Samenvatting
Samenvatting Anatomie en Fysiologie 4
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Samenvatting Anatomie en fysiologie 4 Biologie en medisch laboratoriumonderzoek; medische diagnostiek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: luliyakanaan13 • 2 jaar geleden
Door: samiraomer • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
InhoudLes 1 Skelet deel 1 - hoofdstuk 5............................................................................................................1
Les 2 Skelet deel 2 – hoofdstuk 5...........................................................................................................3
Les 3 Skelet deel 3 – hoofdstuk 5...........................................................................................................5
Live les hoofdstuk 5................................................................................................................................8
Les 4 Mond – hoofdstuk 14....................................................................................................................8
Les 5 Maag – hoofdstuk 14...................................................................................................................11
Les 6 lever en darm – hoofdstuk 14......................................................................................................14
Les 7 spijsverteringskanaal: fysiologie deel 1 – hoofdstuk 14...............................................................18
Les 8 spijsverteringskanaal: fysiologie deel 2 – hoofdstuk 14...............................................................22
Les 9 metabolisme van lichaam – hoofdstuk 14...................................................................................25
Les 10 metabolisme koolhydraten – hoofdstuk 14...............................................................................27
Les 11 metabolisme van vetten en eiwitten – hoofdstuk 14................................................................34
Les 12 de huid / lichaamsmembranen – hoofdstuk 4...........................................................................36
Les 1 Skelet deel 1 - hoofdstuk 5
GBSB: goede botten slechte botten
Voorbeelden van ‘’slechte botten’’
- Osteoporose
- Artritis
- Osteitis deformans
Osteoporose
- Disbalans tussen botafbraak en botopbouw
Risicogroep:
- Met name boven 55 jaar
- Met name bij vrouwen
- 1:3 vrouwen en 1:9 mannen boven 55 jaar hebben osteoporose
- Meer vrouwen heeft te maken met menopauze
Voorbeeld effect:
- Wervels gaan dichter op elkaar staan schadelijke kromming van rug
Osteoporose mechanismen
- Oestrogeen en testosteron remmen osteoclasten (= zorgen voor botafbraak)
- Na de menopauze verminderd oestrogeen verhoogde activiteit osteoclasten meer
botafbraak dan aanmaak
- Diagnostiek botdichtheid / breuken in wervels / bloedonderzoek (calcium en vit. D) / val
risico analyse
Voorkomen:
- Levensstijl bewegen in buitenlucht / goede voeding (calcium, vit. D)
Genezen:
- Therapie bisfosfonaten (remmen osteoclasten) / SERMs (raloxifeen: estrogeen werking in
botten)
Degeneratieve artritis
, - Afbraak en verlies van kraakbeen in gewrichten (artrose, osteoartritis)
- Ontsteking
- Ouderdom
Osteitis deformans
- = Paget’s disease
- Botten te snel afgebroken overmatige turnover botten
- Worden ook snel nieuwe botten aangemaakt door snelheid breekbare structuur
- Zwakke botten en deformaties
- Alkalische fosfatase verhoogd
Vorming skelet
Skeletsysteem
- Botten, kraakbeen, ligamenten en gewrichten
Axiale skelet (longitudinale as)
- Schedel, wervelkolom, ribben en borstbeen
Appendiculaire skelet
- Schouder en bekkengordel en botten van ledematen
Skelet is opgebouwd uit been (botten) en kraakbeen (beide bindweefsel)
Kraakbeen
- Dicht type bindweefsel
- Opgebouwd uit chondrocyten en een extracellulaire matrix: proteoglycaan met collageen- en
elastische vezels
- Kraakbeen is elastisch, hyalien of fibreus
- Mechanische eigenschappen kraakbeen liggen tussen bot en bindweefsel in
- Kraakbeen bevat geen bloedvaten langzame groei en reparatie
Collageen
- Collageen moleculen vormen samen een polypeptide keten
- Eiwitketens worden gesnoerd tot microfibrillen, fibrillen en vezels (van klein naar groot)
Fibreus kraakbeen bv tussen ruggenwervels
Elastische kraakbeen bv buitenkant oor / epiglottis
Hyaline kraakbeen meest voorkomend (bv luchtpijp)
Vorming van het skelet
- In embryo wordt kraakbeenstuk aangelegd (hyaline kraakbeen)
- Kraakbeen wordt eerst gevormd vanuit bindweefsel (perichondrium) perichondrale
endesmale botvorming
- Dan volgt verbening van het kraakbeen: endochronale botvorming (vormen van bot uit
kraakbeen)
Ossificatie
2 fasen:
1. Kraakbeen word omgeven door osteoblasten
2. Kraakbeen wordt vervangen door botweefsel
Midden van bot / diafyse ossificatie center (hier begint aanmaak van het bot)
Bone collar perichondrium (differentieert naar osteoblasten)
- Vorming bot begint in diafyse (middenstuk van het bot)
- Vervolgens ontstaat een tweede botvormingscentrum in epifyse (uiteinde bot)
, - Tussen diafyse en epifyse blijft de epifysair schijf (verantwoordelijk voor lengtegroei bot)
- Epifysair schijf blijft tot ongeveer eind tienerjaar (daarna uitsluitend diktegroei)
Stadium 1 tm 3 = embryo (tot 10 week)
Vanaf 10 week, foetus ossificatie skelet
Stadium 4 = bij geboorte
Verschillen in groeisnelheid
- Armen en benen groeien sneller dan hoofd en romp
- Ontwikkeling secundaire krommingen ruggengraat (cervicale en lumbale kromming)
- Bij geboorte al aanwezig thoracale en sacrale kromming (primair)
Opbouw wervelkolom:
- Cervicaal
- Thoracaal
- Lumbaal
- Sacraal
Cervicale en lumbale kromming buigen naar voren lordose
Thoracale en sacrale kromming buigen naar achteren kyfose
Afwijkende krommingen:
- Hyperkyfose : bochel
- Hyderlordose : holle rug
- Scoliose : verkromming / verdraaiing van ruggengraat in frontale vlak (s vorming)
Les 2 Skelet deel 2 – hoofdstuk 5
Botweefsel
Bot is samengesteld uit:
- Cellen
- Botmatrix intercellulair materiaal dat verkalkt is
Cellen van het botweefsel:
- Osteocyten: basiscellen, onderhouden het bot
- Osteoblasten: cellen die botten aanmaken
- Osteoclasten: cellen die botten afbreken
, Osteoblasten
- Worden gevormd uit osteoprogenitor cells (voorloper cellen)
- Zitten in het laagje bindweefsel om het bot heen (endost en periost)
- Produceren collageen vormt een extracellulaire matrix om osteoblasten
- Osteoblasten synthetiseren matrixmateriaal (bestaand uit collageen vezels). Als deze volledig
zijn ingesloten door matrixmateriaal worden ze osteocyten genoemd
- Osteocyten vormen uitlopers en staan zo in contact met elkaar
- Alkalische omgeving zouten slaan neer bot mineraliseert
Osteocyten
- Produceren stoffen om de botmatrix in stand te houden
- Liggen in lacune van verkalkte botmatrix
- Uitlopers van cellen lopen door canaliculi en vormen een netwerk van vele osteocyten
(allemaal met elkaar verbonden)
- Contact via gap-junctions
- Via canaliculi uitwisseling van voedingsstoffen en afvalstoffen
Lacuna onderling verbonden door canaliculi
Osteoclasten
- Meerkernige cellen (5-50 kernen)
- Kunnen het bot afbreken, het ‘’gat’’ dat ontstaat is de Lacune van Howship
- Scheiden collagenase (enzym dat collageen afbreekt) en lysosomale enzymen uit die het bot
afbreken
- Zure omgeving bot demineraliseert
- Activiteit van osteoclasten wordt gereguleerd door 2 hormonen calcitonine (schildklier) en
parathyroid hormoon (PTH) (bijschildklieren)
- Osteoclasten hebben receptoren voor calcitonine remt botafbraak (wanneer calcium
concentratie te hoog is)
- PTH stimuleert botafbraak door de differentiatie van voorlopercellen (progenitor cellen) tot
osteoclast te stimuleren
- Osteoclasten hebben zelf geen receptoren voor PTH
Botvorming
Na de vorming van primair bot ontwikkelt zich secundair bot -> compact bot / lamellair bot
- Rangschikking van collageenvezels in lamellen
- Ingroei van bloedvaten, de osteocyten komen rondom het bloedvat gerangschikt
- Er ontstaat een osteon (systeem van Havers) -> Havers kanaal met 4-20 lamellen
- Holle buizen rangschikken zich steeds om elkaar heen -> binnenkant blijft hol
- Binnenste lamella = kanaal van havers -> hier zitten bloedvaten en zenuwen
- Door schroefvormige vezelrichting van het collageen ontstaat er een sterke botstructuur
(vezels in andere richting tegen elkaar)
- Verbindingskanaal van Volkman -> zorgen voor dwarse verbinding
Secundair bot kan compact bot (buitenkant) zijn of spongieus bot. (binnenkant)
Wanneer compact / spongieus bot:
- Afhankelijk van functie
- Elk bot heeft compact weefsel langs buitenkant
- Epifyse bevat centraal spongieus bot
- Diafyse (midden) bestaat uit compact bot met holte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 01sanne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen