven hoe het materiële belastingrecht omgezet moet worden in de daadwerkelijke betaling van de
belasting. Regels van formeel belastingrecht zijn van belang voor:
- Ontvangen van betalingen, anders zouden betalingen vrijwillig moeten geschieden.
- Belastingprocesrecht
- Maar ook: effectueren van belastingrecht zodat ook zonder tussenkomst van een rechter
belastingrecht uitgeoefend kan worden.
Materieel belastingrecht gaat over de regels met betrekking tot de subject, object, grondslag en het
tarief.
Thema’s die tijdens formeel belastingrecht worden behandeld:
- Heffingen van belasting door de inspecteur → soorten aanslagen
- Invorderingen van belastingschuldigen → aansprakelijkheid van de belastingschuldige
- Verplichtingen belastingplichtige → Regels omtrent aangifte
- Rechtsbescherming van de belastingplichtige
- Algemene beginselen van behoorlijk bestuur in fiscale context
- Fiscaal bestuurlijke boeterecht
- Fiscale strafrecht
- Rechtsvinding
Inspecteur is verantwoordelijk voor de heffing van belasting, de belastingschuld wordt vastgesteld in
formele zin. De inspecteur legt de aanslag op aan de belastingplichtige. Vervolgens moet die de aanslag
betalen aan de ontvangen. De belastingplichtige moet middels zijn aangifte informatie verschaffen aan de
inspecteur. Deze informatie verplichting vloeit voort uit de wet, dus via de wetgevende macht. De
wetgevende macht heeft ook de ABBB gecreëerd waar de ontvanger en de inspecteur zich aan dienen te
houden. Indien de belastingplichtige het niet eens is met de aanslag kan het bezwaar indienen, vervolgens
staat ook beroep en hoger beroep open als rechtsbescherming. Indien de belastingplichtige de regels niet
na leeft, kan de belastingdienst een fiscaal bestuurlijke boete opleggen. Als de zaak uiteindelijk bij de
strafrechter terecht komt, zal er een sanctionering door de strafrechter plaastvinden.
De belastingplichtige is de term in de heffingssfeer en belastingschuldige is de term in de invorderingsfeer.
De belangrijkste wetten in dit vak zijn:
- AWR → aanslag, informatie verplichtingen, strafrecht en bestuurlijke boete
- Invorderingswet → invordering en aansprakelijkheid
- Leidraad invordering → krijg je bij het tentamen
- Awb → rechtsbescherming
- WvSr
- BBBB (besluit bestuurlijke boete belastingdienst)
- AAFD-protocol → krijg je bij het tentamen. Weergeeft de keuze tussen bestuurlijke boete en
strafrecht.
- Jurisprudentie
, Niet naleving
Fiscaal bestuurlijke boete
Heffing Wetgevende macht
, Thema 1: heffingssystematiek
Aanslagbelastingen en aangiftebelastingen
Voor het onderdeel heffingssystematiek is de AWR van toepassing. In artikel 6 AWR is de aangifte en
aanslag weergeven. Er staat een verzoek tot het doen van aangifte, maar het betreft een verplichting.
Hierbij moet ook een termijnstelling zijn gegeven, anders kan immers geen aanmaning later gestuurd
worden als er geen termijn is overschreden. Heel hoofdstuk 2 AWR geldt voor zowel aanslag- als
aangiftebelastingen.
Kenmerk van de aanslagbelasting is dat de inspecteur degene is die de belasting vaststelt. Jij hebt alleen
een aangifteverplichting en de inspecteur bekijkt deze nader en bepaalt het te betalen bedrag uiteindelijk.
Voorbeelden aanslagbelastingen:
- Inkomstenbelasting
- Vennootschapsbelasting
- Schenk- en erfbelasting
Kenmerk van de aangiftebelasting is dat je zelf het verschuldigde bedrag moet uitrekenen en het zelf moet
betalen aan de belastingdienst. Je hebt de bal als ware zelf in handen. Voorbeelden aangiftebelastingen:
- Loonbelasting
- Omzetbelasting
- Dividend- en bronbelasting
- Overdrachtsbelasting
- Verhuurderheffing
Het verschil tussen aanslag- en aangiftebelasting is van belang voor de mogelijkheden van de inspecteur
om op de aangegeven verschuldigde belasting terug te komen. Bij een aanslagbelasting moet de
inspecteur aan veel strengere eisen voldoen om terug te komen op een door hem vastgestelde aanslag.
Hij heeft de plicht zijn werk goed uit te voeren, dus in beginsel kan hij alleen terugkomen op een aanslag
indien de belastingplichtige de boel heeft belazerd of er nieuwe feiten aan het licht zijn gekomen. Bij
aangiftebelasting dient er alleen sprake te zijn van te weinig geheven belasting.
Stel je bent van mening dat je niet belastingplichtig bent, dan is het wel verstandig om op de aangifte te
reageren. Doe je dat niet dan kom je terecht in omkering van bewijslast en moet jij gaan aantonen waarom
je niet belastingplichtig bent. Je kan of een nihil aangifte indienen, of je kan de aangifte terugsturen met
een brief die onderbouwd is waarom jij jezelf niet belastingplichtig acht.
Aangifteplicht (voornamelijk hf 2 AWR)
Aangifteplicht houdt in dat ieder die door de inspecteur is uitgenodigd tot het doen van aangifte voor een
aangifte- of aanslagbelasting is verplicht om hieraan gehoor te geven.
- 6 AWR: uitnodiging tot het doen van aangifte
• Inspecteur is gehouden om daartoe strekkend verzoek te honoreren
• Soms eigen initiatief van de belastingplichtige vereist
- 7 & 8 AWR: verplichting tot indienen van aangifte
• Formele verplichting → bij ministeriële regeling te bepalen wijze
• Materiële verplichting → aangifte doen is vereist
• Doen van aangifte is geen aanvraag
- 9 AWR: aangiftetermijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lawandeco. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.