Samenvatting
Samenvatting Biologie H16 Sport (Nectar)
Samenvatting Biologie - Nectar 3e editie Hoofdstuk 16 Sport
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 16 Sport16.1 Achillespees
Lopen
Voor elke beweging heb je botten, spieren en gewrichten nodig.
Pees = een stevige band van bindweefsel die een spier aan een bot verbindt (onmisbaar bij bewegen).
Achillespees = vormt de verbinding tussen de grote kuitspier en het hielbeen in de voet (grootste
pees in het lichaam).
Bij het lopen komt eerst je hiel op de grond. Die ‘klap’ drukt je achillespees wat in elkaar, waardoor de
kuitspier samentrekt, maar je voet blijft op de grond staan. Dit geeft een verlenging van de
achillespees ( 10mm bij wandelen, 15mm bij hardlopen).
- De kuitspier slaat energie op in de achillespees.
- De energie komt vrij bij (snelle, krachtige) afzet van de voet van de grond.
Hardlopen
Verschillen tussen gewone atleet (benen) en atleet met blades;
- Het gewicht van blades is kleiner dan dat van een onderbenen. (Het kost een bladerunner
dus minder energie om zijn blades te verplaatsen dan een gewone atleet zijn onderbenen.)
- Een gewone atleen kan zijn kuitspieren trainen en een bladerunner niet.
Overeenkomsten;
- Ze slaan beide energie op (gewone atleten in de achillespees en bladerunners in de blades) die
vrijkomt op het moment dat de loper zich afzet van de grond.
Pezen
In de pezen bevinden zich gespecialiseerde bindweefselcellen die vooral collageen maken en
afgeven. Vele c ollageenmoleculen vormen samen een c ollageenfibril omgeven door bindweefsel.
Deze vormen collageenvezels in parallel lopende bundels. Daarnaast bevat een pees veel
tussencelstoffen, die bindweefsel afgeven en er een samenhangend geheel van maken.
Functies collageen:
1. Kracht van de spier doorgeven aan het bot.
2. Veerenergie opslaan.
Bij volgroeide pezen is er zoveel collageen dat de cellen ver van elkaar verwijderd zijn. Via dunne
uitlopers houden ze contact. De celmembranen van twee cellen vormen op sommige plaatsen
eiwitkanalen met kleine openingen: ‘gap junctions’.
- Door eiwitkanalen kunnen ionen van de ene cel naar de andere diffunderen (verplaatsen).
➔ Cellen kunnen gecoördineerd reageren.
, Krachttraining:
- Regelmatige spanning op de pees;
- Door mechanische krachten komen groeifactoren v rij, die gebonden waren aan eiwitten in
de tussencelstof;
- Die groeifactoren binden aan membraanreceptoren van de bindweefselcellen;
- Ionkanalen gaan open en/of G-eiwitten raken geactiveerd;
- In de cel komen secundaire boodschappers vrij die het DNA bereiken;
- Wanneer één cel geactiveerd is, raken alle cellen geactiveerd dmv ‘gap junctions’.
- Effect krachttraining: binnen 24 uur maken de cellen extra collageen.
Blessure en reparatie
Pezen zijn slecht doorbloed en genezen daardoor langzaam. Alleen de bindweefselvliezen rond de
bundels collageenvezels bevatten enkele bloedvaten.
1. Bij een blessure komen eerst de g
ranulocyten (witte bloedcellen) in actie. Door middel van
cytokinen activeren granulocyten ook de rest van het lichaam.
2. De bindweefselcellen in de pezen reageren op de cytokinen met de p
roductie van
collagenase dat beschadigd collageen afbreekt.
3. Macrogagen reageren ook op de cytokinen en r uimen beschadigd weefsel op.
4. Onder invloed van groeifactoren ontstaan om de wond n
ieuwe bloedvaten.
○ Bindweefselcellen krijgen meer brand- en bouwstoffen.
○ Zij delen actief en maken extra collageen.
5. Collageenmoleculen maken dwarsverbindingen en komen in het verlengde van de
trekrichting te liggen: de pees wordt weer sterker.
○ Voorzichtig en regelmatig belasten van de pezen werkt stimulerend voor deze
rangschikking.
Werking van de blades
- Structuur: koolstofvezels in lagen
- Start hardlopen: vaak langzamer dan een gewone atleet, omdat de bladerunner informatie
van zintuigen in voeten,enkels en onderbenen mist.
- Tijdens hardlopen: groter contactoppervlak met de grond (“voet”) en grotere afstand tussen
afzetpunt (“tenen”) en heup. Bladerunners kunnen dus in verhouding grotere passen maken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorkester. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen