1 Cultuur, communicatie en wereldburgerschap
Belangrijke begrippen: cultuur, interculturele communicatie, wereldburgerschap
Cultuur is aangeleerd. Cultuur beïnvloedt de manier waarop de denken, voelen en ons
gedragen. Cultuur vormt zelfs onze waarneming en vervormt ons oordeel over anderen. We
zijn ons er vaak niet van bewust hoezeer cultuur onze manier van communiceren beïnvloedt.
Cultuur bestaat uit lagen:
1. Tastbare zaken (buitenste laag)
2. Normen en waarden
3. Basiswaarden (diepste laag)
Omschrijving Analyse
Tastbare zaken De eerste zaken die Zijn eenvoudig waar te nemen en handig
je opvallen om te weten
Normen en Geschreven en Het duurt even voordat je ze opmerkt en
waarden ongeschreven voordat ze je eigen hebt gemaakt. Maar
standaarden voor met nodige inspanning en goede observatie
correct en gewenst kunnen ze geleerd worden
gedrag
basiswaarden Leer je op jonge Abstract en onzichtbaar. De beleving van
leeftijd (7) en we zijn de wereld om ons heen/oordelen worden
niet bewust van de gevormd of vervormd door deze
invloed die ze op basiswaarden
ons doen en laten
Wanneer je de basiswaarden niet weet van een cultuur (onzichtbaar), kunnen er culturele
botsingen ontstaan. Daarnaast moet je de culturele achtergrond weten, omdat anders er veel
problemen kunnen ontstaan.
Interculturele communicatie= het gaat om de bewustwording van de basiswaarden van
onze eigen cultuur + het herkennen van de basiswaarden van andere culturen
Hierdoor kan je creatiever en effectiever communiceren met mensen uit andere
culturen
Cultuur= de patronen van denken, voelen en handelen die we hebben aangeleerd, waar we
mee vertrouwd zijn en die we delen met anderen uit onze gemeenschap
Er zijn verschillende definities te geven aan cultuur, maar een duidelijke is:
“Cultuur is de collectieve mentale programmering die de leden van een groep onderscheidt van die
van andere groepen” (Hofstede, 1991)
Cultuur is aangeleerd (programmering), via: De 3 niveaus van programmering:
- Opvoeding 1. Individu
- Socialisatie 2. Cultuur
- Normen en waarden 3. Menselijke natuur
- Waarnemingen
Collectief= de groep of subgroepen waartoe wij horen
Er zijn een heleboel subculturen, dus het houdt niet in dat bijvoorbeeld 1 land allemaal
dezelfde cultuur hebben
Bijv. werelddeel, land, sociale klasse, regio, stad, geslacht, leeftijd, beroep, hobby, bedrijf
, Naast de verschillen in de subculturen, zijn er tevens overeenkomsten. Culturen kunnen
elkaar overlappen. Met een open houding bereik je al heel veel en leer je een collectieve
identiteit beter te begrijpen.
Communicatie= uitwisselen van informatie
Alle communicatie vindt plaats binnen een zekere context
Het communicatieproces is een doorgaand en rondgaand proces
Als je informatie wilt geven aan iemand anders, dan ben jij de zender. Jouw informatie wordt
‘gecodeerd’ door het gebruik van de juiste taal, gebaren of non-verbale uitdrukkingen. De
informatie wordt overgebracht door een kanaal dat het medium voor communicatie is. De
ontvanger decodeert jouw boodschap en reageert of geeft feedback, waarbij het antwoord
opnieuw gecodeerd wordt.
Interculturele communicatie= communicatie tussen zenders en ontvangers uit
verschillende culturen
Goede interculturele communicatie vereist interculturele competentie, aangezien cultuur
effect heeft op ieder onderdeel van het communicatiemodel (coderen, decoderen, feedback,
kanaal)
Ruis= alles wat een boodschap verstoort of blokkeert, wat de ontvanger afleidt of wat ervoor
zorgt dat de boodschap niet begrepen wordt
Externe/fysieke ruis= verstoring vanuit de omgeving waardoor de ontvanger je moeilijker
zal begrijpen
Interne/psychologische ruis= omvat emoties, zorgen of persoonlijke vooroordelen die je
ervan weerhouden echt aandacht te hebben voor wat wordt gecommuniceerd
Culturele ruis= ontstaat wanneer er verschillen in culturele programmering de boodschap
doen beïnvloeden (blinde vlek van je cultuur)
Drie sleutelvragen voor interventie voor het TOPOI-model
1. Wat is mijn aandeel in het misverstand?
2. Wat is het aandeel in het misverstand?
3. Wat is de invloed van de sociale omgeving – de normen, waarden en heersende
opvattingen?
